Orgаnik kimyo
Ushbu kitob organik kimyo asoslarini, jumladan, uglevodorodlar va ularning hosilalari, karbonil birikmalari, oksikislotalar, aminokislotalar, heterohalqali birikmalar, uglevodlar, lipidlar kabi mavzularni o'z ichiga olgan. Har bir mavzu nazariy qismini tushuntirish bilan bir qatorda, laboratoriya mashg'ulotlarini bajarish uchun batafsil ko'rsatmalar hamda savollar bilan boyitilgan. Kitobning oxirida esa kimyoviy birikmalarning tuzilishi, nomlanishi, xossalari va reaksiyalari haqida ma'lumot beradigan nazariy savollar va testlar joylashtirilgan. Mustaqil ta'lim uchun materiallar va tavsiya etilgan adabiyotlar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Organik kimyo laboratoriyasida ishni tashkil etish va ishlash qoidalari: Kimyo laboratoriyasida ishlash tartib qoidalari, texnika havfsizligi, birinchi yordam ko'rsatish, kimyoviy idishlar va asboblar bilan tanishish, organik moddalarning o'ziga xos xossalari (uchuvchanligi, zaharliligi, tez alangalanishi, o'z-o'zidan yonib ketishi)ni hisobga olish.
- Organik moddalarning tuzilishi, izomeriyasi, nomenklaturasi.: Organik birikmalarning tuzilishi, fazoviy izomeriyasi, nomlanishi, IYuPAK nomenklaturasi va molekular modellashtirish.
- Alkan va sikloalkanlar: Alkanlar va sikloalkanlarning olinish usullari va xossalari, Markovnikov qoidasi, Eltekov qoidasi, sintetik usullarda olinishi.
- Alken va alkadienlar: Alkenlar va alkadienlarning olinish usullari va xossalari, elektrofil birikish, gidrogalogenlanish, ozonoliz, polimerlanish.
- Alkinlar: Alkinlarning olinishi, xossalari, CH-kislotaligi, gidrogalogenlanish, polimerlanish va o'zaro reaksiyalari.
- Aromatik uglevodorodlar: Arenlarning tuzilishi, aromatikligi, elektrofil o'rin olish reaksiyalari, nitrolash, sulfolash, galogenlash, alkillash va atsillash.
- Organik galogen birikmalar: Organik galogen birikmalarning klassifikatsiyasi, olinish usullari va kimyoviy xossalari, nukleofil o'rin olish va eliminirlanish reaksiyalari.
- Spirtlar va oddiy efirlar: Spirtlar va oddiy efirlarning xossalari, olinish usullari, kislota-asoslik xossalari, elektrofil o'rin olish reaksiyalari.
- Fenollar: Fenollarning olinishi, xossalari, kislota-asoslik xossalari, elektrofil o'rin olish reaksiyalari.
- Oksobirikmalar: Aldegidlarning olinishi, oksidlanish reaksiyalari, xossalari, Knopp reaksiyasi, Aldol kondensatsiyasi.
- Karbon kislotalar: Karbon kislotalarning olinishi, xossalari, tuzlarning hosil qilish reaksiyalari, esterifikatsiya, amidlar.
- Aminlar: Alifatik va aromatik aminlarning tuzilishi, asosligi, nukleofil xossalari, diazotirlash reaksiyalari.
- Diazo- va azobirikmalar: Diazobirikmalarning tuzilishi, olinish usullari, kimyoviy xossalari, diazotirlash va azobirikish reaksiyalari.
- Oksi-, amino va fenolokislotalarning reaksion qobiliyati: Oksikislotalar, aminokislotalar, fenolokislotalarning olinishi, xossalari, reaksiyalari.
- Besh a'zoli bitta geteroatomli geterohalqali birikmalar: Furan, pirrol, tiofen, furfurolarning olinishi, xossalari, elektrofil o'rin olish reaksiyalari.
- Besh a'zoli ikkita geteroatomli geterohalqali birikmalar: Imidazol, pirazol, antipirin, amidopirinlarning olinishi, xossalari, reaksiyalari.
- Bitta azot tutgan olti a'zoli geterohalqali birikmalar: Piridin, xinolin, olinishi, xossalari, elektrofil va nukleofil o'rin olish reaksiyalari.
- Ikki azot tutgan olti a'zoli va kondensirlangan geterohalqali birikmalar: Barbiturat va siydik kislotalarning xossalari, sintezi.
- Monosaxaridlar: Monosaxaridlarning tuzilishi, izomeriyasi, D,L-stereokimyosi, tautomeriyasi va reaksion qobiliyati.
- Disaxaridlar: Qaytaruvchan va qaytaruvchan bo'lmagan disaxaridlar, ularning olinishi, xossalari va reaksiyalari.
- Polisaxaridlar: Kraxmal va sellyulozalarning olinishi, xossalari, kimyoviy reaksiyalari.
- Uglevodlar: Oq streptotsidning N-glikozidining sintеzi.