Абул Қосим аз-Замахшарий ижтимоий – сиёсий қарашлари илмий манбалар асосида.
Ushbu maqola buyuk Oʻrta Osiyo olimi, alloma Abulqosim Mahmud ibn Umar az-Zamaxshariyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari va ilmiy merosini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda allomaning hayoti, oilasi, dunyoqarashi shakllanishida taʼsir koʻrsatgan omillar, uning ilm-fanga boʻlgan intilishi, taʼlim olishi, sayohatlari, koʻplab asarlarining yaratilishi hamda ilmiy faoliyati davomida erishgan yutuqlari atroflicha tahlil qilingan. Zamaxshariyning arab tili grammatikasi, lugʻatshunoslik, tafsir, hadis, fiqh, adabiyot va geografiya kabi turli fan sohalaridagi oʻlmas ilmiy merosi, jumladan, "Al-Mufassal", "Al-Kashshof", "Asos al-balogʻa", "Muqaddimat ul-adab" kabi mashhur asarlari haqida batafsil maʼlumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Abulqosim az-Zamaxshariyning hayoti va oilasi: Allomaning toʻliq ismi, tugʻilgan joyi va vaqti, oilaviy sharoiti, ota-onasining diniy qarashlari, bolalik va yoshlik yillari, bir oyoqdan ajralgani va taʼlim olishga boʻlgan intilishi haqida maʼlumot berilgan.
- Zamaxshariyning ilmiy faoliyati va sayohatlari: Allomaning ilm-fan bilan shugʻullanishi, taʼlim olish uchun sayohatlari (Buxoro, Shom, Makka, Madina), ilm ahliga hurmat va ehtiromi, ilm-fan bilan shugʻullanishni oiladan ustun qoʻyishi kabi jihatlari yoritilgan.
- Zamaxshariyning ilmiy merosi va asarlari: Allomaning arab grammatikasi, lugʻatshunoslik, adabiyot, tafsir, hadis, fiqh, geografiya va boshqa fan sohalaridagi 50 dan ortiq asarlari, jumladan, "Al-Mufassal", "Al-Kashshof", "Asos al-balogʻa", "Muqaddimat ul-adab" kabi mashhur asarlarining yaratilishi, ularning ilmiy ahamiyati va tarjimalari haqida batafsil maʼlumot berilgan.
- Zamaxshariyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari: Allomaning oʻzi yashagan davr ijtimoiy-siyosiy hayoti, islom madaniyatining rivojlanishiga qoʻshgan hissasi, musulmon Sharqida olgan shuhrati va unga berilgan sharafli nomlar haqida qisqacha toʻxtalib oʻtilgan.