Глобал илмий-бадиий талқин поэтикаси
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O'zbek adabiyotshunosligida "global ilmiy-badiiy talqin" muammosini ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda globalizatsiya davrining o'ziga xos xususiyatlari, global ilmiy-badiiy talqinning nazariy asoslari, badiiy matnni talqin qilishning yangi usullari, badiiy asarlarning globalizatsiya kontekstida o'rganilishi, jahon adabiyotshunosligidagi nazariy va amaliy tadqiqotlar tahlil qilingan. Xususan, Alisher Navoiy, Abdulla Qodiriy, Oybek, Chingiz Aytmatov kabi buyuk adiblarning asarlari orqali global ilmiy-badiiy talqinning mohiyati, uning adabiyotshunoslikdagi o'rni va ahamiyati ochib berilgan. Tadqiqotda struktur tahlil, taqqoslash-tipologik usullar, badiiy asarlarning ijtimoiy-madaniy kontekstda o'rganilishi kabi metodlar qo'llanilgan. Tadqiqot natijalari jahon adabiyotshunosligida global ilmiy-badiiy talqin tushunchasini shakllantirishga hissa qo'shadi.
Asosiy mavzular
- Globalizatsiya va ilmiy-badiiy talqinning o'zaro aloqadorligi: Tadqiqotda globalizatsiya jarayonining adabiyotga ta'siri, global ilmiy-badiiy talqinning paydo bo'lish sabablari va omillari tahlil qilinadi. Adabiy asarlarni globalizatsiya davri talablari asosida o'rganishning zaruriyati va ahamiyati ko'rsatiladi.
- Adabiyotshunoslikda global ilmiy-badiiy talqinning nazariy asoslari: Bu mavzuda global ilmiy-badiiy talqinning adabiyotshunoslikdagi o'rni, uning kategoriyaviy mohiyati, nazariy-metodologik jihatlari ochib beriladi. Struktur tahlil, taqqoslash-tipologik va hermenevtik usullarning global talqindagi roli tahlil qilinadi.
- Jahon va o'zbek adabiyotida global ilmiy-badiiy talqin namunalari: Ushbu mavzuda jahon adabiyotining mumtoz va zamonaviy namoyandalari (Dante, Shekspir, Pushkin, Gyote) hamda o'zbek adabiyotining buyuk siymolari (Navoiy, Qodiriy, Oybek) asarlarining global ilmiy-badiiy talqin asosida o'rganilishi misollar bilan ko'rsatilgan.
- Badiiy asarda global badiiy ma'no va uning ilmiy talqini: Tadqiqotda badiiy ma'no va global badiiy ma'no tushunchalari, ularning o'zaro aloqadorligi, global badiiy ma'noning mohiyati va uni ilmiy talqin qilish yo'llari tahlil etiladi. Alisher Navoiyning «Munojot» asari misolida global badiiy ma'noning ilmiy talqini ko'rsatib beriladi.