Марказий Фарғонанинг сабзавот-полиз экинлари ҳашаротлари фаунаси ва экологияси
Ushbu dissertatsiya Markaziy Farg'ona hududidagi sabzavot-poliz ekinlari zararkunanda hasharotlarining faunasi va ekologiyasi hamda ularning iqtisodiy zararli turlarini boshqarish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Farg'ona vodiysining tabiiy va iqlim sharoitlari, shu hududdagi hasharotlar faunasi, ularning oziq-ovqat spektrlari, bioekologik xususiyatlari va tarqalishi o'rganilgan. Shuningdek, zararli va invaziv turdagi hasharotlarga qarshi kurashish usullari, jumladan, biologik, kimyoviy va agrotexnik tadbirlar taklif etilgan. Tadqiqot natijalari asosida hazarli hasharotlarning zararini kamaytirish va ekinlar hosildorligini oshirish bo'yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Markaziy Farg'ona sabzavot-poliz ekinlari entomofaunasi: Qishloq xo'jaligi ekinlarining zararkunanda va foydali hasharotlarining inventarizatsiyasi, sistematik tahlili, ularning tur tarkibi, soni va tarqalishi haqida ma'lumotlar berilgan. Jumladan, 155 tur fitofag va 72 tur entomoefag aniqlangan.
- Hasharotlar ekologiyasi va bioekologik xususiyatlari: Hasharotlarning oziq-ovqat spektrlari, o'simliklar bilan bioekologik aloqalari, invaziv turlarning bioekologik xususiyatlari, ularning fenologik kalendarlari ishlab chiqilgan. Hasharotlarning o'simlik organlariga qarab ekologik guruhlari aniqlangan.
- Invaziv va advetiv turlarning tarqalishi va ularga qarshi kurash: Markaziy Farg'ona mintaqasiga kirib kelgan advetiv va invaziv turdagi hasharotlarning tarqalishi xaritalari tuzilgan. Ularning tarqalishini oldini olish va zararini kamaytirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
- Zararkunanda hasharotlarning iqtisodiy zarari va boshqaruv choralari: Hasharotlarning o'simlikka zarar yetkazish darajasi aniqlangan va ularga ko'ra tasniflanib, zararni baholash mezonlari ishlab chiqilgan. Zararkunandalarning tuxumlashi, lichinka va voyaga yetgan bosqichlarining mavsumiy dinamikasi tahlil qilingan.
- Qishloq xo'jaligida hasharotlarga qarshi kurash usullarini takomillashtirish: Hasharotlarning tuxumlashi, lichinka va voyaga yetgan bosqichlarining mavsumiy dinamikasi tahlil qilingan. Zararkunandalarga qarshi kurashda biologik, kimyoviy, mexanik va biotexnik usullardan foydalanish bo'yicha tavsiyalar berilgan.