Topiraq biologiyasi pa’ninen a’meliy jumislar boyinsha metodikaliq qollanba
Ushbu kitob 'Tuproq biologiyasi' fanidan amaliy mashg'ulotlar bo'yicha metodik qo'llanmadir. Kitobda tuproqning tirik organizmlari, ularning tuzilishi, hayot tarzi, ahamiyati va tuproqqa ta'siri, shuningdek, mikrobiologiya, virusologiya, protozoologiya, nematodologiya, entomologiya, akarologiya, mollyuskologiya, araneologiya, keneler va viruslar kabi mavzular chuqur yoritilgan. Har bir bo'limda nazariy ma'lumotlar, amaliy mashg'ulotlar, test savollari va qo'shimcha adabiyotlar keltirilgan. Kitob talabalarga tuproq biologiyasini o'rganishda foydali manba bo'lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Mikroskop - biologiyaliq izertlew qurali, on dúzilisi ham islew tartibi: Kitobning birinchi qismida mikroskopning tuzilishi, ishlash prinsipi, tarixi va turli turlari haqida ma'lumot beriladi. Amaliy mashg'ulotlar orqali talabalar mikroskopdan foydalanishni, preparatlar tayyorlashni o'rganadilar.
- Tuproq suw otlari ham olardin ahmiyeti: Tuproqdagi suvo'tlari, ularning ekologik tasnifi, tuzilishi va tuproqqa ta'siri haqida ma'lumot beradi. Turli ko'rinishdagi suvo'tlari (ameba, monada, kok, jip)ning rasmlari bilan tanishtiriladi.
- Apiwayilar tipi (Protozoa) wakili - amebalar olardin dúzilisi, topiraqta tirishilik keshiriwi: Amebalarning tuzilishi, harakatlanishi, ovqatlanishi va ko'payishi haqida ma'lumot beradi. Amebalarning tuproqdagi roli va ahamiyati tushuntiriladi.
- Qamshılılar kishi klassi, tiykargi wakili - jasil evglena: Yashil evglena (Yashil evglena)ning tuzilishi, ko'payishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Uning miksotrof xususiyatlari tushuntiriladi.
- Apiwayilar tipi .Infuzoriyalar klassi: Infuzoriyalar (Infuzoriyalar)ning umumiy xususiyatlari, tuzilishi, ko'payishi va tuproqdagi roli haqida ma'lumot beradi. Tuproqda yashaydigan turli infuzoriyalar haqida ma'lumot beriladi.
- Dońgelek qurtlar tipi. Nematoda klass wakillerinin morlologiyasi ham anatomiyasi.: Nematodalar (Nematoda)ning tuzilishi, anatomiyasi, turli xillari va tuproqdagi roli haqida ma'lumot beradi. Nematodalarning foydali va zararli turlari haqida so'z yuritiladi.
- Kem túkli saqiyinali qurtlar tipinin kop turliligi: Kam tukli halqali qurtlarning (Anneliya) xilma-xilligi, tuzilishi, tuproqdagi ahamiyati va tuproq hosil bo'lishidagi rolini tushuntiradi.
- Qarinayaqli mollyuskalar tipine sipatlama: Molluskalar (Mollusca)ning umumiy xususiyatlari, tuzilishi, hayot tarzi va tuproqdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Qorinoyoqli mollyuskalarning turlari va ularning tuproqqa ta'siri tushuntiriladi.
- Ormekshi tarizliler klass wakillerinin topiraqta tarqaliwi: O'rgimchsimonlar (Arachnida)ning tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Turli o'rgimchaklar va ularning tuproqqa ta'siri tushuntiriladi.
- Keneler otryadi: Kene (Acari)larning umumiy xususiyatlari, tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Kenalarning zararli va foydali turlari haqida so'z yuritiladi.
- Topiraqta jasawshi kopayaqlilardin tirishiligi ham ahmiyeti: Ko'payoqlilar (Myriapoda)ning tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Turli ko'payoqlilarning tuproqqa ta'siri tushuntiriladi.
- Buwinayaqlilar tip wakillerine uliwma sipatlama: Buwimoyoklilar (Arthropoda)ning umumiy xususiyatlari, tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Hashorotlar, o'rgimchsimonlar va ko'payoqlilarning tuproqqa ta'siri tushuntiriladi.
- Bakteriyalar, olardin túrleri. Mikroblardin Abiyatta tarqaliwi: Bakteriyalarning tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Zararli va foydali bakteriyalar haqida so'z yuritiladi.
- Mikrob kletkasinin izertlew usili: Gramm usuli yordamida mikroorganizmlarni aniqlash usullarini o'rganadi. Bakteriyalarni bo'yash va mikroskop ostida kuzatish usullari tushuntiriladi.
- Viruslar. Kletkanin tirishilik emes formasi: Viruslarning tuzilishi, ko'payishi, tuproqda tarqalishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Viruslarning kasallik qo'zg'atuvchi va foydali turlari haqida so'z yuritiladi.