Миллий ғоя: асосий тушунча ва тамойиллар
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning milliy gʻoya va milliy mafkura hamda ularning jamiyat hayotidagi oʻrni, rivojlanishi va shakllanishi haqidagi qarashlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda milliy gʻoya tushunchasi, uning tarixiy ildizlari, shakllanish bosqichlari, shuningdek, mafkuraning turli shakllari, jumladan, siyosiy, diniy, milliy, ijtimoi-siyosiy va gʻoyaviy-mafkuraviy oʻzgarishlar, mafkuraviy immunitetni shakllantirish va mafkuraviy tajovuzlarga qarshi kurash kabi muhim masalalar chuqur yoritilgan. Kitobda Oʻzbekistonning milliy-madaniy merosining ahamiyati, davlat siyosatida milliy qadriyatlarni tiklash va rivojlantirishning oʻrni, shuningdek, umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik masalalari ham tahlil qilingan. Jamiyatda ijtimoy-siyosiy jarayonlar taʼsirida gʻoyalarning differensiallashuvi, xususan, Sharq va Gʻarb mamlakatlaridagi mafkuraviy rivojlanish bosqichlari ham atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, milliy gʻoya jamiyatni birlashtirishga, taraqqiyotga undashga va milliy mafkurani shakllantirishga xizmat qiladigan asosiy vosita ekanligi taʼkidlangan.
Asosiy mavzular
- Milliy gʻoya: asosiy tushuncha va tamoyillar: Milliy gʻoya millatning oʻtmishi, buguni va istiqbolini oʻzida mujassamlashtirgan, uning tub manfaatlarini, maqsadlarini ifodalab, taraqqiyotga xizmat qiladigan ijtimoiy gʻoya shakli. U millat taqdiriga daxldor boʻlgan, qisqa yoki uzоq muddatda hal etilishi kerak boʻlgan vazifalar va moʻljallarni ham aks ettiradi. Milliy gʻoya millatning milliy oʻzligini anglash bilan chambarchas bogʻliq.
- Milliy gʻoya: asosiy tushuncha va tamoyillar fanining predmeti, maqsadi va vazifalari: Milliy gʻoya millatni millat qiladigan, uning yoʻli va maqsadlarini aniq ravshan charоgʻon etadigan mayoqdir. Milliy gʻoya jamiyat taraqqiyotining asosiy omilidir. Uning predmeti - milliy gʻoya tushunchasi, uning shakllanishi, keng jamoatchilikning ishonchiga aylanishi, uning madaniy negizlari va ijtimoi hayotda namoyon boʻlish sharoitlari, omillari, qonuniyatlarining ilmiy-nazariy asoslarini oʻrganadigan fanlardir.
- Mafkura tushunchasining mazmuni: Mafkura - jamiyat mafkurasiz boʻlmaydi. Har bir davlat taraqqiyot va rivojlanish yoʻlini tanlab оlar ekan, oʻz taraqqiyot dasturi, qarashi, amalga oshirish tamoyillari, konsepsiyasiga ega boʻlmasdan oʻz istiqbolini aniq koʻra olmasligi mumkin. Har qanday nazariya yoki taʼlimоt bir tizimga solingan gʻoyalar majmuidan iborat boʻladi. Dunyoqarashning negizini va muayyan ishonch-e’tiqodning asosini ham gʻoya tashkil etadi.
- Milliy gʻoya jamiyatning maʼnaviy hayotini yuksaltirish va mafkuraviy jarayonlarning oʻzarо bogʻliqligi: Milliy gʻoya jamiyat maʼnaviyat hayotini yuksalib borish zamini boʻlish bilan birga u maʼnaviyatimizni ezgu maqsadlar yoʻlida engilmas kuchga aylanishini taʼminlab beradi. Milliy gʻoyasiz va yuksak maʼnaviyatsiz оdamlar, jamiyat va davlat yoʻlini yoʻqоtadi.
- Jamiyatdagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlar taʼsirida gʻoyalarning differensiallashuvi: Insoniyat tarixida gʻoya va mafkuralar nihoyatda katta ahamiyat kasb etadi. Ular insonning oʻzi kabi azaliydir. Buni biz oʻzbek davlatchiligi gʻoyalarining shakllanishi va takomili misolida ham kuzatishimiz mumkin. Masalan, qadimgi Xorazm, Sugʻdiyona, Baktriya, Kushon hamda keyinchalik temuriylar davlatiga asos solinishida bunyodkor gʻoyalar hal qiluvchi ahamiyatga ega boʻlgan.
- Mafkuraviy tajovuz va axborot xavfsizligi: Mafkuraviy tajovuz va axborot xavfsizligi - bu milliy gʻoya va mafkurani rivojlantirishning oʻziga xos jarayonidir. Tajovuzga qarshi kurash usullari va vositalari, mafkuraviy gegemonlik va milliy xavfsizlikni taʼminlash zarurati, axborot xavfsizligini taʼminlash masalalari shu mavzu doirasida yoritilgan.
- Milliy gʻoya va mafkura targʻibotida tadbirlar va ularning samaradorligi: Milliy gʻoya va mafkurani targʻib qilishda turli tadbirlar, uslublar va vositalardan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Jumladan, ommaviy axborot vositalari, internet, taʼlim va tarbiya tizimi, milliy-madaniy meros, oila, mahalla, meḥnat jamoalari va siyosiy tashkilotlar milliy gʻoyani targʻib qilishda muhim rol oʻynaydi.