Иссиқхоналарда помидорни зараркунандалардан ҳимоя қилишнинг илмий–асосланган усул ва воситалар мажмуаларини такомиллаштириш
Ushbu avtoreferat o'simliklar himoyasi sohasidagi muammoni, xususan, issiqxonada pomidorni zararkunandalardan himoya qilishning ilmiy-amaliy usullarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda pomidorga zarar yetkazuvchi turli zararkunandalar, ularning biologik xususiyatlari, kelitiradigan zararlari va ularga qarshi kurash usullari tahlil qilingan. Xususan, noqulay sharoitlarda ham samarali bo'lgan kimyoviy, biologik va integrire qilingan himoya usullari ishlab chiqilgan va joriy etilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning turli hududlaridagi issiqxonalarda qo'llanilgan bo'lib, hosildorlikni oshirishga va iqtisodiy samaradorlikni ta'minlashga yordam bergan.
Asosiy mavzular
- Pomidorni zararkunandalardan himoya qilishning dolzarbligi va zarurati: Dunyoda va O'zbekistonda pomidor yetishtirishning ahamiyati, uning aholi ratsionidagi o'rni va issiqxona sharoitida zararkunandalar keltiradigan katta zarar va hosil yo'qotishlari haqida ma'lumot berilgan. Zamonaviy qishloq xo'jaligida zararkunandalarga qarshi kurashning dolzarbligi ta'kidlangan.
- Issiqxonada pomidor zararkunandalarining turlari va ularning bioekologiyasi: Issiqxonada pomidor ekiniga zarar yetkazadigan turli zararkunandalar (qo'ng'izlar, kapalaklar, tripslar, oqpar qanotlar, o'rgimchak kanalar va boshqalar) aniqlangan. Ularning tarqalishi, biologik va ekologik xususiyatlari, zararli ta'siri o'rganilgan.
- Zararkunandalarga qarshi kurashning ilmiy-amaliy usullari va vositalari: Pomidor zararkunandalariga qarshi kimyoviy, biologik va agro-texnik usullarning samaradorligi tadqiq etilgan. Xususan, biologik preparatlar (trikogramma, brakon), zamonaviy kimyoviy vositalar va ularning qo'llash me'yorlari aniqlangan. Shuningdek, integrire qilingan himoya tizimi asosida zararkunandalarni boshqarish usullari taklif etilgan.
- Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati va joriy etilishi: Olingan ilmiy natijalarning amaliy qo'llanilishi, joriy qilingan usullar natijasida hosildorlikning oshishi va iqtisodiy samaradorlikka erishilgani ko'rsatilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
- Pomidor zararkunandalariga qarshi kurashda yangi kimyoviy va biologik vositalarning samaradorligi: Turli kimyoviy va biologik preparatlarning pomidor zararkunandalariga qarshi samaradorligi dala va laboratoriya sharoitlarida tekshirilgan. Xususan, oq par qanot, trips, o'rgimchak kanalari va pomidor kuyasiga qarshi qo'llanilgan preparatlarning natijalari keltirilgan.