Fitopreparatlar texnologiyasi

Ushbu kitob "Fitopreparatlar texnologiyasi" faniga oid bo'lib, unda o'simliklardan dorivor moddalarni ajratib olish, ularning texnologiyalari, tasniflari va tibbiyotda qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kitobda alkaloidlar, flavonoidlar, saponinlar, polisaxaridlar, oshlovchi moddalar, glikozidlar, kumarinlar, terpenoidlar va antrasen glikozidlari kabi turli biologik faol moddalarning kimyoviy tuzilishi, xossalari, olish texnologiyalari, sifat va miqdoriy tahlillari, hamda ularning tibbiyotdagi ahamiyati atroflicha yoritilgan. Shuningdek, laboratoriya mashg'ulotlari va nazorat savollari bilan mustaqil ish uchun topshiriqlar ham berilgan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Ushbu qismda "Fitopreparatlar texnologiyasi" fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta'limdagi o'rni, fan bo'yicha talabalarning bilim, ko'nikma va malakalariga qo'yiladigan talablar, fan boshqa fanlar bilan integratsiyasi, ma'ruza va laboratoriya mashg'ulotlari hamda ularning rejalari keltirilgan. Shuningdek, mustaqil ta'limni tashkil etish va baholash mezonlari ham yoritilgan.
• 1-mavzu: Fitopreparatlar olish uchun xom ashyo tayyorlash, ularning tasnifi: Bu mavzuda fitopreparatlar olish uchun xom ashyolarni tayyorlash, ularning tasnifi, dorivor o'simliklardan biologik faol moddalarni ajratib olish jarayonlari, usullari, hamda ularda ishlatiladigan apparatlar va ularning ishlash prinsiplari tushuntirilgan. Blits-o'yin metodi yordamida mavzuni mustahkamlashga urg'u berilgan.
• 2-mavzu: Ma'ruza mashg'ulotlari: Bu qismda "Fitopreparatlar texnologiyasi" fanining qisqacha tarixi, maqsadi, boshqa fanlar bilan bog'liqligi, biologik faol moddalarni ajratib olish va tozalash jarayonlari, ular bilan jihozlangan apparatlar, hamda alkaloidlar, flavonoidlar, polisaxaridlar, oshlovchi moddalar, glikozidlar, kumarinlar, terpenoidlar va antrasen glikozidlarining kimyosi, tasnifi, xossalari, tibbiyotda ishlatilishi va olish texnologiyalari bayon etilgan.
• 3- Mavzu: Alkaloidlarni ajratib olish texnologiyasi: Bu mavzu alkaloidlarning kashf qilinishi, kimyosi, tasnifi, o'simliklardan ularni ajratib olish usullari, tuzlar va erkin asoslar ko'rinishidagi ekstraksiya hamda turli alkaloidlarni aniqlashning sifat va miqdoriy usullari bilan tanishtiradi. Maxsus laboratoriya mashg'ulotlari orqali amaliy ko'nikmalar shakllantiriladi.
• 4-Mavzu: Oshlovchi moddalar kimyosi va texnologiyasi. Tanin olish texnologiyasi: Bu mavzu oshlovchi moddalarning tasnifi, fizik va kimyoviy xossalari, tibbiyotda ahamiyati, tanin olish texnologiyasi, shuningdek, skumpiya, pista, ra'no va boshqa oshlovchi moddalar saqlovchi o'simliklar hamda tanin preparati olish texnologiyasi bilan tanishtiriladi. Taninlarni aniqlashning sifat va miqdoriy usullari ham yoritilgan.
• 5-Mavzu: Saponinlar. Xususiyatlari, tasnifi va xossalar, ularni ajratish va tozalash usullari. Saparal olish texnologiyasi. Glitseram olish texnologiyasi: Bu mavzu saponinlarning kimyosi, tasnifi, xossalari, ularni ajratish va tozalash usullari, hamda saponinlar saqlovchi o'simliklardan saporal va glitseram preparatlarini olish texnologiyalari bilan tanishtiradi. Saponinlarning gemolitik ko'rsatkichini aniqlash ham o'rgatiladi.
• 6-Mavzu: Antraxinon glikozidlari. Xususiyatlari, tasnifi, xossalari. O'simlik manbalari. Ramnil, olish texnologiyasi Kofranol, antrasenin preparatlarini olish texnologiyasi: Bu mavzu antrasen unumlari, ularning kimyosi, tasnifi, xossalari, tibbiyotda ahamiyati hamda ularni olish texnologiyalari, jumladan sano ekstrakti va bo'yoqdor ro'yan ekstrakti bilan tanishtiradi. Antratsen unumlarini aniqlashning sifat va miqdoriy usullari ham bayon etilgan.
• 7-Mavzu: Kumarinlar kimyosi va texnologiyasi. Psoralen, Furalen olish texnologiyasi: Bu mavzu kumarinlarning kimyosi, tasnifi, xossalari, tibbiyotda ahamiyati, hamda ularni olish texnologiyalari, jumladan psoralen va furalen olish texnologiyasi bilan tanishtiradi. Kumarinlarni aniqlashning sifat va miqdoriy usullari ham bayon etilgan.
• 8-Mavzu: Tarkibida terpenoidlar saqlagan dorivor o'simliklar. Seskviterpen laktonlar - Santonin, olish texnologiyasi Allanton olish texnologiyasi: Bu mavzu terpenoidlarning umumiy xususiyatlari, tasnifi, xossalari, tibbiyotda ahamiyati hamda ularni olish texnologiyalari, jumladan santonin va allanton olish texnologiyalari bilan tanishtiradi.
• 4.1. FAN DASTURI: Ushbu fan dasturida "Fitopreparatlar texnologiyasi" fanining o'quv rejalari, mavzulari, laboratoriya mashg'ulotlari, mustaqil ishlar hamda baholash mezonlari keltirilgan.
• 4.2 ISHCHI O`QUV DASTURI: Ushbu ishchi o'quv dasturida "Fitopreparatlar texnologiyasi" fanining umumiy o'quv soati, ma'ruza, laboratoriya mashg'ulotlari va mustaqil ta'lim soatlari, hamda har bir mavzu uchun alohida ajratilgan vaqt ko'rsatilgan.