"Экономическая теория" для заочной формы обучения

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan, to'rtta asosiy modulli dastur bo'yicha tuzilgan bo'lib, o'quv jarayoni uchun mo'ljallangan "Iqtisodiyot nazariyasi" fanidan tuzilgan o'quv-metodik kompleksdir. Ushbu kompleksda "Iqtisodiyot nazariyasi" fanining asosiy tushunchalari, iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar, iqtisodiyotning asosiy muammolari, iqtisodiy tizimlar, bozor iqtisodiyoti, moliyaviy tizim, bank ishi, investitsiyalar, milliy iqtisodiyot, mehnat bozori, inflyatsiya va iqtisodiy o'sish kabi muhim mavzularni o'rganishga qaratilgan nazariy va amaliy materiallar jamlangan. Har bir mavzu yakunida nazariy bilimlarini mustahkamlash uchun savollar va testlar berilgan. Shuningdek, talabalarning mustaqil ishlarini tashkil etish uchun ham zaruriy ma'lumotlar kiritilgan.

Asosiy mavzular

  • I-MODUL. IQTISODIYOT NAZARIYASINI ILMIY VA AMALIY JIHATLARI: IQTISODIYOT NAZARIYASINING PREDMETI VA METODLARI. 1.1. IQTISODIYOTNING MOHIYATI VA ASOSIY MASALALARI. 1.1.1. Iqtisodiyot va uning asosiy muammosi. 1.1.2. Iqtisodiy nazariyaning predmeti va vazifalari. 1.1.3. Iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar. 1.1.4. Iqtisodiy hodisalarni o'rganish usullari. 1.1.5. Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va ularning tasnifi. 1.1.6. Iqtisodiy resurslar, ularning turlari va cheklanganligi. 1.2. IQTISODIYOT JARAYONI, UNING NATIJALARI VA SAMARADORLIGI. 1.2.1. Ishlab chiqarish omillari va ularning tasnifiga turli yondashuvlar. 1.2.2. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni va iqtisodiy asoslari. 1.2.3. Ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig'i. 1.3. IQTISODIY TIZIMLAR MODELLARI VA MULKCHILIK. 1.3.1. Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish bosqichlarini o'rganishga turli yondashuvlar. 1.3.2. Iqtisodiy tizim va uning modellarining mohiyati. 1.3.3. Mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mohiyati. 1.3.4. Mulkchilikning shakllari. 1.3.5. O'zbekistonda davlat mulkini shaxsiy mulkka aylantirish va xususiylashtirish jarayonlari. 1.4. SAVDO-PUL MUNOStable
  • II-MODUL. IQTISODIYOT NAZARIYASINING MAKROŸMIK HOLATLARI: 2.1. IQTISODIYOTNING SOG'LOMLASHTIRISH VA RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI VA MUAMMOLARI. 2.1.1. Milliy iqtisodiyotning o'sish usullari va omillari. 2.1.2. Iqtisodiy o'sish va milliy boylikning mohiyati va tuzilishi. 2.1.3. Iqtisodiy o'sish modellarining mohiyati va tuzilishi. 2.14. IQTISODIYOTNING SOG'LOMLASHTIRISH VA RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI VA MUAMMOLARI. 2.14.1. Makroiqtisodiy nomutanosiblik va iqtisodiy tanaffuslar. 2.14.2. Iqtisodiy sikllarning mohiyati va sabablari. 2.14.3. Statistik inqirozlar va ularning o'ziga xos xususiyatlari. 2.14.4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash. 2.14.5. Inflyatsiya, uning turlari va sabablari. 2.14.6. Inflyatsiyaning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Davlatning anti-inflyatsion siyosati. 2.15. ISTE'MOL, JAMĞARISH VA INVESTITSIYALAR. 2.15.1. Iste'molning iqtisodiy mohiyati, omillari va ko'rsatkichlari. 2.15.2. Iste'mol va jamğarish o'rtasidagi optimal nisbat. 2.15.3. Investitsiyalar, ularning manbalari, funksiyalari, turlari va omillari. 2.15.4. Investitsiyalar samaradorligi va uning ko'rsatkichlari. 2.15.5. Investitsiya muhitini yaratish.
  • III-MODUL. MOLIYA VA XALQARO MOLIYAVIY MUNOStable: 3.1. MOLIAVIY TIZIM. 3.1.1. Moliya tizimining mohiyati va vazifalari. 3.1.2. Moliya tizimi. Davlat byudjeti va uning tuzilishi. 3.1.3. Soliqlar, ularning funksiyalari va soliqqa tortish tamoyillari. 3.1.4. Soliq tizimi va soliqlar turlari. Laffera egri chizig'i. 3.1.5. Sug'urta va uning moliya tizimidagi o'rni. 3.1.6. Davlatning moliya siyosati va uning asosiy yo'nalishlari. 3.2. PUL AYLANMASI. KREDIT TIZIMI VA BANKLAR. 3.2.1. Pul aylanishi va uning funksiyasining qonuniyatlari. Pul tizimi. 3.2.2. Pul bozori. Pul taklifi va talabi. 3.2.3. Kreditning mohiyati, manbalari va funksiyalari. 3.2.4. Bank tizimi: Markaziy va tijorat banklari. 3.2.5. Bank operatsiyalari va bank daromadining shakllanishi. Pul-kredit siyosati.
  • IV-MODUL. FANSLAR VA XALQARO IQTISODIY MUNOSEBATLAR: 2.20. MAKROIQTISODIY NOQONUNIYLIK: TANAZZUL, ISSIZLIK VA INFLYATSIYA. 2.20.1. Iqtisodiy tsikllarning mazmuni va sabablari. 2.20.2. Tsikllar nazariyalari. Iqtisodiy inqirozning iqtisodiy faollikka ta'siri. 2.20.3. Strukturaviy inqirozlar. Agrar inqirozlar va ularning o'ziga xos xususiyatlari. 2.20.4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash. 2.20.5. Inflyatsiya, uning sabablari va turlari. 2.20.6. Inflyatsiyaning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Davlatning anti-inflyatsion siyosati. 2.15. ISTE'MOL, JAMĞARISH VA INVESTITSIYALAR. 2.15.1. Iste'molning iqtisodiy mohiyati, omillari va ko'rsatkichlari. 2.15.2. Iste'mol va jamğarish o'rtasidagi optimal nisbat. 2.15.3. Investitsiyalar, ularning manbalari, funksiyalari, turlari va omillari. 2.15.4. Investitsiyalar samaradorligi va uning ko'rsatkichlari. 2.15.5. Investitsiya muhitini yaratish. 2.16. IQTISODIY O'sish VA MILLIY BOYLIK. 2.16.1. Iqtisodiy o'sishning mohiyati, turlari va ko'rsatkichlari. 2.16.2. Iqtisodiy o'sish omillari. 2.16.3. Iqtisodiy o'sish modellari. 2.16.4. Milliy boylik va uning tarkibiy qismlari. 2.17. MILLIY IQTISODIYOTNING TENGVozini YUZAGA KELTIRISH. 2.17.1. Iqtisodiy muvozanatning mohiyati va turlari. 2.17.2. Iqtisodiy nisbatlar va ularning turlari. 2.17.3. Makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlash usullari. 2.17.4. O'zbekistonda iqtisodiy o'zgarishlarning muammolari. 2.18. Makroiqtisodiy nomutanosiblik: tanazzul, ishsizlik va inflyatsiya. 2.18.1. Iqtisodiy siklning mazmuni va sabablari. 2.18.2. Sikllar nazariyalari. Iqtisodiy inqirozning iqtisodiy faollikka ta'siri. 2.18.3. Statistik inqirozlar va ularning o'ziga xos xususiyatlari. 2.18.4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash. 2.18.5. Inflyatsiya, uning sabablari va turlari. 2.18.6. Inflyatsiyaning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Davlatning anti-inflyatsion siyosati. 2.19. Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko'rsatkichlari. 2.19.1. Milliy iqtisodiyotning mohiyati va uning tuzilishi. 2.19.2. Yalpi milliy mahsulot (VM) va uning harakatlanish shakllari. 2.19.3. Nominal va real VM (VM). 2.19.4. Milliy hisob-kitoblar tizimi (MHT).
  • IV-MODUL. FANSLAR VA XALQARO IQTISODIY MUNOSEBATLAR: 4.6. XO'JALIK YURITISHNING MILLIY IQTISODIYOT VA UMUMJAHON XO'JALIGINI RIVOJLANTIRISHNING ASOSIY OMILLARI. 4.6.1. Jahon xo'jaligining paydo bo'lishi, shakllanish bosqichlari va asosiy xususiyatlari. 4.6.2. Mehnatning xalqaro bo'linishi va ishlab chiqarishning internatsionalizatsiyasi. 4.6.3. Globallashuv jarayonlari va geo-iqtisodiy mavzuni shakllantirish. 4.6.4. Ilmiy-texnik taraqqiyot va transmilliy kapitalning internatsionalizatsiya iqtisodiyotidagi o'rni. 4.6.5. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, uning shakllari va ob'ektiv asoslari. 4.6.6. Dunyodagi asosiy integratsiya guruhlari. 4.6.7. O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyasi va tashqi iqtisodiy faoliyati. 4.6.8. O'zbekistonning tashqi savdo munosabatlaridagi sifat o'zgarishlari. 4.6.9. Jahon bozori va xalqaro savdo.
  • 4.6. XALQARO IQTISODIYOT VA UNING RIVOJLANISHI. XALQARO SAVDO: 4.6.1. Jahon xo'jaligining paydo bo'lishi, shakllanish bosqichlari va asosiy xususiyatlari. 4.6.2. Mehnatning xalqaro bo'linishi va ishlab chiqarishning internatsionalizatsiyasi. 4.6.3. Globallashuv jarayonlari va geo-iqtisodiy mavzuni shakllantirish. 4.6.4. Ilmiy-texnik taraqqiyot va transmilliy kapitalning internatsionalizatsiya iqtisodiyotidagi o'rni. 4.6.5. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati, uning shakllari va ob'ektiv asoslari. 4.6.6. Dunyodagi asosiy integratsiya guruhlari. 4.6.7. O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiyasi va tashqi iqtisodiy faoliyati. 4.6.8. O'zbekistonning tashqi savdo munosabatlaridagi sifat o'zgarishlari. 4.6.9. Jahon bozori va xalqaro savdo.
  • 4.26. VALYUTA MUNOStable: 4.26.1. Valyuta tizimining mohiyati. 4.26.2. Valyuta kurslari nazariyalari. 4.26.3. To'lov balansi va uning tuzilishi.
  • 3.1. MOLIYAVIY TIZIM: 3.1.1. Moliya tizimining mohiyati va vazifalari. 3.1.2. Moliya tizimi. Davlat byudjeti va uning tuzilishi. 3.1.3. Soliqlar, ularning funksiyalari va soliqqa tortish tamoyillari. 3.1.4. Soliq tizimi va soliqlar turlari. Laffera egri chizig'i. 3.1.5. Sug'urta va uning moliya tizimidagi o'rni. 3.1.6. Davlatning moliya siyosati va uning asosiy yo'nalishlari.
  • 2.10. TADBIRKORLIK FAOLIYATI VA TADBIRKORLIK KAPITALI: 2.10.1. Tadbirkorlik faoliyatining mohiyati va asosiy xususiyatlari. 2.10.2. Tadbirkorlik faoliyatining turlari va korxonalarning tashkiliy shakllari. 2.10.3. Aksiyadorlik jamiyatlari va ularning faoliyati. 2.12.4. Menejment, marketing va korxona boshqaruvi. 2.10.5. Tadbirkorlik kapitalining mohiyati, uning shakllari va aylanmasi. 2.10.6. Tadbirkorlik kapitalining aylanmasi. Asosiy va aylanma kapital. 2.10.7. Asosiy kapitalni qayta tiklashning o'ziga xos xususiyatlari va uni baholash usullari. 2.11. Ishlab chiqarish xarajatlari va foyda. 2.11.1. Ishlab chiqarish xarajatlarining mazmuni, tarkibi va turlari. 2.11.2. O'rtacha va chekli xarajatlar. 2.11.3. Foyda mohiyati va uni aniqlovchi omillar.
  • 2.18. MAKROIQTISODIY NOQONUNIYLIK: TANAZZUL, ISSIZLIK VA INFLYATSIYA: 2.18.1. Iqtisodiy tsiklning mazmuni va sabablari. 2.18.2. Tsikllar nazariyalari. Iqtisodiy inqirozning iqtisodiy faollikka ta'siri. 2.18.3. Statistik inqirozlar va ularning o'ziga xos xususiyatlari. 2.18.4. Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash. 2.18.5. Inflyatsiya, uning sabablari va turlari. 2.18.6. Inflyatsiyaning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Davlatning anti-inflyatsion siyosati.
  • 2.13. Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko'rsatkichlari. Milliy hisob-kitoblar tizimi: 2.13.1. Milliy iqtisodiyotning mohiyati va uning tuzilishi. 2.13.2. Yalpi milliy mahsulot (VM) va uning harakatlanish shakllari. 2.13.3. Nominal va real VM (VM). 2.13.4. Milliy hisob-kitoblar tizimi (MHT).