Қурилиш конструкциялари

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi va O'zbekiston Respublikasi Avtomobil Yo'llari Davlat Qo'mitasi tomonidan Toshkent Avtomobil Yo'llarini Loyihalash, Qurish va ekspluatatsiyasi Institutida tayyorlangan "QTB va Q" kafedrasi tomonidan chop etilgan "Qurilish Konstruksiyalar" mavzusidagi ma'ruzalar matnining I qismi hisoblanadi. Kitobda qurilish konstruksiyalari, binolar va inshootlar, ularning asosiy konstruktiv elementlari, talablar, yuklar va ta'sirlar, hamda beton va armatura kabi asosiy qurilish materiallari haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Qurilish konstruksiyalarini hisoblash va loyihalash usullari, jumladan, beton va temir-beton konstruksiyalar, ularning mustahkamlik va deformatsiya xossalari, armatura turlari, qo'sh va singil armatura, shuningdek, turli yuklar ta'sirida ularning mustahkamligi keng yoritilgan. Kitob talabalarga zamonaviy qurilish texnologiyalari va hisoblash usullari bo'yicha nazariy va amaliy bilim berishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Qurilish konstruksiyalari, binolar va inshootlar haqida asosiy ma'lumotlar: Ushbu mavzu qurilish konstruksiyalari tushunchasini, binolar va inshootlarning turlarini, ularning asosiy konstruktiv elementlarini, qo'yiladigan talablarni, yuk va ta'sirlarni, hamda yuklarning sinflanishini tushuntiradi. Materiallarning qo'llanilishi va ularning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari haqida ma'lumot beriladi.
Beton haqida asosiy ma'lumotlar: Betonning turlari va sinflanishi, mustahkamlik sinflari va markalari, bo'yлама cho'zilish mustahkamligi, me'yoriy va hisobiy qarshiliklari, beton deformatsiyasi va uning deformatsiya moduli, betonning kirishi va toblanishi kabi mavzular yoritilgan. Qurilishda betonning ahamiyati va unga qo'yiladigan talablar haqida ma'lumot berilgan.
Armatura va armatura buyumlari: Armatura turlari, ularning fizik-mexanik xossalari, me'yoriy va hisobiy tavsiflari, armaturalash usullari, temir-betonning mohiyati, olovbardoshlik chegarasi va korroziyasi kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Armatura bilan betonning birikishi va uning ahamiyati ham tushuntirilgan.
Oldindan zo'riqqan temir-beton konstruksiyalar: Ushbu mavzu oldindan zo'riqqan konstruksiyalarning mohiyati, ularni tayyorlash va ishlatish usullari, armatura va betonning birikishi, armaturalarni ankrlash va oldindan berilgan zo'riqishning yo'qolishi kabi masalalarni qamrab oladi. Bunday konstruksiyalarning afzalliklari va kamchiliklari ham yoritilgan.
Temir-beton elementlarining qiya kesimlari va ularning mustahkamligi: Temir-beton elementlarining qiya kesimlari, ularning mustahkamligi va ulardagi kuchlanish holatlari, shuningdek, qiya kesimlar uchun hisoblash usullari yoritilgan. Oqimchanlik chegaralari va boshqa muhim masalalar ham tushuntirilgan.
Siqilgan temir-beton elementlarini loyihalash va ularning mustahkamligini hisoblash: Siqilgan elementlarning konstruktiv xossalari, ularni armaturalash va deformatsiyasi, shuningdek, siqilgan elementlarni hisoblash usullari haqida ma'lumot berilgan. Markaziy va nomarkaziy siqilgan elementlar turlari, ularning hisobiy sxemalari va armaturalash usullari batafsil tushuntirilgan.
Temir-beton elementlarining yoriqbardoshligi: Temir-beton konstruksiyalarining yoriqbardoshligi, hisoblashning asosiy qoidalari, normal va og'ma yoriqlarning hisobi, shuningdek, yoriqlarning ochilishi va yopilishini hisoblash kabi mavzular yoritilgan.
Temir-beton elementlarining deformatsiyasini hisoblash: Temir-beton elementlarining deformatsiyasi, deformatsiyani hisoblashning asosiy qoidalari, yoriqsiz va yoriqli uchastkalardagi egilish, solqilikni aniqlash usullari haqida ma'lumot berilgan. Turli yuklar ta'sirida elementlarning deformatsiyasi tushuntirilgan.