Chizma geometriya va muhandislik grafikasi

Ushbu o‘quv qo’llanma O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy dastur asosida 5310900 - Metrologiya, standartlashtirish va mahsulot sifati menejmenti (paxta, to’qimachilik va yengil sanoat) bo’yicha oliy texnika o’quv yurtlari talabalari uchun mo’ljallangan. Ushbu qo’llanmada geometrik yasashlar, to’g‘ri burchakli proeksiyalar, sirtlar va eskizlar yasalishlari to’g‘risidagi ma’lumotlar keltirib o’tilgan.

Asosiy mavzular

• Kirish: O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim tizimi oldida turgan asosiy vazifalardan biri “Kadrlar tayyorlash milliy Dasturi” da belgilangan talablar asosida fanlar bo’yicha davlat ta’lim standartlari va namunaviy dasturlariga mos zamonaviy o’quv adabiyotlariniyaratish va shu asosida talabalarga chuqur nazariy bilimlar berib, ularni jahon mehnat bozorida raqobatlashadigan yetuk kadrlar qilib tarbiyalashdir.
• CHIZMA CHIZISH HAQIDA MA’LUMOTLAR: Tasvir chizish uchun bir nechta asosiy vositalar kerak: Bir qator qalam turlari, Chizg‘ich, rezina, Sirkul, transportyor, Chizma taxtasi, O’lcham tasmasi. Qalamlar: Siz qalamlarni tanlashningiz kerak. Qattiq qo’rg‘oshinli qalam (6H) yorug‘lik chiziqlari uchun, kontur chiziqlari yumshoq qalamdan foydalanish mumkin. Chizgich: Shaffof o’lchamga ega bo’lgan chizg’ich tavsiya etiladi. Rezina: Yaxshi tebranmaydigan sifatli rezinani tanlang. Sirkullar: Sizga kamida ikkita sirkul kerak bo’ladi: katta doiralar chizish uchun va kichik doiralar chizish uchun.
• CHIZMALARDA GEOMETRIK YASASHLAR: Doira atrofi uzunligi πD yoki 2πR, bu yerda D - diametri va R radiusi, π - diametrning aylanaga nisbati va 22/7 yoki aniqroq qilib olinishi mumkin. 3.142. Agar aylana chizish kerak bo’lsa (bu keyingi chizmalarda juda ko’p talab qilinadi), siz uni hisoblashingiz yoki 4.2-chizmada ko’rsatilgan yasalishdan foydalanishingiz kerak. Ushbu yasalish aniq emas, ammo aksariyat ehtiyojlar uchun aniq yetarlicha.
• SIRTLAR: Agar rejabirnechtachiziqlargabo’linganbo’lsa, usbuchiziqlarningistalganidasilindrningkengliginio’lchashmumkin. Har bir chiziqning aniq joylashishini FE ga, so’ngra asosiy ko’rinishga o’tish mumkin. Har bir chiziqdagi silindrning kengligi rejadan AP ga bo’linadi va markaziy chiziqning har bir tomonini o’lchaydi (faqat bitta tomoni ko’rsatilgan). Keyin chiziqlar asosiy chiziqlar bilan birlashtiriladi.
• ESKIZLAR: To’g‘ri va aniq chizish qobiliyati - bu tasavvurga ega bo’lishi mumkin bo’lgan eng foydali fazilatlardan biridir. Erkin chizish ko’p hollarda amalga oshiriladi: hamkasbga dizaynning bir qismini tezda tushuntirish; dizaynni ishlab chiqish va hatto kimgadir bir joydan boshqasiga qanday o’tish kerakligini ko’rsatadigan xaritani chizish.