Polizchilik

Ushbu kitob O'zbekiston qishloq xo'jaligi vazirligi Andijon qishloq xo'jalik instituti tomonidan chop etilgan "Polizchilik (Ma'ruza matnlari)" nomli o'quv qo'llanmasidir. Unda polizchilik fanining asoslari, poliz ekinlarining ahamiyati, ularning botanik tasnifi, morfologik va biologik xususiyatlari, sug'oriladigan yerlarda va lalmikor yerlarda yetishtirish texnologiyasi, mevalarni yig'ish, tashish va saqlash, urug'chilik kabi mavzular chuqur yoritilgan. Kitobda poliz ekinlarining navlari, ularning o'ziga xos xususiyatlari, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurash choralari hamda mevalarning sifati va saqlash muddatlariga ta'sir etuvchi omillar haqida batafsil ma'lumot berilgan.

Asosiy mavzular

• Kirish. Poliz ekinlarining ahamiyati va tarqalishi. Polizchilik turlari va makonlari.: Ushbu mavzu polizchilik fanining asoslari, vazifalari, poliz ekinlarining ahamiyati, mevalarining kimyoviy tarkibi, kelib chiqishi va tarqalishi, shuningdek, polizchilikning turlari va makonlari haqida ma'lumot beradi. O'zbekistonda polizchilikning rivojlanish tarixi va hozirgi holati, shuningdek, turli hududlardagi polizchilik makonlari ham yoritilgan.
• Poliz ekinlarining botanik tasnifi va navlari: Bu mavzu poliz ekinlarining botanik oilasi (Cucurbitaceae Juss), Cucumis, Citrullus, Cucurbita turkumlariga mansub turlari, ularning navlari va O'zbekistonda rayonlashtirilgan navlar haqida batafsil ma'lumot beradi. Har bir turkum va uning vakillari haqida morfologik va biologik tavsiflar keltirilgan.
• Poliz ekinlarining morfologik va biologik xususiyatlari.: Mavzu poliz ekinlari, jumladan qovun, tarvuz va qovoqning o'simlik va meva tuzilishi, ularning morfologik va biologik xususiyatlari, o'sishi va rivojlanishi, yorug'lik, issiqlik, tuproq namligi va oziqlanishga talabchanligi haqida batafsil ma'lumot beradi. Poliz ekinlarining vegetatsiya davri bosqichlari ham yoritilgan.
• Sug'oriladigan yerlarda poliz ekinlarini yetishtirish texnologiyasi.: Ushbu mavzu poliz ekinlari uchun o'tmishdoshlar, yerga ishlov berish, urug'larni tayyorlash va ekish muddatlari, urug' me'yorlari, ekish sxemalari, oziqlantirish, sug'orish, parvarishlash, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurash kabi agrotexnik tadbirlarni o'z ichiga oladi. Kitobda sug'oriladigan yerlarda poliz ekinlarini ekish va parvarishlashning asosiy yo'nalishlari bayon etilgan.
• Lalmikor polizchilik xususiyatlari.: Mavzu lalmikor polizchilik mintaqalarini, uni rivojlantirish istiqbollarini, lalmikor yerlarda yetishtiriladigan qovun va tarvuz navlarini, ularning biologik xususiyatlarini hamda lalmikor yerlarda yetishtirish texnologiyasini o'z ichiga oladi. Bu turdagi polizchilikning muhim jihatlari va imkoniyatlari ko'rsatilgan.
• Poliz mevalarini yig'ish, tashish va saqlash.: Ushbu mavzu poliz mevalarining pishish darajasini aniqlash, mevalarni yig'ish muddatlari va usullari, tashish xususiyatlari, transport vositalari va mevalarni saqlash usullari hamda omborxonalar haqida ma'lumot beradi. Mevalarning sifatli saqlanishi va tashilishi uchun zarur shart-sharoitlar tahlil qilingan.
• Poliz ekinlari urug'chiligi.: Mazkur mavzu urug'larning biologik va mexanik ifloslanishi, uning oldini olish choralari, yetishtirish sharoitlari va agrotexnik tadbirlarining urug' sifatiga ta'siri, urug'lik mevalarni yig'ish muddatlari va usullari, poliz mevalarini yetiltirish va urug'ini ajratish, olingan urug'larga ishlov berish va ularni saqlash bo'yicha batafsil ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Urug'chilikning asosiy yo'nalishlari va usullari tushuntirilgan.