Темирбетон конструкциялари 2-қисм

Ushbu o'quv qo'llanmasi «Qurilish konstruktsiyalari» fani bo'yicha ma'ruza matnlarining 1-qismini o'z ichiga oladi. Qo'llanma Namangan muhandislik-qurilish instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, qurilish konstruktsiyalarining asosiy turlari, ularning mustahkamlik xossalari, hisoblash usullari va qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot beradi. Kitobda metall, yog'och, temir-beton va armatura konstruktsiyalari keng yoritilgan. Qurilish konstruktsiyalariga qo'yiladigan asosiy talablar, me'yoriy hujjatlar, yuklar va ta'sirlar hamda ularni hisoblash usullari batafsil bayon etilgan.

Asosiy mavzular

1-mavzu. Qurilish konstruktsiyalarini hisoblash va loyihalash tartibi: Ushbu mavzu qurilish konstruktsiyalarini hisoblash va loyihalashning maqsadi va vazifalari, asosiy me'yoriy hujjatlar, yuklar va ta'sirlar hamda ularning tasnifini o'z ichiga oladi. Shuningdek, materiallarning mexanik xossalari, konstruktsiyalarning turlari va ularning afzalliklari hamda kamchiliklari yoritilgan.
2-mavzu. Qurilish konstruktsiyalari, bino va inshootlarni loyihalash asoslari: Mavzu loyihalash me'yorlari, tipilash, standartlash va bir xil modulli tizimlar, yuklar va ta'sirlar, shuningdek, qurilish konstruktsiyalarini hisoblash va loyihalashda erishilgan yutuqlar hamda kelajakdagi rivojlanish istiqbollarini o'z ichiga oladi. Qurilishni loyihalashda qo'llaniladigan asosiy me'yoriy hujjatlar, jumladan, KMK va SHNQ haqida ma'lumot beriladi.
3-mavzu. Metall konstruktsiyalarning rivojlanish tarixi va qo'llanilish sohalari: Ushbu mavzu metall konstruktsiyalarining paydo bo'lishi va rivojlanish tarixi, ularning qo'llanilish sohalari va ularga qo'yiladigan talablarni o'z ichiga oladi. Qadimgi davrlardan hozirgi kungacha metall konstruktsiyalarining rivojlanishi, ularning afzalliklari va kamchiliklari hamda kelajakdagi istiqbollari haqida ma'lumot berilgan.
4-mavzu. Metall konstruktsiyalarda qo'llaniladigan materiallarning asosiy xossalari: Mavzu po'latlar, alyuminiy qotishmalari va ularning asosiy xossalarini, shuningdek, ulardagi zararli aralashmalarning ta'sirini o'z ichiga oladi. Har bir materialning mexanik va kimyoviy xossalari, ularning qo'llanilish sohalari va ularga qo'yiladigan talablar batafsil yoritilgan.
5-mavzu. Po'latning statik yuk ostida ishlashi: Ushbu mavzu po'latning statik yuk ostida ishlashi, uning chidamliligi, elastikligi va mustahkamlik xususiyatlarini, shuningdek, uning cho'zilish diagrammasini tahlil qiladi. Po'latning yuqori harorat ta'sirida o'zgarishi va takroriy yuklar ostida ishlash mexanizmi ham ko'rsatilgan.
6-mavzu. Po'latning takrorlanuvchi yuk ostida ishlashi: Mavzu po'latning yuqori harorat ta'sirida o'zgarishi, kuchlanishlar to'planganda uning ishlashi, zarbiy chidamliligi va takrorlanuvchi yuklar ostida ishlashi mexanizmini o'z ichiga oladi. Po'latning charchashi va uning konstruksiyalarda qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
7-mavzu. Metall konstruktsiyalarni chegaraviy holatlar bo'yicha hisoblash: Ushbu mavzu metall konstruktsiyalarini chegaraviy holatlar bo'yicha hisoblash asoslari, metallarning me'yoriy va hisobiy qarshiliklari, hamda chegaraviy holat va cho'ziluvchi hamda egiluvchi elementlarni hisoblash usullarini o'z ichiga oladi. Chegaraviy holatlarning turlari va ularni hisoblash usullari batafsil yoritilgan.
8-mavzu. Po'lat sortamenti: Mavzu po'lat sortamenti, po'lat listlar va prokat profillarni o'z ichiga oladi. Po'latning turli turlari, ularning xossalari, qo'llanilishi va me'yoriy hujjatlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
9-mavzu. Metall konstruktsiya birikmalari: Ushbu mavzu payvand birikmalar, boltli va parchin mixli birikmalarni o'z ichiga oladi. Har bir birikma turining o'ziga xos xususiyatlari, qo'llanilishi va ularning afzalliklari hamda kamchiliklari haqida ma'lumot berilgan.
10-mavzu. Po'lat to'sinlar va to'sinli konstruktsiyalar: Mavzu po'lat to'sinlar va to'sinli konstruktsiyalar, ularning turlari, tuzilishi va qo'llanilish sohalarini o'z ichiga oladi. To'sinlar, to'sin tizimlari va ularning qismlari, shuningdek, ularning hisoblash usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
11-mavzu. Metall ustunlar: Ushbu mavzu metall ustunlar, ularning turlari (markaziy siqilgan, nomarkaziy siqilgan), konstruktiv elementlari va ularning hisoblash usullarini o'z ichiga oladi. Ustunlarning qismlari, mustahkamlik va barqarorlik shartlari hamda ularning hisoblash usullari batafsil yoritilgan.
12-mavzu. Metall ferma: Mavzu metall fermalar, ularning turlari va hisoblash asoslarini o'z ichiga oladi. Ferma tuzilishi, elementlari, yuklanish turlari va ularning hisoblash usullari batafsil bayon etilgan.
13-mavzu. Betonning asosiy fizik-mexanik xossalari: Ushbu mavzu betonning mustahkamlik klasslari, uning hisobiy qarshiliklari va betonning asosiy fizik-mexanik xossalarini o'z ichiga oladi. Betoning turlari, qo'llanilishi, afzalliklari va kamchiliklari hamda uning mustahkamlikka ta'sir etuvchi omillar batafsil yoritilgan.
14-mavzu. Beton deformatsiyasi: Mavzu betonning deformatsiyasi turlari, yuk ostidagi deformatsiyasi, kirishishi, shishiishi va toblanishini o'z ichiga oladi. Betoning har bir deformatsiyasi, uning sabablari, oqibatlari va hisoblash usullari batafsil tahlil qilingan.
15-mavzu. Armatura va armatura materiallari: Ushbu mavzu armatura va armatura materiallarining xossalari, qo'llanilishi, klassifikatsiyasi va mexanik xossalarini o'z ichiga oladi. Armaturaning turli turlari, ularning mexanik va reologik xossalari, shuningdek, ularning kimyoviy tarkibi batafsil yoritilgan.
16-mavzu. Armaturaning konstruktsiyada qo'llanilishi: Mavzu armaturaning konstruktsiyalarda qo'llanilishi, armatura buyumlari, sim armatura mahsulotlari va ularni biriktirish usullarini o'z ichiga oladi. Armaturaning turli turlari, ularning qo'llanilish sohalari va ularni biriktirish usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
17-mavzu. Temirbeton va uning xossalari: Ushbu mavzu temirbetonning tarixi, rivojlanish istiqbollari, uning xossalari va ishlab chiqarish usullarini o'z ichiga oladi. Temirbetonning asosiy afzalliklari, kamchiliklari va ishlab chiqarish jarayonlari batafsil yoritilgan.
18-mavzu. Armatura bilan betonning bog'lanishi: Mavzu armatura bilan betonning bog'lanishi va armaturaning betonga ankirlanishini o'z ichiga oladi. Armatura va beton orasidagi bog'lanishning muhimligi, unga ta'sir etuvchi omillar va ankirlash usullari batafsil tahlil qilingan.