NEXIA автомобили двигатели кривошип-шатун механизми конструкциясини такомиллаштириш ва шатун деталини тайёрлаш технологиясини ишлаб чиқиш
Ushbu kitob Oʻzbekistonda avtomobilsozlik sanoatining rivojlanishi, xususan, NEXIA avtomobilining krivaship-shatun mexanizmi konstruksiyasini takomillashtirish va shatun detalini tayyorlash texnologiyasini ishlab chiqish mavzusiga bag'ishlangan. Kitobda dvigatelning asosiy qismlari, jumladan, krivoship-shatun mexanizmi, uning ishlash prinsipi, detallari, materiallari, texnologik jarayonlari, shuningdek, ularni hisoblash usullari, xavfsizlik qoidalari va iqtisodiy samaradorlik tahlili batafsil yoritilgan. Xususan, shatun detalining konstruksiyasi, uning kinematiikasi va dinamikasi, materiallarni tanlash, texnologik jarayonlarni bosqichma-bosqich ishlab chiqish, zaruriy dastgohlar va ularning texnik xususiyatlari, shuningdek, ishlab chiqarish jarayonidagi xavfsizlik va iqtisodiy samaradorlik kabi masalalar atroflicha o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Oʻzbekistonning jahon bozoridagi raqobatdoshligini oshirishga qaratilgan tarkibiy oʻzgarishlar, yuksak texnologiyalarga asoslangan zamonaviy sanoat tarmoqlari va ishlab chiqarish sohalarini rivojlantirish siyosati ko'rib chiqilgan. Avtomobilsozlik sanoatining O'zbekistondagi rivojlanish tarixi va ahamiyati, jumladan, "UzDAEWOO" zavodining tashkil etilishi va faoliyati haqida ma'lumot berilgan.
- Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi zamon transport tizimlarining ahamiyati, avtomobilsozlik sanoatining mamlakat iqtisodiyotidagi o'rni, texnologik jarayonlarni rivojlantirish va yangi texnika va texnologiyalarni joriy etishning muhimligi tahlil qilingan. "Neksiya" avtomobilining krivaship-shatun mexanizmining dolzarbligi va uni takomillashtirish zarurati asoslangan.
- Adabiyotlar sharxi: Avtomobilsozlik sanoatini rivojlantirish, yangi texnika va texnologiyalarni joriy etish bo'yicha mavjud adabiyotlar, ilmiy-texnik manbalar, gazeta va jurnallarda chop etilgan maqolalar hamda internet materiallari tahlil qilingan. Xususan, avtomobilning asosiy qismlari va ularning ishlab chiqarish texnologiyalari bo'yicha tadqiqotlar ko'rib chiqilgan.
- Konstruktorlik qism: Avtomobil dvigatelining asosiy qismi bo'lgan krivoship-shatun mexanizmi va uning detallari, jumladan, porshen, shatun, tirsakli val, maxoviklar bilan tanishish. Har bir detalning konstruktiv xususiyatlari, ularning vazifasi, qo'llaniladigan materiallar va tayyorlash usullari batafsil yoritilgan. SHatun detalining kinematikasi va dinamikasi, unga ta'sir etuvchi kuchlar va uni mustahkamlash usullari tahlil qilingan.
- Texnologik qism: SHatun detalini tayyorlash texnologik jarayoni bosqichma-bosqich ishlab chiqilgan. Zaruriy operatsiyalar, ularni amalga oshirish uchun ishlatiladigan dastgohlar va ularning texnik xususiyatlari, kesish rejimlari, qo'yimlar va dopusklar hisoblangan. Ishlab chiqarish turini aniqlash, zagotovka olish usulini tanlash va metall kesish dastgohlarini tanlash masalalari ko'rib chiqilgan.
- Iqtisodiy qism: Shatun detallarini ishlab chiqarish tannarxini hisoblash va iqtisodiy samaradorlikni tahlil qilish. Yillik ishlab chiqarish dasturi, operatsiyalar uchun sarflangan mehnat xajmi, dastgoh ish haqi, kapital qo'yilmalar, keltirilgan sarf-xarajatlar va qoplash muddati hisoblab chiqilgan. Ishlash variantlarini iqtisodiy asoslashda ishlatiladigan ko'rsatkichlar va ularning hisob-kitobi keltirilgan.
- Hayotiy faoliyati xavfsizligi: Ishlab chiqarish jarayonidagi mehnat xavfsizligi va sog'liqni saqlash qoidalari. Ishlab chiqarish zonalari, ular uchun zaruriy elektr va texnika xavfsizligi qoidalari, yoritish tizimi, mikroiqlim normalari, shovqin va titrashning inson salomatligiga ta'siri, yong'in xavfsizligi choralari va ularni oldini olish usullari ko'rib chiqilgan. Dastgohlarni ishlatishda mehnat xavfsizligini ta'minlash bo'yicha yo'riqnomalar va tavsiyalar berilgan.
- Xulosa va takliflar: Bitiruv malakaviy ishining asosiy xulosalari va mavzu bo'yicha keltirilgan takliflar. Krivoship-shatun mexanizmining ahamiyati, uning detallari va ish jarayoni, shuningdek, shatun detalini tayyorlash texnologiyasini takomillashtirish va material sarfini kamaytirish bo'yicha o'ziga xos yechimlar va tavsiyalar keltirilgan.
- Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati: Bitiruv malakaviy ishi mavzusiga oid foydalanilgan O'zbekiston va xorijiy adabiyotlar, darsliklar, monografiyalar, ilmiy maqolalar va elektron manbalar ro'yxati keltirilgan.
- Ilovalar: Bitiruv malakaviy ishi doirasida tayyorlangan rasmlar va jadvallar joylashtirilgan.