Ахборот хавфсизлиги
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Termiz Davlat Universiteti Amaliy matematika kafedrasi tomonidan tayyorlangan
Asosiy mavzular
- 1-MAVZU: AXBOROT XAVFSIZLIGINING ASOSIY TUSHUNCHALARI: Axborot xavfsizligi tushunchasi va uning turlari. Axborot tizimlariga nisbatan mavjud xavf-xatarlar. Axborot xavfsizligini ta'minlash zarurati va asosiy tushunchalari.
- 2-MAVZU: AXBOROT HIMOYASI VA UNING TURLARI: Axborot himoyasi va uning turlari. Tarmoq xavfsizligini nazorat qilishning texnik vositalari. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida ma'lumotlarga nisbatan xavflar va ularni himoyalash zaruriyati.
- 3-MAVZU: AXBOROTLARNI HIMOYALASH TA’MINOTI: Axborot himoyasi - axborot xavfsizligini ta'minlashga karatilgan tadbirlar, uslublar va vositalar majmuasi. Tashkiliy, texnik va dasturiy himoyalash vositalari hamda ularning turlari.
- 4-MAVZU: AXBOROTLARNI STENOGRAFIK HIMOYALASH: Zamonaviy kompyuter stenografiyasi va uning istiqbollari. Axborotni himoyalash uchun kodlashtirish va kriptografiya usullari.
- 5-MAVZU: AXBOROTLARNI KRIPTOGRAFIK HIMOYALASH: Kriptografiya tushunchasi, maqsadlari va vazifalari. Kriptografiyaning rivojlanish tarixi va zamonaviy kriptografiya. Axborotlarni kriptografiyali himoyalash tamoyillari.
- 6-MAVZU: AXBOROTLARNI HIMOYALASHNING VOSITALARI: Kompyuter ma'lumotlarini himoyalashning texnik, dasturiy va aralash vositalari.
- 7-MAVZU: SIMMETRIYALI KRIPTOTIZIM ASOSLARI: Simmetrik shifrlash algoritmlari. Trisemuss va Pleyferning bigrammali shifrlari. Uinstonning ‘ikkililangan kvadrat’ shifri va zamonaviy simmetrik shifrlash algoritmlari.
- 8-MAVZU: ASIMMETRIK KRIPTOTIZIMLAR: Asimmetrik kriptotizimlar va ularning qo‘llanilishi. Asimmetrik shifrlash algoritmlari va elektron raqamli imzo.
- 9-MAVZU: TARMOQ HIMOYASINI TASHKIL ETISH: Kompyuter tormoklarining zaif qismlari. Tarmoq himoyasini tashkil kilish asoslari va usullari.
- 10-MAVZU: INTERNET TARMOG’I HIMOYASINI TASHKIL ETISH: Axborot xavfsizligi muammosi va uning sabablari. Internetda axborot xavfsizligini ta'minlash yo'nalishlari va amaliy tavsiyalar.
- 11-MAVZU: ELEKTRON POCHTANI HIMOYASINI TASHKIL ETISH: Elektron pochta va uning turlari. Elektron pochtada mavjud muammolar va xavflar, hamda ularni himoyalash usullari.
- 12-MAVZU: BOG’LANISHNI NAZORAT QILISH TIZIMLARI, METODOLOGIYA: Eng maqbul bo’lgan (optimal) ulanish. Tarmoqlarni nazorat qilish va tahlil qilish tizimlari va virtual muhitlarni nazorat qilish.
- 13-MAVZU: TELEKOMMUNIKATSIYALAR VA TARMOQ XAVFSIZLIGI: Muloqot etalon modeli. Lokal tarmoqni boshqarish arxitekturasi.
- 14-MAVZU: XAVFSIZLIKNI AMALIY BOSHQARISH: Tarmoq xavfsizligiga tahdidlar va ma’lumot almashish mobaynida yuborilayotgan axborotni eshitish va o‘zgartirishga qarshi samarali natija beruvchi texnologiyalar.
- 15-MAVZU: AXBOROT JINOYATINI ANIQLASH UCHUN HUQUQIY QONUNCHILIK BAQASI: Axborot jinoyatini aniqlash sohasida xorij tajribasi va huquqiy qonunchilik bazasi.
- 16-MAVZU: JISMONIY XAVFSIZLIK: Axborot manbalarini fizik ximoyalash tizimi va axborotni injener ximoyalash.
- 17-MAVZU: MILLIY XAVFSIZLIK TUSHUNCHASI: Axborot xavfsizligining milliy xavfsizlik tizimidagi o‘rni va zamonaviy konsepsiyasi.
- 18-MAVZU: AXBOROT URUSHI: Axborot xuruji va unga qarshi kurash.
- 19-MAVZU: AXBOROT XAVFSIZLIGI SOHASIDA XALQARO VA MILLIY ME’YORIY HUQUQIY BAZA: Axborot xavfsizligi sohasiga oid halqaro standartlar, milliy standartlar va me’yoriy hujjatlar.
- 20-MAVZU: XAVFSIZLIK MODELLARI: Axborot xavfsizligini buzuvchining modeli, Xarrison-Ruzzo-Ulmanning diskretsion modeli va Bella-LaPadulaning mandatli modeli.
- 21-MAVZU: ELEKTRON RAQAMLI IMZO: Elektron raqamli imzo va uning xizmatlari hamda kriptografik kalitlarni boshqarish.
- 22-MAVZU: INDENTIFIKASIYA VA AUTENTIFIKASIYA: Asosiy tushunchalar va turkumlanishi. Parollar va biometrik ma'lumotlar asosida autentifikatsiyalash.
- 23-MAVZU: VIRTUAL XIMOYALANGAN TARMOQLAR: VPN tushunchasi, turlari va klassifikatsiyasi. VPN tarmoq qurishning asosiy turlari.
- 24-MAVZU: SIMSIZ ALOQA TIZIMLARIDA AXBOROT HIMOYASI: Simsiz tarmoq konsepsiyasi va tuzilmasi. Simsiz tarmoqlar xavfsizligiga tahdidlar va protokollari.