Ishlаb chiqаrish jаrаyoni vа uning nаtijаlаri
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasida iqtisodiyot nazariyasi fanini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ishlab chiqarish omillari, jarayonlari, natijalari, imkoniyatlari va samaradorligi kabi asosiy tushunchalar batafsil yoritilgan. Kitobda bozor iqtisodiyotining o'ziga xos xususiyatlari, resurslardan oqilona foydalanish, milliy mahsulotning tarkibi va taqsimlanishi, shuningdek, ilmiy-texnik taraqqiyotning iqtisodiy o'sishga ta'siri kabi masalalar ham ko'rib chiqilgan. Kitob O'zbekistonning iqtisodiy rivojlanishiga doir misollar va tahlillar bilan boyitilgan.
Asosiy mavzular
- Ishlab chiqarish omillari va uning tarkibi: Moddiy va ma'naviy ne'matlarni yaratishda ishtirok etuvchi omillar, jumladan, ishchi kuchi, mehnat qurollari va mehnat predmetlarining roli va o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilinadi. Ularning ijtimoiy-iqtisodiy tizimlardagi ahamiyati, klassifikatsiyasi va o'zaro bog'liqligi ko'rsatiladi.
- Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni: Kishilarning iste'mol uchun zarur bo'lgan ne'matlarni yaratishga qaratilgan maqsadli faoliyati, uning mohiyati va tashkil etish tamoyillari yoritiladi. Mehnat jarayonida kishilar o'rtasidagi munosabatlar, resurslardan oqilona foydalanish va ehtiyojlarni qondirish masalalari ko'rib chiqiladi.
- Ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalari: Turli omillar asosida mahsulotlar va xizmatlar yaratilishi, ijtimoiy ishlab chiqarishning mohiyati, milliy mahsulotning tarkibi (yalpi ichki mahsulot, sof milliy mahsulot, zaruriy va qo'shimcha mahsulot) va taqsimlanishi tahlil qilinadi.
- Ishlab chiqarish imkoniyatlari va uning chegarasi: Cheklangan resurslar sharoitida jamiyatning ehtiyojlarini qondirish imkoniyatlari, ishlab chiqarishni tanlash, resurslardan samarali foydalanish va to'liq bandlikni ta'minlash masalalari yoritiladi. Ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig'i va muqobil xarajatlar tushunchalari ko'rib chiqiladi.
- Ishlab chiqarishning samaradorligi va uning ko'rsatkichlari: Samaradorlikning iqtisodiy mohiyati, uni baholash mezonlari (rentabellik, unumdorlik), mehnat unumdorligi, kapital unumdorligi kabi ko'rsatkichlar tahlil qilinadi. Samaradorlikni oshirish yo'llari, ilmiy-texnik taraqqiyotning roli va investitsiya siyosati masalalari ko'rib chiqiladi.