Инженерное программирование

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi Navoiy Kon Metallurgiya Kombinati Navoiy Davlat Konchilik Instituti «Muhandislik Dasturlari» fanining o‘quv dasturi asosida tuzilgan ushbu kitobda avtomatlashtirish va unda qo‘llaniladigan dasturiy paketlar, mantiqiy elementlar, MATLAB, AutoCAD, SCADA tizimlari, nazorat tizimlari, SIMATIC S7, WinCC kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Kitobda har bir mavzu bo‘yicha nazariy ma’lumotlar bilan bir qatorda amaliy mashg‘ulotlar va mustaqil ish topshiriqlari ham keltirilgan bo‘lib, talabalarning bu sohadagi bilim va ko‘nikmalarini mustahkamlashga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: Fan bo‘yicha talabalarning bilimiga, ko‘nikma va malakasiga qo‘yiladigan talablar. «Muhandislik dasturlari» fanini o‘zlashtirish jarayonida talaba mantiqiy elementlarning tuzilishi va ishlatilishi, dasturiy paketlarning sinflanishi va tuzilishi, dasturiy paketlar va ularning ishlash prinsiplari haqida tasavvurga ega bo‘lishi; dasturiy paketlarni takomillashtirishning konstruktiv va texnologik hamda algoritmik usullarini o‘rganadi. Shuningdek, dasturiy paketlarda algoritmlash prinsiplari va MATLAB tizimi haqida tushunchalarga ega bo‘lishi; avtomatlashtirishda trenajer sitemalarining sinflanishi, tuzilishi, qo‘llanilishi va ularning ishlash prinsiplarini; SCADA sitemalarining ishlash prinsipi va ularni sozlashni bilishi va ulardan foydalana olishi; avtomatlashtirishda qo‘llaniladigan dasturiy paketlarni ishlata bilish, trenajer sistemalaridagi imitatsion modellardagi nosozliklarni bartaraf etish bo‘yicha to‘g‘ri yechimlar tanlash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi; SIMATIC S7 dasturlanuvchi kontrollerlari uning dasturiy ta’minoti haqida ko‘nikmalariga ega bo‘lishi; avtomatlashtirishda qo‘llaniladigan dasturiy paketlar va kompyuterli trenajer sistemalaridagi imitatsion modellar bilan ishlash natijasida real ishlab chiqarish jarayonlaridagi vaziyatlarni baholay olishi va turli nosozliklarni bartaraf eta olish malakalriga ega bo‘lishi kerak.
1-modul. Kirish. Muhandislik dasturlarining qo‘llanilishi.: Qo‘llanmaning asosiy qismi avtomatlashtirishda keng qo‘llaniladigan dasturiy paketlar, jumladan, MATLAB, AutoCAD, SCADA tizimlari va trenajerlar haqida ma’lumot beradi. Shuningdek, mantiqiy elementlar, ularning tuzilishi va ishlash tamoyillari, dasturiy paketlarni sinflash, ishlatish sohalari, algoritmik usullar, SIMATIC S7 va WinCC kabi dasturlar bilan tanishtiriladi.
2-modul. AutoCAD dasturi: AutoCAD dasturi yordamida chizmalar yaratish, ularni boshqarish, parametrlarni sozlash va uch o‘lchovli modellashtirish asoslari o‘rganiladi. Xususan, grafik elementlar bilan ishlash, chizma yaratish usullari, parametrlarni sozlash, obyektlarni ajratish va tahrirlash komandalari, shuningdek, uch o‘lchovli modellashtirish usullari o‘rgatiladi.
3-modul. MATLAB amaliy dasturlash paketi: Ushbu modulda MATLAB dasturiy paketining umumiy tushunchalari, uning imkoniyatlari, interfeysi, dasturlash elementlari, MATLAB dasturida turli ifodalarni kiritish, matematik hisoblashlar, grafiklar chizish, qism dasturlar va SIMULINK bilan ishlash kabi mavzular chuqur o‘rganiladi.
4-modul. SCADA sistemasi va uning tuzilishi. Sanoat trenajyorlari.: SCADA tizimlarining umumiy tushunchalari, ularning qo‘llanilish sohalari, rivojlanish tendensiyalari, tizim arxitekturasi, dasturiy ta’minoti va sanoat trenajyorlari, jumladan, Experion va UniSim dasturiy paketlari bilan tanishiladi.
5-modul. SIMATIC guruhidagi kontrollerlar.: Ushbu modulda SIMATIC S7 dasturlanadigan kontrollerlari, ularning dasturiy ta’minoti, STEP 7 dasturi, insan-mashina interfeysi, WinCC dasturi va uning imkoniyatlari, shuningdek, WinCC Graphics Designer kabi mavzular o‘rganiladi.
6-modul. SIMATIC guruhidagi kontrollerlar.: Ushbu modulda SIMATIC S7 dasturlanadigan kontrollerlari, ularning dasturiy ta’minoti, STEP 7 dasturi, insan-mashina interfeysi, WinCC dasturi va uning imkoniyatlari, shuningdek, WinCC Graphics Designer kabi mavzular o‘rganiladi.
7-modul. SCADA sistemasining TRACE MODE dasturiy paketi: TRACE MODE dasturining qo‘llanilishi, arxitekturasi, asosiy tushunchalari, ma’lumotlar bilan ishlash mexanizmlari (ODBC, OPC) va servis dasturlari haqida ma’lumot beriladi.
8-modul. Trenajer sistemalari. Experion PKS dasturi haqida umumiy tushuncha: Trenaer tizimlarining umumiy tushunchalari, tuzilishi, Experion PKS dasturi va uning arxitekturasi, dasturlash va boshqarish, xavfsizlik choralari o‘rganiladi.
9-modul. UniSim sistemasi; UniSim Modellash jarayoni muhiti: UniSim dasturining umumiy tushunchalari, tuzilishi, modellash imkoniyatlari, jumladan, UniSim Operations va UniSim Design paketlari, shuningdek, KTK-M trenaer kompleksi ko‘rib chiqiladi.
10-modul. SIMATIC S7 dasturlanadigan kontrollerlari. Umumiy tushunchalar: SIMATIC S7 dasturlanadigan kontrollerlari, ularning umumiy tushunchalari, STEP 7 dasturi, insan-mashina interfeysi, WinCC dasturi va uning imkoniyatlari, shuningdek, WinCC Graphics Designer kabi mavzular o‘rganiladi.
11-modul. SCADA sistemasi. SIMATIC WinCC: SCADA tizimlarining umumiy tushunchalari, SIMATIC WinCC dasturiy paketining o‘ziga xos xususiyatlari, uning imkoniyatlari va qo‘llanilish sohalari haqida ma’lumot beriladi.
Dasturning informatsion – uslubiy ta’minoti: Fan bo‘yicha talabalarning bilimiga, ko‘nikma va malakasiga qo‘yiladigan talablar. «Muhandislik dasturlari» fanini o‘zlashtirish jarayonida talaba mantiqiy elementlarning tuzilishi va ishlatilishi, dasturiy paketlarning sinflanishi va tuzilishi, dasturiy paketlar va ularning ishlash prinsiplari haqida tasavvurga ega bo‘lishi; dasturiy paketlarni takomillashtirishning konstruktiv va texnologik hamda algoritmik usullarini o‘rganadi.
Foydalaniladigan asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar ro‘yxati: Fan bo‘yicha foydalaniladigan asosiy va qo‘shimcha darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari, ilmiy maqolalar va internet resurslari ro‘yxati keltirilgan.
Kurs loyihasi ( ishi) bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar: Kurs loyihasi (ishi) bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar berilgan.
Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni: Mustaqil ta’limni tashkil etish usullari, jumladan, konspekt tayyorlash, nazariy materiallarni o‘zlashtirish, Internetdan foydalanish va boshqalar haqida tavsiyalar berilgan.