Navoiy asarlarida Vatan mavzusi talqini
Ushbu maqola buyuk o'zbek shoiri va mutafakkiri Alisher Navoiyning asarlarida Vatan mavzusining qanday aks etganligini, uning bu mavzudagi badiiy mahoratini turli janrlarda tahlil qiladi. Maqolada Navoiy ijodining Vatan timsoliga bag'ishlangan qismlari, xususan, "Farhod va Shirin" dostonida Farhodning vatanparvarligi, arman yurtlarida Shirinni izlashi va bosqinchiga qarshi kurashlari orqali Vatan obraziga Navoiyning e'tibori va badiiy mahorati ko'rsatib berilgan. Shuningdek, ushbu mavzu Navoiyning ilmiy asarlari va g'azallarida ham chuqur o'rganilgani ta'kidlanadi. Maqolada Navoiyning vatanga bo'lgan muhabbati, sadoqati va fidoyiligi targ'ib qilinib, uning o'z asarlaridan misollar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Vatan mavzusi Navoiy ijodida: Alisher Navoiy o'z asarlarida Vatan timsolini, o'zi tug'ilib o'sgan yurtiga sadoqatni, milliy iftixor tuyg'usini katta salmoq bilan ifodalaydi. U turkiy ekanligidan, ona tilining jozibadorligidan, imkoniyatlarining cheksizligidan faxrlanadi va "Xamsa" dostonlari, "Xazoyin ul-maoniy" kulliyotiga kirgan g'azallarida, adabiyotshunoslik va tilshunoslikka oid ilmiy asarlarida bu iftixor tuyg'usini barra ifoda etadi.
- Vatanga muhabbat va sadoqat: Navoiyning Vataniga bo'lgan mehri-muhabbati "Farhod va Shirin" dostonida yanada teran ifodasini topgan. U o'zini Xitoydan Xurosongacha bo'lgan ulkan hududda yashovchi turkiylarga qavmdosh deb biladi va asarlari bu sarhadlardan o'tib, uzoq-uzoqo'lkalarga ham yetganligidan faxrlanadi. G'azallarida ishq-muhabbat, vafo va sadoqatni o'ylash barobarida Vataniga bo'lgan otashin muhabbati ham o'z aksini topgan.
- Adolatli hukmdor va xalq farovonligi: Navoiy mamlakat obodligi, xalqning farovonligi adolatli hukmdorga bog'liqligini, yuksak vatanparvarlik tuyg'usi xalqning hukmdorga bo'lgan mehr-muhabbati bilan belgilanashini "Farhod va Shirin", "Sadid Iskandariy" dostonlari, "Xiloliyya qasidasi", "Soqinomа", "Vaqfiya" asarlarida ifodalagan. U o'z asarlarida xalqqa jabr-zulm qilgan hukmdorlarni qoralaydi, ularni insof va adolatga chorlaydi.