Mikroelementlar tanqisligi va uni oldini olish yo’llari
Ushbu tadqiqot Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumanidagi 31-umumiy o'rta ta'lim maktabining 16-18 yoshli o'smirlarining qish faslidagi ovqatlanishini o'rganishga qaratilgan. Tadqiqot natijasida o'smirlarning temir, rux va yod mikroelementlari bilan ta'minlanish darajasi aniqlanib, me'yoriy talablar bilan solishtirilgan. Tadqiqotga ko'ra, temir mikroelementi bilan ta'minlanish me'yordan ortiqcha bo'lsa-da, rux va yod mikroelementlari bilan ta'minlanishda kamchiliklar aniqlangan. Kitobda mikroelementlarning ahamiyati, ularning organizmdagi o'rni, manbalari va tanqisligining oqibatlari hamda ularning oldini olish bo'yicha amaliy tavsiyalar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: O'zbekiston Respublikasi aholisining sog'lom ovqatlanishini ta'minlashning asosiy vazifalari va ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Mikroelementlarning inson salomatligi uchun muhimligi ta'kidlangan.
- I-BOB Adabiyotlar sharhi: Mikroelementlarning qisqacha o'rganilish tarixi, ularning organizmdagi umumiy xarakteristikasi va inson organizmining ularga bo'lgan talablari hamda hazm tizimidan so'rilishi haqida keng qamrovli ma'lumotlar berilgan. Temir, rux, yod, mis, kobalt va boshqa muhim mikroelementlarning roli va ahamiyati, ularning tanqisligida yuzaga keladigan kasalliklar va ularni oldini olish yo'llari batafsil yoritilgan.
- II-BOB Kuzatuv obyekti va metodika: Tadqiqot Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumanidagi 31-umumiy o'rta ta'lim maktabining 16-18 yoshli o'smirlari orasida olib borilgani, tadqiqot usullari (anketa-so'rov) va undan olingan ma'lumotlarni qayta ishlash uslublari haqida ma'lumot berilgan.
- III-BOB Olingan natijalar va ularning tahlili: O'smirlarning ovqatlanishida temir, rux va yod mikroelementlarining miqdori aniqlanib, me'yoriy talablar bilan solishtirilgan. Natijalar tahlil qilinib, har bir yosh guruhidagi kamchiliklar va ularning sabablari ko'rsatilgan.
- Xulosa: O'tkazilgan tadqiqotlar natijasida o'smirlarning ovqatlanishida mikroelementlar, xususan rux va yod tanqisligi aniqlangan. Sog'lom ovqatlanish madaniyatini shakllantirish va tegishli tavsiyalar berish zarurati ta'kidlangan.
- Amaliy tavsiyalar: O'smirlarning salomatligini saqlash va turmush tarizidagi faoliyatini oshirish maqsadida ularning ovqatlanishini yaxshilash bo'yicha aniq amaliy tavsiyalar berilgan. Jumladan, har bir o'quvchi yoshi va jinsiga mos holda mikroelementlar qabul qilishi, maktablarda sog'lom ovqatlanish burchaklari tashkil etish, muntazam ravishda ma'ruza va treninglar o'tkazish kabi tavsiyalar keltirilgan.