Қишлоқ хўжалиги экинлари цитологияси ва эмбриологияси
Ushbu darslik sitologiya va embriologiya fanlarining asosiy tushunchalarini o'z ichiga oladi. Unda hujayra tuzilishi, funksiyalari, rivojlanishi, jinsiy ko'payish va ontogenez kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, o'simlik va hayvon hujayralarining o'zaro farqlari, hujayra organellalari, gametogenesis, urug'lanish va meva hamda urug'ning rivojlanishi kabi muhim mavzularatroflicha tushuntirilgan. Kitobda sitologiya va embriologiyaning rivojlanish tarixiga ham to'xtalib, bu sohada o'z hissasini qo'shgan buyuk olimlar haqida ma'lumot beriladi. Materiallar genetik va evolyutsion nuqtai nazardan yoritilgan bo'lib, zamonaviy biologiya va qishloq xo'jaligi fanlari bilan uzviy bog'liqdir. Darslikda ko'plab illyustratsiyalar, jadvallar va nazorat savollari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sitologiya va embriologiya fani haqida: Bu mavzu sitologiya va embriologiya fanlarining asosiy vazifalari, rivojlanish tarixi, zamonaviy muammolari va istiqbollari bilan tanishtiradi. Hujayra va uning tuzilishi haqida umumiy ma'lumot beriladi. Shuningdek, ushbu fanlarning qishloq xo'jaligi va tibbiyotdagi ahamiyati yoritiladi.
- Bir va ko'p hujayrali organizmlar: Bu mavzuda hujayra tuzilishi, prokaryot va eukaryot hujayralar o'rtasidagi farqlar, hujayra organellalari va ularning funksiyalari batafsil tushuntiriladi. Hujayralar bo'linishi va ko'payishi usullari ham yoritiladi.
- Plazmatik membrana: Mavzu plazmatik membraning tuzilishi, yarim o'tkazuvchanlik xususiyatlari va hujayra-lararo aloqalarda uning roli haqida ma'lumot beradi. Membrana tarkibi, funksiyalari va transport mexanizmlari tushuntiriladi.
- Hujayra organellalari: Bu mavzu hujayra organellalarining (mitoxondriya, plastidalar, ribosomalar, lizosomalar, peroksiosomalar, Golji apparati, endoplazmatik to'r) tuzilishi, funksiyalari va kimyoviy tarkibi haqida batafsil ma'lumot beradi. Prokayot va evkarit hujayralarining organellalari solishtiriladi.
- Sitoplazmaning ikki membranali organellalari: Mavzu mitoxondriya va plastidalarning tuzilishi, funksiyalari, kelib chiqishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Bu organellalarning energiyani to'plash va o'simliklarda fotosintez jarayonini amalga oshirishdagi roli yoritiladi.
- Membranasiz organellalar: Bu mavzu ribosomalar, sitoplazmaning mikrotubulyar va fibrillyar tuzilishi, kiprikchalar va bazal tanachalarning tuzilishi va vazifalari haqida ma'lumot beradi.
- Urug'lanish jarayoni: Mavzu gametogenez, urug'lanish (gamilgametogoniya va o'g'itlanish) jarayonlari, urug'lanish turlari va ularning biologik ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
- Murtak, urug' endospermi va mevaning rivojlanishi: Bu mavzu murtak, urug' endospermi va mevaning rivojlanishi bosqichlari, tuzilishi va vazifalari haqida ma'lumot beradi. Guldagi changchi, urug'kurtak va urug'lanish jarayoni, meva va urug'larning tarqalishi ham yoritiladi.
- Urug'lanish jarayonlari: Mavzu qo'sh urug'lanish, uning ahamiyati, turli o'simliklarda urug'lanish jarayonining o'ziga xos jihatlari va meva va urug'larning rivojlanishi haqida ma'lumot beradi.