Система обучения словарно-орфографической работе на уроках русского языка учеников начальных классов (в школах с узбекским языком обучения)
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi boshlang'ich sinf o'quvchilarini (o'zbek tilida ta'lim olayotganlar) so'z-orfoografik ishga o'rgatish bo'yicha samarali metodikani ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda rus tili darslarida o'quvchilarning lug'at boyligini oshirish, ularning orfografik savodxonligini shakllantirish va nutq madaniyatini rivojlantirishga qaratilgan mashqlar tizimi taklif etilgan va eksperimental sinovdan o'tkazilgan. Tadqiqot davomida o'rganilgan nazariy materiallar va amaliy ishlar natijasida o'quvchilarning til o'rganish jarayonidagi qiyinchiliklarini bartaraf etishga yordam beradigan usullar va vositalar tavsiya etiladi.
Asosiy mavzular
- So'z-orfoografik ishning nazariy asoslari: Bu bobda so'z-orfoografik ishning nazariy jihatlari, uning boshlang'ich sinflarda rus tilini o'qitishdagi ahamiyati, so'z-orfoografik ishning turlari va usullari, shuningdek, o'quvchilarning lug'at boyligini oshirish va orfografik savodxonligini shakllantirishga qaratilgan uslubiy tavsiyalar ko'rib chiqiladi.
- Boshlang'ich sinf o'quvchilarining orfografik savodxonlik darajasini aniqlash: Bu bobda o'zbek tilida ta'lim olayotgan boshlang'ich sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan rus tili darsliklari tahlil qilinadi. O'quvchilardagi mavjud orfografik bilim va ko'nikmalarning darajasi aniqlanadi. Shuningdek, o'quvchilarning orfografik savodxonligini aniqlash maqsadida o'tkazilgan nazorat ishlari natijalari tahlil etiladi.
- So'z-orfoografik ishni o'rgatish uchun mashqlar tizimini ishlab chiqish va eksperimental tekshirish: Uchinchi bobda so'z-orfoografik ishni o'rgatish uchun mashqlar tizimi ishlab chiqiladi va ushbu tizimning samaradorligini eksperimental tekshirish asosida baholanadi. Tadqiqot natijalari o'quvchilarning orfografik ko'nikmalarini oshirishda taklif etilgan usullarning samaradorligini ko'rsatadi.