Амалий геодезия
Ushbu o'quv qo'llanmasi amaliy geodeziya fanining zamonaviy muammolarini, jumladan, turli muhandislik inshootlari va obyektlarini loyihalash va qurish jarayonida qo'llaniladigan geodezik ishlar, usullar va texnikalar asoslarini keng qamrab oladi. Unda yo'l qurilishi, ko'priklar, tunnelar, avtotransport yo'llari, aeroportlar, gidrotexnik inshootlar va sanoat obyektlarining geodezik ta'minoti kabi keng doiradagi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, ushbu kitobda zamonaviy geodezik asboblar va texnologiyalar, masalan, GPS tizimlari, aerofotosyomka, masofadan zondlash va boshqa zamonaviy usullar haqida ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Amaliy geodeziya faniga kirish: Amaliy geodeziya fanining mohiyati, uning boshqa fanlar bilan aloqasi, rivojlanish tarixi va ahamiyati, shuningdek, ushbu fanni o'rganishning nazariy va amaliy jihatlari.
- Avtomobil va temir yo'llarni loyihalash va qurilishdagi geodezik ishlar: Yo'llarning tasnifi, yo'l qidiruvi, loyihalash, qurilish va ekspluatatsiya jarayonida qo'llaniladigan geodezik usullar, jumladan, topo-geodezik qidiruvlar, yo'lning ko'ndalang va bo'ylama profillarini rejalash, burilishlarni loyihalash, yo'l qoplamalarini tayyorlash va boshqa amaliy jihatlar.
- Ko'prik qurilishidagi geodezik ishlar: Ko'prik joyini tanlash, geodezik ishlar tarkibi, ko'prikning rejali va balandlik asoslarini o'rnatish, ko'prik qismlarining deformatsiyasini nazorat qilish kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- Magistral quvur va elektr uzatkichlarni loyihalash va qurishdagi geodezik ishlar: Magistral quvur va elektr uzatkichlarni loyihalash va qurish jarayonida qo'llaniladigan geodezik ishlar, jumladan, ularning joylanishi, ekspluatatsiya shartlari, geodezik ta'minotning aniqligi va ishchi chizmalarini tuzish.
- Aeroportlarni loyihalashdagi qidiruv ishlari va ularni qurishdagi geodezik ishlar: Aeroportlarni loyihalash va qurish jarayonida topo-geodezik qidiruv ishlari, aeroport rejasi, maydonni tanlash talablari, geodezik asoslash va planlash usullari.
- Sanoat maydonlaridagi geodezik ishlar: Sanoat obyektlarini loyihalash va qurishda geodezik ishlar, jumladan, joyni tanlash, geodezik asoslash tarmoqlarini yaratish va ularning aniqligi.
- Ko'p qavatli binolarni qurishdagi geodezik ishlar: Ko'p qavatli binolarni qurishda qo'llaniladigan geodezik usullar, jumladan, zinapoyalarni tiklash, qiya nur bilan proyeksiya qilish, ipli shovun usuli va boshqa amaliy masalalar.
- Minora tipidagi baland inshootlarni qurishdagi geodezik ishlar va geodezik asoslash bosqichlari: Minora tipidagi inshootlarni loyihalash va qurish jarayonidagi geodezik ishlar, jumladan, minoralarning o'ziga xos xususiyatlari, geodezik asoslash bosqichlari va og'ishlarni aniqlash.
- Gidrotexnik inshootlar. Gidrotexnik inshootlarni loyihalash: Gidrotexnik inshootlarni loyihalash va qurish jarayonida qo'llaniladigan geodezik ishlar, jumladan, daryo profilini tuzish, daryo qiyaliklarini o'lchash, suv omborlari va kanallarni loyihalash.
- Tunellar va yer osti inshootlarini qurishda geodezik ishlar: Tunellar va yer osti inshootlarini loyihalash va qurish jarayonida qo'llaniladigan geodezik ishlar, jumladan, tunnel o'qini rejalash, geodezik asoslash va deformatsiyani kuzatish.
- Fotosuratlarni va fotometrik usullarni o'rganish: Fotosuratlardan foydalanish, aerofotosyomka, aerokosmik ma'lumotlar va fotometrik usullarning geodeziyadagi qo'llanilishi.
- Yer osti asosini orientirlash usullari: Yer osti inshootlari uchun geodezik asosni orientirlash usullari, jumladan, magnit usuli, ikki shovun usuli, birli uchburchak usuli va boshqa usullar.