Қўрғошин ва висмут халькогенидлари бирикмаларидан тайѐрланган структураларда пьезоқаршилик ҳодисалари

Ushbu dissertatsiya tadqiqoti qo'rg'oshin va vismut xalkogenidlari birikmalaridan tayyorlangan strukturalardagi piezohodisa hodisalarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda PnS, PbTe va PbSe kabi yarim'tkazgichlarning piezohodisa hodisalarining yangi mexanizmlari nazariy va eksperimental usullar yordamida o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida yuqori nazoratga ega bo'lgan piezohodisa kinatgichlari yaratish texnologiyasini takomillashtirishga imkon beradigan yangi uslublar ishlab chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Piezohodisa hodisalarining mexanizmlari: Tadqiqotda yarim'tkazgich kristallar, polikristalllar va polikristall plyonkalarda piezohodisa hodisalarining yangi mexanizmlari, shu jumladan 'kichik effektlar' va ularning ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Jumladan, PnS, PbTe va PbSe singari yarim'tkazgichlarning piezohodisa xususiyatlari, ularning deformatsiya va tokning xususiyatlariga bog'liqligi nazariy va eksperimental usullar yordamida tahlil qilingan.
• Polikristall yarim'tkazgichlarning piezohodisa: Polikristall yarim'tkazgichlarning piezohodisa hodisalarini o'rganish jarayonida ularning tashqi omillarga, jumladan, deformatsiya, harorat va tok kuchiga nisbatan xususiytlari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida polikristall yarim'tkazgichlarda piezohodisa hodisalarini batafsil tahlil qilish imkonini beradigan yangi nazariy usullar ishlab chiqilgan.
• PnS, PbTe va PbSe plyonkalarning xususiyatlari: Tadqiqotda PnS, PbTe va PbSe yarim'tkazgichli plyonkalarning elektr, optik va piezohodisa xususiyatlari o'rganilgan. Plyonkalarning tuzilishini, kimyoviy tarkibini va deformatsiyaga nisbatan sezgirligini o'rganish natijasida ularning mexanizmlari aniqlangan.