Современный русский язык

Ushbu kitob Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan xodim, dotsent L.V. Xoʻjaevaning „Zamonaviy rus tili. Sintaksis“ (1-qism) oʻquv qoʻllanmasidir. Qoʻllanmada rus tilining sintaksisi, jumladan, soʻz birikmalari, gaplar va ularning turlari, gap boʻlaklari hamda ularning tuzilishi, sintaktik munosabatlar va ularning ifodalanish usullari batafsil yoritilgan. Oʻquv qoʻllanmasi filologiya yoʻnalishi talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, tilshunoslik nazariyasini amaliyot bilan uygʻunlashtirishga yordam beradi. Unda leksikologiya, morfologiya va sintaksisning oʻzaro bogʻliqligi, soʻz va gaplarning semantik va struktur jihatlari, shuningdek, punktuatsiya qoidalari ham tushuntirilgan. Har bir mavzu nazariy maʼlumotlar, misollar va nazorat savollari bilan mustahkamlangan.

Asosiy mavzular

Sintaksisning asosiy tushunchalari: Sintaksis termini, sintaksis tili, sintaksis fani, uning predmeti va vazifalari, sintaktik birliklar, jumladan, soʻz birikmasi va gap haqida umumiy maʼlumot beriladi.
Soʻz birikmalari: Soʻz birikmasining turi, ularning tuzilishi, bosh va qoʻshimcha soʻzlar, turli xil bogʻlanishlar (kelishuv, boshqaruv, yonalsuv) va ularning turlari tahlil qilinadi.
Gaplar: Gapning turlari (maqsadi, hissiy boʻyoqlari, tuzilishi, ikki tarkibli va bir tarkibli gaplar), gap boʻlaklari (bosh va ikkinchi darajali) va ularning vazifalari batafsil koʻrib chiqiladi.
Murakkab gaplar: Murakkab gaplarning turlari (tabiiy, murakkab-boʻysunuvchi, murakkab-boʻysunuvchi), ularning tarkibiy qismlari va ularning oʻzaro munosabati, murakkab gaplarda bogʻlanish vositalari va ularning turlari tahlil qilinadi.
Punktuatsiya: Rus tilida qoʻllaniladigan asosiy tinish belgilari, ularning funksiyalari, ularning qoʻllanilish qoidalari va murakkab gaplarda tinish belgilarining oʻrni tushuntiriladi.
Soʻzlashuv nutqi: Monolog va dialog turlari, ularning oʻziga xos jihatlari, nutqning turli shakllari va ularning sintaktik tuzilishi hamda mazmuniy jihatdan farqlari yoritiladi.