Сборник упражнений
Ushbu kitob rus tilini oʻrganuvchi talabalar uchun moʻljallangan boʻlib, unda rus tilining sintaksis va stilistika qoidalari, jumla qurilishi, feʼl zamonlari, egalik munosabatlari, shuningdek, turli uslubiy yoʻnalishlar boʻyicha mashqlar va tushuntirishlar berilgan. Kitob talabalarning nutqiy mahoratini oshirish, grammatik bilimlarni mustahkamlash va lugʻat boyligini kengaytirishga qaratilgan. Unda turli mavzularga oid matnlar, dialoglar, topshiriqlar va lugʻat ishlari mavjud boʻlib, oʻquv jarayonini yanada samarali tashkil etishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Gapning subjekt-predikat munosabatlari: Gapning bosh boʻlaklari, yaʼni egasi va kesimi hamda ularning ifodalanish usullari, grammatik jihatdan oʻzaro bogʻlanishi va turlari haqida batafsil maʼlumot berilgan. Jumladagi bosh boʻlaklarni aniqlash, ularning turli grammatik shakllarda ifodalanishini oʻrganishga oid mashqlar keltirilgan.
- Boʻlishli va boʻlishsiz munosabatlar: Gapdagi obyektga nisbatan qoʻllaniladigan vositali va vositasiz toʻldiruvchilar, ularning turlari, qoʻshimchalarsiz va old qoʻshimchalar bilan ifodalanishi hamda sintaktik vazifalari tushuntiriladi. Harakatning kimga yoki nimaga qaratilganligini aniqlashga oid mashqlar berilgan.
- Vaqt munosabatlari: Gapda vaqtni ifodalovchi holatlar, zamonlar va ularning sintaktik jihatdan ifodalanishi haqida maʼlumot beriladi. Vaqt ravishlari, feʼl zamonlari va ularning qoʻllanilishi boʻyicha mashqlar mavjud.
- Oʻrin-joy munosabatlari: Gapda oʻrin-joyni ifodalovchi holatlar, ularning grammatik jihatdan ifodalanishi, ravishlar va old qoʻshimchalarning oʻrni tushuntiriladi. Joy nomlari, ravishlar bilan bogʻliq mashqlar keltirilgan.
- Aniqlash munosabatlari: Gapdagi aniqlovchi va uning turlari, jumladagi aniqlovchi vazifasini bajaruvchi soʻz birikmalari va ularning grammatik jihatdan oʻzaro moslashuvi haqida maʼlumot beriladi. Moslashuvchi aniqlovchilar va ularning turlari boʻyicha mashqlar mavjud.
- Sabab va natija munosabatlari: Gapda sabab va natija munosabatlarini ifodalovchi qoʻshma gaplar, ularning turlari va qoʻllanilishi boʻyicha tushuntirishlar berilgan. Sabab va natijani ifodalovchi qoʻshma gaplar tuzishga oid mashqlar keltirilgan.
- Maqsad munosabatlari: Gapda maqsadni ifodalovchi holatlar, maqsad ravishlari va ularning qoʻllanilishi, maqsadni bildiruvchi qoʻshma gaplar va ularning bogʻlovchilari haqida maʼlumot beriladi. Maqsadni ifodalovchi qoʻshma gaplar tuzishga oid mashqlar keltirilgan.
- Uslublar: Rus tilida turli uslublarning tavsifi, ularning xususiyatlari va qoʻllanilishi haqida maʼlumot beriladi. Jumladan, ilmiy, rasmiy-idoraviy, publitsistik, badiiy va soʻzlashuv uslublari tushuntirilgan.