Макроиқтисодиёт
Ushbu kitob makroiqtisodiyot fanining nazariy va amaliy jihatlarini o'z ichiga olgan o'quv-uslubiy majmua bo'lib, u O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan fan dasturlari asosida tayyorlangan. Kitobda "Makroiqtisodiyot" fanining asosiy muammolari, uni o'rganishning usullari, milliy iqtisodiyotning rivojlanish omillari, makroiqtisodiy siyosat, to'lov balansi, valyuta kursi, inflyatsiya, ishsizlik, iqtisodiy o'sish va boshqa muhim mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, kitobda zamonaviy makroiqtisodiy modellardan foydalanilgan holda mamlakat iqtisodiyoti tahlil qilinadi va uning rivojlanish istiqbollari ko'rsatib berilgan. Kitob makroiqtisodiy ta'lim yo'nalishi talabalari, shuningdek, iqtisodiyot nazariyasi bilan shug'ullanuvchi barcha uchun foydali manba bo'lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Makroiqtisodiyot fanining mohiyati, predmeti, vazifalari va boshqa fanlar bilan aloqasi, shuningdek uning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
- MAKROIQTIISODIYOT FANIGA KIRISH: Makroiqtisodiyot fanining shakllanish tarixi, predmeti va ob'ekti, dastlabki makroiqtisodiy tahlil elementlari, asosiy makroiqtisodiy muammolar, uy xo'jaliklari, firmalar, davlat va tashqi dunyo makroiqtisodiy sub'ektlari sifatida, davriy aylanish modeli, makroiqtisodiy modellar, endogen va ekzogen o'zgaruvchilar, yopiq va ochiq iqtisodiyot kabilar chuqur o'rganiladi.
- ASOSIY MAKROIQTIISODIY KO'RSATKICHLAR: Milliy hisobchilik tizimi makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni hisoblash asoslari, YaIMni hisoblash usullari, milliy hisoblar tizimida makroiqtisodiy ko'rsatkichlar, nominal va real YaIM kabi mavzular yoritiladi.
- IQTIISODIY TEBRANISHLAR. ISSIZLIK: Iqtisodiy davr tushunchasi va uning bosqichlari, iqtisodiy davrlarning sabablari va turlari, iqtisodiy davrlarning ta'siri, davlatning davriylikka qarshi siyosati, ishsizlik tushunchasi va uni o'lchash usullari, ishsizlik turlari, real ish haqi, ishchi kuchi talabi va taklifi kabi mavzular chuqur tahlil qilinadi.
- NARXLAR BOSIMI OSTIDAGI (YASHIRIN) INFLYATSIYA: Inflatsiya tushunchasi, ko'rsatkichlari va o'lchanishi, o'sish sur'atlariga ko'ra inflyatsiya turlari, inflyatsiya sabablari, inflyatsiyaning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari va inflyatsiyaga qarshi siyosat kabilar o'rganiladi.
- TASHQI SAVDO SIYOSATI: Tashqi savdo siyosati mohiyati va vositalari, importga tariflar va ularning iqtisodiyotga ta'siri, ishlab chiqaruvchilarga subsidiya va importni kvotalash, eksport bojlari va eksportni cheklash kabi mavzular chuqur yoritilgan.
- TOLOVI BALANSI: To'lov balansi tushunchasi, uning tarkibiy tuzilishi, nomutanosiblikni tartibga solish usullari, to'lov balansi va valyuta kursini boshqarish, safarbarlik va to'lov tizimi, O'zbekistonning to'lov balansi tajribasi kabi masalalar qamrab olingan.
- XOXIJODIY VALYUTA BOZORIDA MUVOZANAT: Valyuta bozori, pul va kredit bozori, mintaqaviy valyuta muomalalari va ularning nazorati, pulga talab va taklif funksiyalari, ularning o'zaro bog'liqligi kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
- OYIQTIISODIYOT: Ochiq iqtisodiyot tushunchasi va uning ko'rinishlari, Mandel Flemig modeli, IS-LM modeli va AD-AS modeli bilan bog'liqligi, valyuta kurslari va ularga ta'sir ko'rsatuvchi omillar, siyosatlarning ta'siri kabi masalalar chuqur yoritilgan.
- IQTIISODIY O'SIShNING UMUMIY TAVSIFI: Iqtisodiy o'sish tushunchasi, kapitalning jamg'arilishi, jamg'armalarning iqtisodiy o'sishga ta'siri, kapitalning 'oltin qoidasi', aholining o'sishi kabi mavzularni qamrab oladi.
- PUL-KREDIT SIYOSATI VA UNING MAQSADLARI: Pul-kredit siyosati tushunchasi, uning funksiyalari, pul agregatlari, pulga talab va taklif, pul bozorida muvozanat, O'zbekiston bank tizimi kabi masalalar atroflicha o'rganiladi.
- JAHON VALYUTA TIZIMI VA VALYUTA KURSLARI: Valyuta va jahon valyuta tizimi, valyuta kursini belgilovchi omillar, valyuta nazorati, valyuta kursi va inflyatsiya munosabati, valyuta siyosati kabi mavzularni qamrab oladi.
- TOLOVI BALANSI: To'lov balansi tushunchasi, uning tarkibiy tuzilishi, nomutanosiblikni tartibga solish usullari, to'lov balansi va valyuta kursini boshqarish, safarbarlik va to'lov tizimi, O'zbekistonning to'lov balansi tajribasi kabi masalalar chuqur yoritilgan.