Юсуф ва Аҳмад

Kitobda Yusuf va Ahmad ismli ikki aka-ukaning sarguzashtlari, adolat uchun kurashlari, sevgi va sadoqat mavzulari orqali o‘zbek xalq og‘zaki ijodining boy namunalari aks ettirilgan. Asarda XVI-XVIII asrlarda Xorazmda yaratilgan dostonda turkiy xalqlar qahramonlik eposining an'analari saqlanib qolgan. Dostonda feodal hukmdorlarning tubanligi, mansab uchun qon to‘kishlari qoralanadi. Bўzўғlonxonning жиянлари Yusuf bilan Ahmadni shahardan haydashi, Misr podshosining Хоразмни босиб olishga intilishi kabi voqealar hikoya qilinadi. Yusuf va Ahmadning Misrda zindonga tushishi, so‘zlashuv musobaqasida g‘alaba qozonishi, Хоразмга қайтиши, adolatni tiklash uchun Misrga qarshi urush ochishi va tinchlik o‘rnatishi kabi sarguzashtlar bayon etilgan.

Asosiy mavzular

Adolat uchun kurash: Asarda Yusuf va Ahmadning adolatni tiklash yo‘lidagi kurashlari asosiy o‘rinni egallaydi. Ular zulmga qarshi chiqib, хаqiqatni qaror toptirishga intilishadi. O‘z yurtini bosqinchilardan ozod qilish va хаqiqatni qaror toptirish yo‘lida kurashadilar.
Sevgi va sadoqat: Dostonda Yusuf va Ahmadning o‘z yurtiga, o‘z sevgisiga bo‘lgan sadoqati ulug‘lanadi. Ularning o‘z yurtini himoya qilish, sevgilisi bilan qovushish yo‘lidagi mashaqqatlari sadoqatning yuksak namunasidir. Shuningdek Yusuf va Ahmadning o‘rtasidagi aka-ukalik, do‘stlik rishtalari ham sadoqatga asoslangan.
Xalq og‘zaki ijodi: Asar o‘zbek xalq og‘zaki ijodining nodir namunasi sifatida qadrlanadi. Unda xalqning orzu-umidlari, hayotiy falsafasi va axloqiy qadriyatlari o‘z ifodasini topgan. Turkiy xalqlar qahramonlik eposining an'analari saqlanib qolgan.
Feodal tuzumining tanqidi: Asarda feodal tuzumining adolatsizliklari, hukmdorlarning zolimiyligi, mansab uchun qon to‘kishlari qoralanadi. Bu orqali xalqning ozodlikka intilishi, adolatli jamiyat qurish orzusi aks ettirilgan.