Юк кўтарувчанлиги 8 т бўлган автомобил учун орқа кўпригини такомиллаштириш орқали юк кўтарувчанлигини ошириш

Ushbu kitobda yuk mashinalarining orqa ko'priklarini loyihalash, ularning asosiy qismlari, ish tamoyillari, texnik xususiyatlari va xavfsizlik normalari chuqur o'rganilgan. Xususan, 8 tonna yuk ko'tarish qobiliyatiga ega yuk avtomobili uchun taklif etilayotgan orqa ko'prikni loyihalash va uning mustahkamlik hisob-kitoblari keltirilgan. Kitobda, shuningdek, avtomobilning umumiy tuzilishi, uzatmalar qutisi, differensiallar, yuk mashinasi uchun zarur texnik xizmat ko'rsatish va uni boshqarish qoidalari, shuningdek, iqtisodiy va ekologik masalalar ham atroflicha yoritilgan. Barcha hisob-kitoblar va tavsiyalar amaliyotga tatbiq etishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: O'zbekistonda avtomobilsozlik sanoatining rivojlanishi, chet el texnologiyalari va mamlakat sanoatining bugungi holati haqida umumiy ma'lumot beriladi. Ushbu bitiruv malakaviy ishining maqsadi yuk ko'taruvchanligi 8 tonna bo'lgan avtomobil uchun orqa ko'prikni takomillashtirish orqali uning yuk ko'taruvchanligini oshirishdan iborat.
  • Mavzuning dolzarbligi: O'zbekistonning iqtisodiy rivojlanishi, milliy iqtisodiyotni mustahkamlash, sanoatni rivojlantirish va jahon hamjamiyatidagi o'rnini yaxshilashda transport sohasining ahamiyati yoritiladi. 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi va uning mintaqaviy iqtisodiy rivojlanishga ta'siri haqida so'z boradi.
  • Adabiyotlar sharhi: Yuk avtomobillarining orqa ko'priklarining tuzilishi va ularning turlari (etakchi, boshqariluvchi, aralash) haqida ma'lumot beriladi. Turli turdagi ko'priklar, ularning konstruktiv elementlari va vazifalari batafsil tahlil qilinadi. Jumladan, KAMAZ va ZIL avtomobillarining orqa ko'priklarining sxemalari va texnik tavsiflari ko'rsatilgan.
  • Prototip avtomobil uchun tanlangan orqa ko'prik konstruksiyasini asoslash: Loyihalash uchun tanlangan 6x4 yuk avtomobilining orqa ko'prik konstruksiyasi, jumladan, uning uzatmalar qutisi va boshqa mexanizmlari texnik tavsiflari va ishlatiladigan materiallar haqida ma'lumot berilgan. KAMAЗ avtomobilining 5320, 53201, 53203 kabi modellari va ularning uzatmalar qutilarining uzatish sonlari keltirilgan.
  • Yuk avtomobili uchun orqa ko'prikni tanlashda kinetik hisoblarni bajarish: Tanlangan dvigatelning (YaMZ-238D) tashqi tezlik xarakteristikasini hisoblash va uni jadval hamda grafiklar ko'rinishida taqdim etish jarayoni ko'rsatilgan. Shuningdek, turli uzatmalardagi tortish kuchlari, tezliklar va boshqa parametrlar hisob-kitoblari keltirilgan.
  • Orqa ko'prik detallari uchun mustahkamlik hisoblari: O'qlar va uzatmalar tishlarining mustahkamlik hisob-kitoblari, ular uchun zarur bo'lgan materiallar va ularning mexanik xususiyatlari ko'rsatilgan. Barcha hisob-kitoblar mavjud me'yorlar va standartlarga muvofiq bajarilgan.
  • Iqtisodiy qism: Loyihalash jarayonida ishlatiladigan detallarning narxlari, ishlab chiqarish texnologiyasi, zarur dastgohlar va uskunalarning qiymati, shuningdek, asosiy fondlarning amortizatsiyasi va ishchilarning mehnat haqi hisob-kitoblari keltirilgan. Ushbu hisob-kitoblar orqali orqa ko'prikni ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi asoslangan.
  • Hayot faoliyati xavfsizlik qismi: Sanoat korxonalarini loyihalash va qurishda ёнғин xavfsizligi qoidalari, zonalarga ajratish va xavfsizlikni ta'minlashning asosiy shartlari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, ishlab chiqarishda ishlatiladigan mashina va mexanizmlarning xavfsizligi, avtomobil yo'llarining holati va ularning ahamiyati yoritilgan.
  • Atrof-muhit muhofazasi qismi: Insonning tabiatga ta'siri, atrof-muhit ifloslanishi va uni muhofaza qilishning dolzarbligi haqida so'z boradi. Sanoat korxonalaridan ajralib chiqadigan chiqindilarni tozalash va zararsizlantirish usullari, shuningdek, ekologik muvozanatni saqlash muhimligi ta'kidlangan.
  • Xulosa: Bitiruv malakaviy ishini loyihalashda 8 tonna yuk ko'tarish qobiliyatiga ega avtomobil uchun orqa ko'prikni loyihalash ustida ish olib borilganligi, tanlangan konstruksiyaning yuk ko'taruvchanligi va mustahkamlik talablariga javob berishi haqida xulosa qilingan.
  • Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati: Ishda foydalanilgan ilmiy, texnik adabiyotlar, darsliklar va boshqa manbalar keltirilgan.