Oqıw-metodikalıq kompleks

Ushbu o‘quv qo‘llanmasi «Botanika (o‘simliklar sistematikasi)» fani bo‘yicha talabalar bilimini oshirish, ularda o‘simliklar dunyosining hár túrliligi, tarqaliwi hám kelip shıǵıwı, tuwisqanshılıǵı tiykarında sistemaǵa salıw, tiykarǵı tuqımlas hám túrlerdi sıpatlaw haqqında maǵlıwmatlardı óz ishine aladı. Sonıń menen birge, pán ámeliyatı menen baylanıslı bolǵan túrli tájiriybelerdi óz betinshe úyreniw, sirtqi ortalıqtıń ózgerislerin analizlew hám olardıń áhmiyetin túsiniwge dálel boladı. Kitap botanika pániniń nazariy hám ámeliy tárepin óz ishine aladı, sonıń menen birge, studentlerge ósimlikler dúnyası haqqında keń kólemli maǵlıwmat beriwdi maqset etedı.

Asosiy mavzular

• O‘simlikler sistematikasining maqseti hám wazıypaları, tariyxı.: Bul bo'limda o'simliklar sistematikasining maqsadi, vazifalari, tarixi, organizmlarning sistematikaliq o'rni, klassifikatsiyasi, Evolyutsion nazariyalar, o'simliklar sistemasining rawajlanish tarixi keltirilgan.
• Viruslar, bakteriyalar hám olardıń kletka dúzilisi, kóbeyiwi klasıfikatsiyası.: Bul bo'lim viruslar, bakteriyalar hám olarning kletka du'zilisi, ko'beyiwi, klassifikatsiyasi, ham tabiyatta tarqaliwi haqqinda ma'lumot beradi.
• Kók – jasıl suw otlar bólimi (Cyanophyta).: Bul bo'limda ko'k-jasil suwotlar biologiyasining uliwma xarakteristikasi, du'zilisi, ko'beyiw usillari, klassifikatsiyasi ham tiykargi wakillari, tarqalawı, ahmiyeti hamda olarning uzini tan qasiyatlari keltirilgan.
• Jasıl suw otlar bólimi (Chlorophyta).: Bul bo'limda jasil suw otlar ulıwma xarakteristikasi, dene du'zilisi, kóbeyiwi usilları, klassifikatsiyasi hamda xara (nurlı) suwotları bóliminiń du'zilisi, kóbeyiwi ham rawajlanıw tsikli, tarqalıwı ham ahmiyeti keltirilgan.
• Sarı jasıl suw otlar bólimine (Xanthophyta) ulıwma xarakteristika.: Bul bo'limda sari-jasil suw otlar ulıwma xarakteristikasi, ekologiyası, tarqaliwi, sirtqi ham ishki duzilisi, ko'beyiwi hám tiykargi qawim wakillari hamda olarning ahmiyeti keltirilgan.
• Altın reńli, Pirrofit hám Diatom suw otlar bólimi (Purrophyta, Chrysophyta, Diatomae).: Bul bo'limda altin renli, pirrofit ham diatom suw otlar ulıwma táriypi hám ózine tán qásiyetleri, ekologiyası, tarqalıwı, klassifikatsiyası, tiykargi wakillari keltirilgan.
• Qońır suw otlar bólimi (Phaeophyta).: Bul bo'limda qonir suw otlar ulıwma xarakteristikasi, tarqaliwi, ishki ham sırtkı duzilisi, ko'beyiw usilları, klassifikatsiyasi hamda tiykargi qawim wakillari hamda olarning ahmiyeti keltirilgan.
• Qızıl suw otlar bolimi (Rhodophyta).: Bul bo'limda qizil suw otlar ulıwma táriypi hám ózine tán qásiyetleri, ekologiyası tarqalıwı, rawajlanıwınıń ózine tán tárepleri, klassifikatsiyası hám zárúrli wákilleri hamda olardan paydalaniw keltirilgan.
• Miksomitsetlar yamasa shılımshıqlar bólimi (Myxophyta).: Bul bo'limda miksomitsetlar yamasa shilimsliqlar bolimi, duzilisi ham rawajlanıwı tsiklinin o'zine tan tarepleri, tirishilik etiwi usili ham aziqlaniwi, saprofit ham parazit miksomitsitler hamda ularning wákileri keltirilgan.
• Zamarriqlar bólimi (Fungi).: Bul bo'limda zamarriqlar uliwma xarakteristikasi, vegetativ denesi (gifa va mitselliylar), aziqlaniwi usillari, ko'beyiwining turli ko'rinislari ham klassifikatsiyasi keltirilgan.
• Xitridiomitsettárizliler. Oomitsettárizliler hám Zigomitsettárizliler klası.: Bul klassda Xitridiomitsettárizliler, Oomitsettárizliler ham Zigomitsettárizliler klassiniń ózine tán belgileri, dene duzilisi, ko'beyiw usillari hamda fitopatogen xitridiomitsetler ham parazit zigomitsetler haqında tu'sinik keltirilgan.
• Askomitsetsimonler klası.: Bul klassda Askomitsetsimonler klası, olardıń ózine tán qásiyetleri, jınısıw organlar jınısıy protsessi, gaploid ham dikarion gifalar hám qaltashalı zamarrıqlar klassifikaciyası keltirilgan.
• Bazidiomitset tárizliler klası.: Bul klassda Bazidiomitset tárizliler, olardıń ózine tán qásiyetleri ham klassifikaciyası, Xolobazidiomitsettárizliler kishi klasınıń tiykarǵı qáwimleri ham olardıń baslı wákilleri, Fragmobazidiomitsettárizliler kishi klasınıń ózine tán qásiyetleri hamda qaraquyeshiyaqlılar ham tatsıyaqlılar qáwimleriniń tiykarǵı wákilleri hamda olardıń rawajlanıw tsikli keltirilgen.
• Lishayniklar bólimi (Lichenes).: Bul bo'limda lishayniklar morfologiyasi, anatomiyalıq duzilisi, tarqalıwi ham ahmiyeti, ham olardaǵı kóbeyiwi usılları keltirilgen.
• Mox tárizliler bólimi (Bryophyta).: Bul bo'limda mox tárizlilerdiń rawajlanıw tsikli hám duzilisi, klassifikatsiyası hamda paqaljapıraqlı mox tárizliler klassı, olardıń túrleri ham wákilleri keltirilgan.
• Plaun tárizliler bólimi (Lycopodiophyta).: Bul bo'limda plaun tárizliler ulıwma sıpatlaması, klassıfikatsiyası, ekologiyası, kóbeyiwi hám rawajlanıw tsikli keltirilgen.
• Qırıqbuwın tárizliler bólimi (Equisetophyta): Bul bo'limda qırıqbuwın tárizliler ulıwma xarakteristikasi, klassıfikatsiyası hám tiykarǵı wákilleri keltirilgen.
• Qirqqulaq tárizliler bólimi (Polypodiophyta).: Bul bo'limda qırqqulaq tárizliler ulıwma xarakteristikasi, klassıfikatsiyası, ekologiyası hám kóbeyiwi usılları keltirilgen.
• Ashıq tuqımlılar yamasa Qaraǵay tárizliler bólimi (Pinophyta yoki Gymnospermae).: Bul bo'limda ashıq tuqımlılar óziniń ishki hám sırtqı duzilisi, xarakterli belgileri, rawajlanıw tsikli, tuqım hám onıń biologiyalıq áhmiyeti, klassıfikatsiyası hamda zárúrli wákilleri keltirilgan.
• Magnoliyafitler bólimi (Magnoliophyta).: Bul bo'limda Magnoliyafitlar bólimi, gúlli ósimliklerdiń arxegonial ósimliklerden parqı hám ózine tán qásiyetleri, gúlli ósimlikler ontogeneziniń ózine tán qásiyetleri, klassıfikatsiyası, eki tuqım úlesliler yamasa magnoliyatárizliler klasına táriyip hamda ózlerine tán qásiyetleri keltirilgan.
• Kóknarlılar tuqımlası.: Bul tukımlasta kóknarlar tuqimlası, onıń xarakterli qásiyetleri hám zárúr wákileri (kóknarı, qılg`aldaq sıyaqlılar) keltirilgen.
• Sobıqlılar hám Araliyanamolar qabilasi. Sayamantárizliler yamasa zire tárizlilertuqımlası.: Bul gruppada sobiqlılar tártibi, sobiqlılar tuqimlası yamasa burshaq tárizliler tuqimlası, Eń zárúrli tuwıslarınıń biologiyalıq qásiyetleri hám áhmiyeti. Araliyatárizliler tártibi, sayamangulliler yamasa zireliler tuqımlası, vegetatıv hám generativ organlarınıń dúzilisindegi ózine tán belgileri keltirilgen.
• Dillenit tárizliler kishi klası.: Bul klassda Dillenit tárizliler kishi klassı, Gulhayrinamolar qabilasi, Gawashagúlliler tuqımlası, tuqimlastıń gawasha, gul hayri, túymeshegúl, dag al kenep tárizli tuqımlasları hám olardıń áhmiyeti keltirilgen.
• Asterid tárizliler kishi klası.: Bul klassda Asterid tárizliler kishi klassı, Kempirshapanlılar tuqımınıń sistematikalıq belgileri, Tarqalıwı, tiykarǵı tuwıs hám túrlerge sıpatlama, Iytjúzimliler hám tomatlaslar tuqımlasına ulıwma sıpatlama hám olardıń tiykarǵı tuwısları keltirilgen.
• Soraalar tuqımlası.: Bul tukım lasqa tıykarınan shóp deneli ósimlikler hám kóp jıllıq shóp deneli ósimlikler, siyrek puta, putashalı ósimlikler kiredi. Ózbekstannıń shólistanlıqlarında ósetuǵın ósimliklerdiń tábiyatına, ósimliklerdiń dúzilisine hám óz-ózin baqlaw usıllarına baylanıslı qadaǵalaw ushın sorawlar berilgen.
• Biydayıqlar tuqımlası.: Bul tuqımlasca tıykarınan shóp deneli ósimlikler hám kóp jıllıq shóp deneli ósimlikler, siyrek puta, putashalı ósimlikler kiredi. Biydayıqlardıń dúzilisine, klassıfikaciyasına hám tiykarǵı belgilerıne qarap qadaǵalaw ushın sorawlar berilgen.
• Gúlli ósimlikler hám olardıń klassıfikatsiyası.: Bul bólimde gúlli ósimliklerdiń dúzilisi, klassifikaciyası hám tiykarǵı belgileri keltirilgen.
• Ósimliklerdi anıqlaw metodları.: Bul bólim ósimliklerdi úyreniw usılları, klassifikaciyası hám tiykarǵı belgileri menen tanistıradı. Sonday-aq olardıń óz-ózin úyreniw usılları hám qadaǵalaw ushın sorawlar keltirilgen.