Taxtakópir rayonınıń tábiyiy-ekonomikalıq resurslarına geografiyalıq sıpatlama hám onı geografiyanı oqıtıwda paydalanıw jolları
Ushbu tadqiqot ishi Oʻzbekiston Respublikasi Joʻqori ham oʻrta arnawli bilimleniw ministirligi, Ajiniyaz atindagʻi No`kis Memleketlik Pedagogikaliq Instituti, Tariyx-geografiya fakulteti, Geografiya oqıtıw metodikası kafedrasining 4-kurs talabasi Abdambetova Gulzaning `PİTKERİW QA`NİGELİK JUMISI` asari boʻlib, Taxtakoʻpir rayonining tabiiy-iqtisodiy resurslariga geografiyalıq jihatdan tavsif berish hamda bu resurslardan oʻqituv jarayonida foydalanish usullarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda rayonning tabiiy sharoiti, iqtisodiy-geografik oʻrni, joylashuvi, tabiiy resurslari, qishloq xoʻjaligi, tabiiy boyliklari, ekologik ham iqtisodiy muammolari, jergilikli materiallardan taʼlim jarayonida foydalanish usullari atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Taxtakoʻpir rayonining tabiiy sharoiti ham uning qishloq xoʻjaligiga taʼsiri: Ushbu bobda Taxtakoʻpir rayonining geografik joylashuvi, iqlim sharoiti, tuproqlari, suvlari, hayvonot va oʻsimlik dunyosi, relyefi, tabiiy resurslari, shuningdek, ularning qishloq xoʻjaligiga taʼsiri batafsil yoritilgan. Xususan, rayonning iqlimi, suvlarning kamligi, tuproqning shoʻrlanishi kabi omillar qishloq xoʻjaligiga taʼsir etishi, hamda ushbu muammolarni hal etish boʻyicha takliflar berilgan.
- Taxtakoʻpir rayonining yer-suv resurslariga iqtisodiy-geografik tavsif hamda ularning qishloq xoʻjaligida foydalanishning hozirgi darajasi: Mazkur bobda Taxtakoʻpir rayonining yer-suv resurslari, ularning miqdori, sifati hamda ulardan samarali foydalanish masalalari koʻrib chiqilgan. Ayniqsa, rayonning sugʻoriladigan yerlari, suv resurslaridan foydalanishning mexanizmlari, suv tejovchi texnologiyalar, hamda sugʻorish sistemalarining holati tahlil qilingan. Shuningdek, rayonning meliorativ holati, shoʻrlanish muammosi va uni bartaraf etish yoʻllari ham oʻrganilgan.
- Taxtakoʻpir rayonining ekologik ham iqtisodiy muammolari: Ushbu bobda Taxtakoʻpir rayonining Aral dengizi qurib qolishi natijasida yuzaga kelgan ekologik muammolari, jumladan, havoning ifloslanishi, suv resurslarining kamayishi, tuproqlarning shoʻrlanishi hamda bu omillarning aholi salomatligi va iqtisodiyotiga taʼsiri koʻrsatib oʻtilgan. Shuningdek, bandlikning pastligi, aholining koʻchib ketishi kabi iqtisodiy muammolar ham tahlil qilingan.
- Geografiyani oʻqitishda jergilikli materiallardan foydalanish usullari: Bu boʻlimda geografiya fanini oʻqitish jarayonida Taxtakoʻpir rayonining oʻziga xos tabiiy-iqtisodiy xususiyatlaridan, jergilikli materiallardan (tuproq namunalari, togʻ jinslari, oʻsimliklar, hayvonlar qoldigʻi va boshqalar) foydalanishning ahamiyati, usullari va metodikasi bayon etilgan. Oʻquvchilarning faniga qiziqishini oshirish, bilimlarni mustahkamlash maqsadida turli koʻrgazmali qurollardan foydalanishning samaradorligi yoritilgan.