Бадиий образ

Ushbu darslik O'zbekiston Davlat San'at va Madaniyat Instituti talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, 'Aktrёрlik mahorati' fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda badiiy obrazning mohiyati, uni yaratish jarayonida qo'llaniladigan usullar, jumladan, obrazning to'rtta komponenti (fikr, to'qima, hayotiy haqiqat, uyg'unlik), allegoriya va metafora kabi badiiy vositalarning teatr san'atidagi o'rni, aksiyoma va boshqa qonuniyatlar chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, aktyorlik mahoratini rivojlantirish yo'llari, ijodiy jarayonning psixologik jihatlari va badiiy tahlil usullari ham bayon etilgan.

Asosiy mavzular

  • Badiiy obraz: Badiiy obraz san'at asarining asosiy mazmunini tashkil etuvchi, hayotni aks ettirish usuli bo'lib, unda fikr, g'oya, tuyg'u va obraz yaratuvchi ishlovning yaxlitligi mujassam bo'ladi. Badiiy obrazni tushunish va uni tahlil qilish uchun uning to'rtta asosiy komponenti: fikr, to'qima, hayotiy haqiqat va uyg'unlikni anglash zarur.
  • Allegoriya va Metafora: Allegoriya (majoz) – hayotiy haqiqatdan yiroq, o'ta bo'rttirilgan ramz va belgilar orqali ifodalangan tushuncha bo'lib, teatr san'atida ko'pincha obrazga 'duhman' hisoblanadi. Metafora (istiora) esa hayotiy tajribaga asoslangan, o'rinli bo'rttirilgan holatlar orqali turli obrazlarni bog'lab, ularni chuqurroq anglashga yordam beradigan vosita bo'lib, teatr san'ati uchun juda zarurdir.
  • Aksiyoma va San'at Qonuniyatlari: Aksiyoma – bu inson harakatlarining asosiy qonuniyatlarini o'rganish bo'lib, jumladan, 'kutilmaganlik qonuniyati' ham shular jumlasidandir. Bu qonuniyat san'atda yangi, original obrazlar yaratishda muhim rol o'ynaydi. Shuningdek, 'saralash qonuni' ham san'at asarlarida obrazlarni mohirona tanlash va joylashtirishga urg'u beradi.
  • Aktyorlik Mahoratini Rivojlantirish: Aktyorlik mahoratini rivojlantirish uchun ijodiy jarayonda kuzatuvchanlik, tahlil qilish qobiliyati, o'z ustida muntazam ishlash va hayotiy haqiqatlarni chuqur anglash muhimdir. Badiiy obrazni jonlantirishda hissiyot va aql-idrok uyg'unligiga erishish asosiy talab hisoblanadi.