Rаqоbаt vа nаrхning tаshkil tоpishi
Ushbu kitob iqtisodiyot nazariyasini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda raqobat, narxlar, monopoliyalar va O'zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishi kabi asosiy mavzular ko'rib chiqiladi. Kitobda iqtisodiyotning turli sohalari va tarmoqlaridagi ishlab chiqarish va sotish sharoitlarining o'ziga xos xususiyatlari, narx tizimining shakllanishi va davlatning monopoliyalarga qarshi siyosati tahlil etiladi. Bundan tashqari, kitob bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida narxlarni erkinlashtirish, raqobatni rivojlantirish va monopoliyaga qarshi kurashning asosiy yo'nalishlari yoritiladi.
Asosiy mavzular
- Raqobatning mohiyati, shakllari va usullari: Ushbu mavzu raqobatning iqtisodiy mazmuni, uning bozor iqtisodiyotida tutgan o'rni, shakllari (tarmok ichidagi va tarmoklar aro raqobat) va usullarini o'rganadi. Raqobatning asosiy shartlari va mulk egalarining manfaatlariga bog'liqligi tahlil etiladi.
- Narxning mazmuni va uning vazifalari: Narxning mohiyati, qiymat va naflilik bilan bog'liqligi, narxga ta'sir etuvchi omillar (talab, taklif, raqobat, davlat siyosati) va narxning asosiy vazifalari (muvozanatni ta'minlash, qiymatni hisobga olish, tartibga solish, raqobat vositasi, ijtimoiy himoya) ko'rib chiqiladi.
- Narx turlari va ularning mazmuni: Ushbu mavzuda ulgurji narxlar, shartnoma narxlar, chakana narxlar, davlat tomonidan tartibga solinadigan narxlar (limitlangan va dotatsiyali narxlar), demping narxlar, nufuzli narxlar, erkin bozor narxlari, narx diapazoni va hududiy, milliy va xalqaro narxlar kabi narx turlari va ularning iqtisodiy mohiyati tahlil qilinadi.
- O'zbekistonda raqobatchilik muhitining vujudga kelishi va antimonopol qonunchilik. Narx siyosati: O'zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishi, raqobatchilik muhitini shakllantirishning zarurligi, davlatning monopoliyalarga qarshi siyosati, xususiylashtirishning raqobatchilikni rivojlantirishdagi o'rni va narxlarni erkinlashtirish masalalari ko'rib chiqiladi.
- Raqobatdosh va monopollashgan bozorlarda narxlarni shakllantirish, uning tahlili va muammolari: Raqobatdosh va monopollashgan bozorlarda narxlarning shakllanishi, bozorning iqtisodiy mazmuni, narx siyosatini amalga oshirishdagi davlat nazorati, monopoliyaga qarshi kurashish choralari va narxlarni erkinlashtirishning iqtisodiy o'sishga ta'siri tahlil qilinadi.