Farmatsevtik biotexnologiya

Mazmunan, ushbu kitobda farmatsevtik biotexnologiya fanining rivojlanish tarixi, asosiy yo'nalishlari, biotexnologik ob'ektlar va usullari, jarayonlar, zamonaviy texnologiyalar, bioenergetika, biosensorlar, genetik muhandislik, irsiy kasalliklarni davolash, terapevtik oqsillar, fermentlar muhandisligi, biogaz olish va ekologik vaziyatni saqlash kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga nazariy bilimlar berish bilan birga, amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga ham qaratilgan. Uning asosiy maqsadi biotexnologiyaning zamonaviy yo'nalishlari va farmatsevtikada uning rolini tushuntirishdir. Kitobda foydalanilgan metodlar va baholash tizimi ham talabalarning faol ishtirokini ta'minlashga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Farmatsevtik biotexnologiya, uning rivojlanish tarixi, predmeti, maqsadi va vazifalari. Biotexnologiya sog‘liqni saqlash, ilm-fan va xalq xo‘jaligi taraqqiyotida.: Biotexnologiya ta'rifi, tarixi, asosiy yo'nalishlari, biologik ob'ektlar, jarayonlar va qurilmalar, genetik muhandislik, hayvonlar va o'simliklar gen muhandisligi, genoterapiya, terapevtik oqsillar, fermentlar muhandisligi, biogaz olish, ekologik vaziyatni saqlash kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Biotexnologiya ob’ektlari va usullari. Biotexnologik ob’ektlarni tanlash.: Biotexnologiya ob'ektlari, jumladan viruslar, bakteriyalar, zamburug'lar, o'simlik va hayvon hujayralari, fermentlar, nuklein kislotalar, lektinlar hamda ularning umumiy tuzilishi, xossalari va ularga qo'yiladigan talablar muhokama qilinadi.
Biotexnologiya sanoatida qo‘llaniladigan jarayonlar va qurilmalar.: Sanoat biotexnologiyasida qo'llaniladigan asosiy jarayonlar, bioreaktorlar, ularning turlari va ishlash printsipilari, fermentatsiya jarayonining umumiy shemasi va biotexnologik jarayonlarning tizimlashtirilishi bayon etilgan.
Rekombinat DNK texnologiyasi.: Gen muhandisligi, DNK texnologiyasi, restriktazalar, ligazalar, vektorlar, plazmidalar, faglar, agrobakterial transformatsiya, transgen o'simliklar yaratish texnologiyalari, o'simliklarni in vitro sharoitida mikroklonal ko'paytirish, transgen hayvonlar yaratish usullari va genoterapiya kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Mikroorganizm gen muxandisligi.: Mikroorganizmlarning genetik tuzilishi, ularning rivojlanishi, DNK, RNK, genetik kod, aminokislotalar, oqsil sintezi, replikatsiya, transkriptsiya, translyatsiya jarayonlari va mikroorganizmlarning genetik muxandisligi keng yoritilgan.
O‘simliklar gen muxandisligi.: O'simliklar genetik jihatdan o'rganilib, ularga begona genlarni kiritish, mikroklonal ko'paytirish, transgen o'simliklar yaratish va genoterapiya kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Hayvon va odam organizmlari gen muxandisligi. Transgen hayvonlar yaratish usullari. Genoterapiya.: Hayvonlar va odam organizmlarining genetik tuzilishi, gen muhandisligi, transgen hayvonlar yaratish texnologiyalari, genoterapiya, irsiy kasalliklarni davolash usullari kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Genoterapiya. Genoterapiya muommolari va istiqbollari.: Genetik kasalliklarni aniqlash va davolash, ex vivo va in vivo gen terapiyasi, uning bosqichlari va istiqbollari keng yoritilgan.
Terapevtik oqsillar - Sitokinlar. Ularning turlari, farmatsevtik xususiyatlari va dori vositasi sifatida ishlatilishi.: Terapevtik oqsillar, sitokinlar, ularning turlari, farmatsevtik xususiyatlari va dori vositasi sifatida ishlatilishi haqida ma'lumot berilgan.
Fermentlar muxandisligi. Fermentlar muxandisligining biotexnologiyadagi o‘rni.: Fermentlar, ularning turlari, xossalari, immobilizatsiya usullari, fermentlar tanlash, fermentlar ishlab chiqarish va ularning qo'llanilishi muhokama qilingan.
Fermentlarni immobilizatsiyalash. Immobilizatsiya turlari.: Fermentlarni immobilizatsiyalash usullari, ularda ishlatiladigan tashuvchilar, ularning klassifikatsiyasi va kimyoviy hamda fizikaviy immobilizatsiya usullari batafsil yoritilgan.
Mikroorganizmlar gen injeneriyasida vektor sifatida qaysi molekulalar ishlatiladi?: Mikroorganizmlar gen muhandisligida vektor sifatida plazmidalar, DNK, RNK, viruslar, faglar, nukleoidlar va boshqa molekulalarning ishlatilishi, genetik kod, aminokislotalar, oqsil sintezi, transkriptsiya, translyatsiya jarayonlari hamda ularning genetik kod bilan bog'liqligi tushuntirilgan.
Biogaz olish texnologiyasi.: Biogazning ta'rifi, tarixi, tarkibi, sifati, hosil bo'lishi, qo'llanilishi va ishlab chiqarish qurilmalari keng yoritilgan.
Biotexnologiya yordamida ekologik vaziyatni saqlash va qayta tiklash jarayonlari.: Ekologik vaziyatni saqlash va qayta tiklashda biotexnologiyaning o'rni, quyosh energiyasidan foydalanish, energiya biokonversiyasi va bioenergetik resurslar muhokama qilingan.
Irsiy kasalliklar va ularni davolash. ex vivo va in vivo gen terapiyasi: Irsiy kasalliklarning sabablari, gen terapiyasining turlari (ex vivo va in vivo), ularning bosqichlari, qo'llanilishi va istiqbollari keng yoritilgan.