Проектирование новой железной дороги

Ushbu metodik qo'llanma Toshkent temir yo'llari institutida (TashIIT) 5620100 «Yo'lovchi tashish va transport logistikasi» ta'lim yo'nalishi bo'yicha sirtqi bo'limda tahsil oluvchi bakalavrlarning 3-kurs talabalari uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada «Temir yo'llarni loyihalash asoslari» fanidan hisob-grafik ishlarini bajarish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan. Unda yangi temir yo'l liniyasini loyihalash jarayonining bosqichlari, shu jumladan, hududiy sharoitni o'rganish, mumkin bo'lgan yo'nalishlarni aniqlash, eng maqbul variantni tanlash, relslarni o'rnatish (proyeksiyalashtirish), yo'lning bo'ylama profilini tuzish va sun'iy inshootlarni joylashtirish kabi masalalar batafsil yoritilgan. Shuningdek, unda qabul qilingan loyihalash normalari va texnik shartlar, chizmalarni rasmiylashtirish qoidalari va adabiyotlar ro'yxati ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

Hisob-grafik ishlarini bajarish mazmuni va ketma-ketligi: Ushbu bo'limda hududning gorizontal holati bo'yicha loyihalanayotgan temir yo'lining ikkita variantini aniqlash va ularning asosiy ko'rsatkichlarini tahlil qilib, eng maqbulini tanlash ko'rsatilgan. Shuningdek, tanlangan variant bo'yicha relslarni o'rnatish (traversirovanie) va sun'iy inshootlarni joylashtirish bilan birga soddalashtirilgan bo'ylama profilni tuzish bosqichlari yoritilgan.
Dastlabki ma'lumotlar: Ushbu bo'limda 1:25000 masshtabidagi plan bo'yicha temir yo'li yo'nalishini loyihalash uchun zarur bo'lgan dastlabki ma'lumotlar, jumladan, boshi va oxiri, ekspluatatsiya yillari bo'yicha yuk va yo'lovchi tashish hajmlari keltirilgan.
Davlat standartlari va talablar: Ushbu bo'limda O'zbekiston Respublikasi qurilish vazirligi tomonidan tasdiqlangan temir yo'llar qurilishi normalari va qoidalari (KMK 2.05-01-96) hamda temir yo'llarni loyihalashning umumiy asoslari bo'yicha tavsiya etilgan adabiyotlar va ulardan foydalanish qoidalari bayon etilgan.
Yo'nalishni aniqlash va tanlash: Qo'llanmaning ushbu qismi hududning gidrografik xususiyatlarini o'rganish, suv havzalarini, suvayirg'ichlarni aniqlash va ularga asoslanib, relslarni o'rnatish uchun eng maqbul yo'nalishlarni tanlash usullarini tushuntiradi. Bunda tabiiy va balandlik to'siqlarini hisobga olish muhim o'rin tutadi.
Rellarni o'rnatish (Traversirovaniye): Ushbu bo'limda tanlangan temir yo'l yo'nalishini batafsil o'rnatish (traversirovaniye) jarayoni, ya'ni gorizontal va vertikal rejalarini tuzish, egri chiziqlarni loyihalash va ularning parametrlarini hisoblash usullari ko'rsatilgan. Shuningdek, bu yerda yo'lning bo'ylama profilini tuzish, loyiha chizmalari va hisob-kitoblariga oid talablar ham bayon etilgan.
Sun'iy inshootlar: Qo'llanmaning bu qismida temir yo'l inshootlarini, jumladan, suv o'tkazgich quvurlari va ko'priklarni tanlash va ularning turlarini hisoblash, loyihalash jarayonida ular uchun optimal joylarni aniqlash va loyihalash usullari ko'rsatilgan.
Ishni rasmiylashtirish: Ushbu bo'limda hisob-grafik ishini tayyorlash va rasmiylashtirish bo'yicha talablar, jumladan, tushuntirish xati, chizmalar va ularga qo'yiladigan talablar hamda adabiyotlar ro'yxatini shakllantirish qoidalari batafsil bayon etilgan.