Алишер Навоий насрида комил инсон образи (улуғ шоир маноқиблари асосида)
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti Alisher Navoiyning nasriy asarlarida, xususan, "manokib" janridagi ijodida "komil inson" obrazini sharqlashga bag'ishlangan. Tadqiqotda Navoiyning uch muhim manokibi - "Xamsatul-mutahayyirin", "Xoloti Sayyid Hasan Ardasher", "Xoloti Paxlavon Muhammad" asarlari tahlil qilinadi. Tadqiqotning asosiy maqsadi - Alisher Navoiy ijodidagi komil inson obrazi talqinining islomiy-irfoniy manbalar asosida yoritilishi, ushbu obrazning badiiy, falsafiy va ijtimoiy mohiyatini ochib berishdir. Tadqiqot davomida adabiyotshunoslik, sharqshunoslik, va tasavvuf ilmlari doirasida keng qamrovli tahlillar olib borilib, Navoiy ijodining jahon ilmiy madaniyatiga qo'shgan hissasi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Alisher Navoiy ijodida komil inson obrazining manokib janri misolida tahlili: Tadqiqotda Alisher Navoiyning uch manokibi "Xamsatul-mutahayyirin", "Xoloti Sayyid Hasan Ardasher", "Xoloti Paxlavon Muhammad" asarlari tahlil qilingan. Bu asarlarda komil inson obrazi, uning ma'naviy-axloqiy fazilatlari, ijtimoiy faolligi va falsafiy dunyoqarashi islomiy-irfoniy manbalar asosida ochib berilgan. Xususan, Abdurahmon Jomiy, Sayyid Hasan Ardasher va Paxlavon Muhammad timsollari orqali komil inson g'oyasi tahlil qilingan.
- Manokib janrining tarixiy rivojlanishi va Alisher Navoiy ijodiga ta'siri: Tadqiqotda manokib janrining paydo bo'lishi, tarixiy taraqqiyoti va o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan. Sharq adabiyotida ushbu janrning tutgan o'rni va Alisher Navoiy ijodiga ta'siri ilmiy jihatdan o'rganilgan.
- Navoiy ijodida futuvvat va darveshlik g'oyalari: Ushbu mavzu doirasida Alisher Navoiyning futuvvat va darveshlik g'oyalarini ifoda etgan asarlari, xususan, "Xoloti Sayyid Hasan Ardasher" va "Xoloti Paxlavon Muhammad" tahlil qilingan. Darveshlik, futuvvatning axloqiy-ma'naviy mohiyati va ularning komil inson tarbiyasidagi o'rni yoritilgan.