Биофизикe

Ushbu darslik O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi va Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan dasturlar asosida tayyorlangan bo'lib, unda biofizika fanining nazariy va amaliy jihatlari, jumladan, biomexanika, bioreologiya, bioenergetika, bioakustika, biomembranologiya, bioelektrodinamika, optika, rentgenologiya, yadro fizikasi, radioaktivlik va do'zimetriya, mexanik tebranishlar va to'lqinlar, optik-elektron apparatlardan foydalanish kabi mavzular chuqur yoritilgan. Kitobda tibbiyot sohasidagi muammolarni hal qilishda biofizikaning ahamiyati ham ta'kidlangan. Darslikda mavzularni tushuntirish uchun turli diagrammalar, rasmlar va laboratoriya ishlari keltirilgan, bu talabalarning nazariy bilimlarni amaliy ko'nikmalarga aylantirishga yordam beradi. Shuningdek, har bir mavzu oxirida nazorat savollari va vazifalar berilgan bo'lib, ular talabalarning mavzuni qanchalik o'zlashtirganligini tekshirishga xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

Biomexanika: Ushbu mavzu biomexanikaning asosiy tushunchalari, statik kuchlar, inson tanasining muvozanati va barqarorligi, shuningdek, biologik to'qimalarning mexanik xossalari va deformatsiyasi bilan tanishtiradi. Unda biomexanikaning tibbiyotdagi ahamiyati va qo'llanilishi, jumladan, skelet mushaklarining harakati, qon aylanishi va nafas olishning mexanik jarayonlari yoritilgan.
Bioreologiya: Ushbu mavzu suyuqliklar reologiyasi va gemodinamikasini, shuningdek, biomexanika qonunlarini tushuntiradi. Unda suyuqliklarning yopishqoqligi, laminarniy va turbulente oqimlar, N'yuton va P'yazeyl qonunlari, shuningdek, qon aylanishi jarayonlari va yurakning ishlashi haqida ma'lumot beriladi.
Bioenergetika: Ushbu mavzu organizmning energiya ta'minoti, termodinamika qonunlari va bioenergetika tamoyillarini tushuntiradi. Unda energiya almashinuvi, moddalar almashinuvi, termodinamik jarayonlar va ularning biologik tizimlardagi ahamiyati, jumladan, issiqlik va elektr energiyasining hosil bo'lishi va foydalanilishi yoritilgan.
Bioakustika: Ushbu mavzu tovushning tabiatini, uning xarakteristikalarini, jumladan, chastota, intensivlik va balandlikni tushuntiradi. Unda tovushning tarqalishi, aks etishi, sinishi va difraksiyasi kabi hodisalar, shuningdek, uning tibbiyotda qo'llanilishi, jumladan, audiometriya va uning ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
Biomembranologiya: Ushbu mavzu biomembranalarning tuzilishi va funksiyalarini, jumladan, lipidlar va oqsillarning roli, diffuziya va faol transport jarayonlarini tushuntiradi. Unda biomembranalarning tuzilishi va funksiyalaridagi buzilishlarning biologik va tibbiy ahamiyati, jumladan, hujayra membranalari va ularning tashish mexanizmlari yoritilgan.
Bioelektrodinamika: Ushbu mavzu organizmdagi elektr hodisalarini, jumladan, elektr potensiallar, neyronlar va mushak hujayralarining elektr faolligini tushuntiradi. Unda EKG, EMG va EEG kabi diagnostika usullari, shuningdek, bioelektrodinamikaning tibbiyotdagi ahamiyati yoritilgan.
Optika: Ushbu mavzu yorug'likning tabiatini, uning xossalari, jumladan, qaytishi, sinishi, interferensiya, difraksiya va yutilishini tushuntiradi. Unda ko'zning optik tizimi, linzalar, ritoriya va boshqa optik hodisalar, shuningdek, optik diagnostika usullari yoritilgan.
Rentgenologiya: Ushbu mavzu rentgen nurlarining tabiatini, ularning xossalari, jumladan, qattiq va yumshoq to'qimalar bilan o'zaro ta'sirini tushuntiradi. Unda rentgenografiya, rentgenoskopiya va rentgenoterapiya kabi diagnostika va davolash usullari, shuningdek, ularning tibbiyotdagi ahamiyati yoritilgan.
Yadro fizikasi va radioaktivlik: Ushbu mavzu atom tuzilishi, yadro fizikasi, radioaktivlik va do'zimetriya asoslarini tushuntiradi. Unda radioaktiv parchalanish qonunlari, alfa, beta va gamma nurlanishining xossalari, shuningdek, radioaktiv izotoplar va ularning tibbiy qo'llanilishi, jumladan, radiofarmatsevtika va radioterapiya yoritilgan.
Mexanik tebranishlar va to'lqinlar: Ushbu mavzu mexanik tebranishlar va to'lqinlar, jumladan, tovush to'lqinlari, ularning xarakteristikalarini va tezligini tushuntiradi. Unda rezonans, tovushning tabiati, audiometriya, shuningdek, mexanik tebranishlar va to'lqinlarning biologik ahamiyati yoritilgan.