Texnologik jihozlar va ularning ekspluatatsiyasi

Ushbu kitob "Texnologik jihozlar va ularning ekspluatatsiyasi" mavzusini qamrab oladi. Unda zamonaviy avtotransport korxonalarida qo'llaniladigan texnologik jihozlar, ularning turlari, tavsiflari, foydalanish texnologiyalari va ekspluatatsiyasi, shuningdek, nostandart jihozlarni loyihalash asoslari batafsil yoritilgan. Kitob avtomobillarga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash jarayonida ishlatiladigan turli jihozlar, ularning ishlash prinsiplari, hisoblash usullari va ularga qo'yiladigan talablarni ham qamrab oladi. Kitobda shuningdek, avtomobilning turli tizimlarini (dvigatel, transmissiya, tormoz, rul boshqaruvi va hokazo) diagnostika qilish, ularga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash bo'yicha qo'llaniladigan jihozlar, texnologik jarayonlar, mexanizatsiyalash darajasi va boshqa muhim masalalar yoritilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: O'zbekiston Respublikasida avtomobil sanoatini rivojlantirishning ahamiyati, iqtisodiy o'sish va aholi turmush darajasini ko'tarish zaruriyati, mamlakat iqtisodiy taraqqiyotining ustuvor yo'nalishlari, demokratik islohotlarning chuqurlashuvi va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi, transport va kommunikatsiya loyihalariga berilayotgan e'tibor, sanoatni rivojlantirish dasturi va uning natijalari haqida ma'lumot beriladi. Xizmat ko'rsatish jarayonining sifati va madaniyati texnologik jihozlarning holatiga bog'liqligi, zamonaviy avtomobillar texnik servisi va ta'mirlash uchun zamonaviy diagnostik va texnologik jihozlar zarurligi, avtomobil transporti turlarining ko'payishi va elektronikaning keng joriy etilishi bilan bog'liq holda texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlarini qayta ko'rib chiqish zarurati, texnologik jihozlarni yangilash va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ehtiyoji, hamda kadrlarning bilim darajasi hamda kasbiy mahoratining oshishi talab etilishi ta'kidlanadi. Darslikning maqsadi zamonaviy texnik va texnologik jihozlar, ularning tavsiflari va nostandart jihozlarni loyihalash asoslari haqida ma'lumot berishdan iborat.
Texnologik jihozlarning turlanishi: Avtomobillar texnik servisi va ta'mirlash ishlarini bajarishni texnologik jihozlarsiz tasavvur etib bo'lmasligi, zamonaviy avtomobillar tuzilishining takomillashishi va ularda kompyuter tizimlarini qo'llanilishi sababli diagnostikalash, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlarini bajarish uchun maxsus dasturli kompyuterlar (skanerlar) talab qilinishi, texnologik jihozlarning oddiylaridan tortib, murakkablarigacha ma'lum guruhlarga bo'linishi haqida so'z yuritiladi. Avtomobil transporti sohasida keng ishlatiladigan jihozlar to'rt guruhga bo'linadi: texnologik qurilmalar, o'lchov va nazorat vositalari, texnologik jihozlar, moslamalar va uskunalar. Har bir guruhning tavsifi va vazifalari batafsil bayon etilgan. Diagrammalar yordamida jihozlarning tasnifi tushuntirilgan.
Avtomobil kuzovi va kabinasiga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash uchun kerakli texnologik jihozlar: Ushbu bob avtomobil kuzovi va kabinasiga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash uchun ishlatiladigan turli texnologik jihozlar, qurilmalar va moslamalarni o'z ichiga oladi. Jumladan, avtomobillarni yuvish, tozalash va quritish jihozlari, ularning tuzilishi va ishlash prinsiplari, yuvishdan keyingi suvdan qayta foydalanish va ekologik talablar, kuzovlarni ta'mirlash jihozlari (payvandlash, tortish, jilvirlash va boshqalar), avtomobilni bo'yashga tayyorlash va bo'yash jihozlari, zangga qarshi ishlov berish jihozlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, turli xil yuvish va quritish texnologiyalari, ularda qo'llaniladigan jihozlar va ularning tavsiyalari keltirilgan.
Avtomobillarning tortish-iqtisodiy xususiyati va dvigatelini diagnostikalash, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlari uchun jihozlar: Ushbu bob avtomobillarning tortish-iqtisodiy xususiyatlarini aniqlashga mo'ljallangan jihozlar, ularning tavsiflari va ishlash prinsiplari, dvigatelning ta'minot tizimini diagnostikalash va ta'mirlash jihozlari, elektr jihozlarni diagnostikalash jihozlari, dvigatel krivoship-shatun va gaz taqsimlash mexanizmlarining texnik holatini nazorat qilish va sozlash jihozlari, dvigatelni ta'mirlash jihozlari, shuningdek, chiqindi gazlar tarkibini nazorat qilish jihozlari haqida batafsil ma'lumot beradi. Har bir jihozning texnik tavsifi, ishlatilish sohasi va asosiy ko'rsatkichlari keltirilgan.
Avtomobillarning harakat xavfsizligini ta'minlovchi tizim va birikmalarini diagnostikalash, TXK va ta'mirlash ishlari uchun jihozlar: Avtomobillarning harakat xavfsizligini ta'minlovchi tizimlar, jumladan tormoz tizimi va rul boshqaruvi tizimlarini diagnostikalash, ularga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash uchun ishlatiladigan turli xil jihozlar, uskunalar va moslamalar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Tormoz tizimini diagnostikalash uchun qo'llaniladigan jihozlar (deselerometr, rolikli stendlar, dinamometrik stendlar), rul boshqaruvi tizimini diagnostikalash uchun jihozlar (lyufto'lchagichlar, dinamometrik ko'targichlar), yoritgichlarni nazorat qilish jihozlari, g'ildiraklarni o'rnatish burchaklarini diagnostikalash jihozlari, avtomobil osmasini diagnostikalash jihozlari, transmissiya agregatlarini texnik holatini aniqlash va ularga texnik xizmat ko'rsatish jihozlari, g'ildiraklarni ajratish-yig'ish va muvozanatlash, shinalarni ta'mirlash jihozlari, moylash va to'ldirish ishlari uchun jihozlar haqida batafsil ma'lumot beriladi.
Avtomobil va uning agregatlarini ajratish-yig'ish, ko'tarish-tashish, ko'tarish-qarash, nazorat qilish, sinash va boshqa jihozlar: Bob avtomobil va uning agregatlarini ajratish-yig'ish, ko'tarish-tashish, ko'tarish-qarash, nazorat qilish, sinash, hamda boshqa jihozlar va uskunalar haqida ma'lumot beradi. Xususan, rezbali va presslangan birikmalarni ajratish-yig'ish jihozlari, avtomobillarni ko'tarish qarash qurilmalari (ko'rish ariqchalari, estakadalar, ko'targichlar), garaj domkratlari, agregatlarni tashish uchun qo'llaniladigan aravachalar, ag'dargichlar va konveyerlar, ta'mirlangan agregatlarni sinash va nazorat qilish jihozlari, bino va xonalarni yoritish, shamollatish, isitish va sovitish tizimlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Avtomobillarga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlarida qo'llaniladigan nostandart jihozlar va maxsus asbob-uskunalar: Ushbu bob avtomobillarga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash ishlarida qo'llaniladigan nostandart jihozlar, ularning turlari, loyihalash asoslari, konstruktiv tuzilishi, maxsus asbob-uskunalar va ularning hisoblash usullari haqida ma'lumot beradi. Xususan, nostandart jihozlar, ularning turlari va tasnifi, ularni loyihalash asoslari, konstruktsiyani butlash, agregatlash, kuch mexanizmlari va ularning hisoblash asoslari, pnevmatik, gidravlik va elektromexanik yuritmalar, ularning turlari va hisoblash usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Texnologik jihozlarning texnik ekspluatatsiyasi: Bob texnologik jihozlarni mexanizatsiyalashganlik darajasi va uni oshirish yo'llari, texnologik jihozlarni tanlash, avtotransport korxonalarini texnik jihozlash me'yorlari, texnologik jihozlarga texnik xizmat ko'rsatish va ularni ta'mirlash tizimi, texnologik jihozlarni davlat texnik nazoratidan o'tkazish qoidalari haqida batafsil ma'lumot beradi. Shuningdek, jihozlarni tanlashda hisobga olinadigan omillar, jihozlarga TXK va JT ning o'rni, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash usullari, jihozlarni davlat nazoratidan o'tkazish tartib-qoidalari haqida ham so'z yuritilgan.