Educational - methodical complex on gross anatomy
Ushbu taqdim etilgan hujjat Qoraqalpog'iston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan tayyorlangan O'zbekiston davlat tibbiyot instituti Anatomiya kafedrasi uchun tayyorlangan "Gross Anatomy" o'quv-metodik majmuasining bir qismidir. Ushbu majmua talabalarga inson tanasining tuzilishi va shakli haqida keng qamrovli ma'lumot berishga qaratilgan. Hujjatda skelet tizimi, jumladan suyaklarning tuzilishi, funksiyalari, rivojlanishi va tasnifi batafsil yoritilgan. Shuningdek, muskullar va ularning ishlashi, qon tomirlari va nervlarning joylashuvi hamda funksiyalari o'rganilgan. Tayanch tizimidan tortib, ichki organlargacha bo'lgan barcha anatomik ma'lumotlar tizimli ravishda keltirilgan. Ushbu majmua tibbiyot talabalari uchun asosiy tayanch hisoblanadi va ularga inson anatomiyasini chuqur o'rganishga yordam beradi. Unda har bir mavzu bo'yicha qisqa ma'lumotlar, nazariy qism va amaliy mashg'ulotlar uchun tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Skelet tizimi: Inson skeletining tuzilishi, suyaklarning tasnifi, funksiyalari, rivojlanishi va diagnostikasi. Suyaklarning anatomik joylashuvi, ularning tuzilishi, mustahkamligi va elastikligi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, suyaklarning rivojlanish bosqichlari va yoshga bog'liq o'zgarishlari ham yoritilgan.
- Muskullar tizimi: Inson tanasidagi barcha muskullarning tuzilishi, funksiyalari, rivojlanishi, tasnifi va ularning harakatdagi roli haqida batafsil ma'lumot berilgan. Muskullarning o'zaro aloqasi, ular joylashgan anatomik mintaqalar va ularning innervatsiyasi ham o'rganilgan.
- Qon tomirlari tizimi: Inson tanasidagi barcha qon tomirlarining (arteriyalar, venalar, kapillyarlar) tuzilishi, joylashuvi, funksiyalari va qon aylanish tizimi haqida ma'lumot berilgan. Aorta, uning tarmoqlari va ularning tananing turli qismlariga qon ta'minoti ham yoritilgan.
- Nerv tizimi: Inson tanasidagi nerv tizimining tuzilishi, funksiyalari, markaziy va periferik qismlari, ularning vazifalari, jumladan, bosh miya, orqa miya va periferik nervlarning joylashuvi va funksiyasi haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Ichki organlar: Oshqozon, ichaklar (ingichka va yo'g'on), jigar, oshqozon osti bezi, buyraklar, siydik chiqarish tizimi va boshqa ichki organlarning tuzilishi, joylashuvi, funksiyalari va rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.
- Bosh va bo'yin anatomiyasi: Bosh suyagi suyaklarining tuzilishi, ularning anatomik joylashuvi va funksiyalari, shuningdek, yuz va bo'yin muskullari, qon tomirlari va nervlarining joylashuvi va innervatsiyasi haqida ma'lumot berilgan.
- Elka va qo'l anatomiyasi: Elka va qo'l suyaklarining tuzilishi, ularning bo'g'imlari, muskullari va qon tomirlari, nervlarining joylashuvi va innervatsiyasi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Ko'krak qafasi va yelka muskullarining tuzilishi va funksiyasi ham o'rganilgan.
- Oyoq va tovon anatomiyasi: Oyoq va tovon suyaklarining tuzilishi, bo'g'imlari, muskullari, qon tomirlari va nervlarining joylashuvi va innervatsiyasi haqida ma'lumot berilgan. Oyoq muskullarining tasnifi va ularning harakatdagi roli ham o'rganilgan.
- Naqayot tizimi va endokrin tizim: Naqayot tizimi organlarining (burun, halqum, traxeya, o'pka) tuzilishi, funksiyalari va nafas olish mexanizmi, shuningdek, endokrin bezlar (gipofiz, qalqonsimon bez, buyrak usti bezlari va boshqalar) va ularning gormonal funksiyalari haqida ma'lumot berilgan.