Navoiyning “mahbub ul - qulub” asaridagi hikoyatlarning g’oyaviy mohiyati

Bitiruv malakaviy ish Alisher Navoiyning “Mahbub ul-qulub” asaridagi hikoyatlarni tahlil qilishga bag'ishlangan. Unda asarning tuzilishi, diniy-tasavvufiy mazmuni va badiiy xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Talaba G. Mahmudova hikoyatlarni aniqlab, mavzularini yoritishga harakat qilgan. Ishda ayrim uslubiy va imloviy xatolar uchraydi, lekin umuman olganda talab darajasida bajarilgan.

Asosiy mavzular

Tavba: Tavba shariatda vojib, tariqatda shart, sulukda lozim bo'lgan tushuncha. Tavba insonning qilgan gunohlaridan pushaymonligi, gunohlarining kechirilishini Tangridan iltijo qilib so'rashi va Haq yo'liga qadam tashlashi.
Zuhd: Zuhd so'fiy uchun dunyo va oxirat tarki, dunyo moliga ega boʻlaman, deb intilmaslikdir. Zuhd - haromni tark etmoq, haloldan ham zaruriyatdan ortig'ini tark aylash.
Tavakkul: Tavakkul Haq yo'lida vosita asbobin raf qilmoqdur va vasila hijobin daf qilmoq. Tavakkul - Parvardigorga dilbastalik va komil e'timod-ishonchdir.
Qanoat: Qanoat bir chashmadirki, olgan bilan uning suvi qurimaydi, u bir xazinadirki, undagi boylik sochilgan bilan kamaymaydi. Qanoat – nafni tiyish, boriga shukr qilish.
Sabr: Sabr - toqat, chidam. Sabr etuvchi oʻzini balo girdobiga solib, balolardan qo'rqmaydigan odamdir. Ishqqa mubtalo boʻlgan oshiqlar yor vasliga sabr orqali yetishadilar.
Tavoze' va adab: Tavoze'-bu odob. Kimdaki u boʻlsa xalq oʻrtasida hurmatga sazovor boʻladi. Odob kamsitilishdan himoyalaydi va odobli va goʻzal xulqli odamlar koʻpayaversa xalq oʻrtasida mehr muhabbat oshadi.
Zikr: Zikr koʻngul bila Haq yodi ishtigʻolidur va til bila dag'i hamul takallum maqolidur. Zikr aytish, gapirish demakdir va unda soʻzning oʻrni va vaqtini bilish kerak.
Rizo: Rizo-tasavvufda tavakkuldan keyingi maqom boʻlib, solik oʻz nafsi rizosidan qutilib, Xudo iroda qilgan, taqdir etgan narsalarga rozi boʻladi. Rizo-bandaning o'z rizosidan chiqib, Mahbub rizosiga kirishi, ilohiy qismatga zarra e'tiroz qilmasligidir.
Ishq: Ishq tasavvufda ilohiy ne'mat, solikning jazbali holati hisoblangan va tariqatning eng muhim maqomlaridan biridir. Unga faqat sodiq va pok insonlar yetishadi. Ishq - Allohga bo'lgan muhabbat.