Noorganik kimyo

Qarshi Davlat Universiteti Kimyo kafedrasi tomonidan tayyorlangan mazkur uslubiy qo'llanma «Noorganik kimyo» fanidan 1-kurs tabiiy fanlar fakulteti talabalari uchun laboratoriya mashg'ulotlarini bajarishga mo'ljallangan. Qo'llanmada kimyoviy idishlar, laboratoriya jihozlari, moddalar bilan ishlash qoidalari, birinchi yordam ko'rsatish, shuningdek, kimyoviy reaksiyalar, eritmalarning muhiti, indikatorlar kabi mavzular bo'yicha batafsil ma'lumotlar berilgan. Har bir mavzu laboratoriya tajribalarini bajarish ketma-ketligini, qo'llaniladigan reaktivlar va jihozlarni, olingan natijalarni izohlashni va reaksiya tenglamalarini yozishni o'z ichiga oladi. Kitobda azot, fosfor, mishyak, surma, vismut, xrom, marganets, temir, kobalt, nikel, qalay, qo'rg'oshin elementlari va ularning birikmalari hamda kompleks birikmalar mavzulari o'rganiladi.

Asosiy mavzular

Azot va uning vodorodli birikmalari: Ushbu mavzu azotning olinishi va xossalari, ammiakning olinishi va uning xossalari, azot va uning kislorodli birikmalari, azot (I) va azot (II) oksidlari hamda azot kislotalarining olinishi va xossalari, shuningdek, nitrit kislotasining hosil boʻlishi va parchalanishi kabi mavzularni qamrab oladi.
Fosfor va uning birikmalari: Fosforning allotropiyasi, fosfinning olinishi va xossalari, fosfor (III) va fosfor (V) oksidlari, fosfor kislotalari, fosfor galogenidlari hamda fosforit va suyak kulidan fosfor kislotasini olish kabi mavzular yoritilgan.
Mishyak, surma, vismut va ularning birikmalari: Ushbu bo'lim mishyak, surma, vismut elementlarining elektron tuzilishi, ularning tabiiy birikmalari, kislotalar va ishqorlar bilan o'zaro ta'sirini, oksidlari va gidroksidlarining xossalarini o'rganishga bag'ishlangan. Shuningdek, ularning kompleks birikmalari ham yoritilgan.
Xrom, marganes va ularning birikmalari: Xrom va marganets elementlarining elektron tuzilishi, valentligi, oksidlanish darajalari, oksidlari, gidroksidlari, kislotalari va tuzlari hamda ularning olinishi va xossalari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida ularning roli, xrom-kaliy kvatsatlari va xrom angidridi mavzulari o'rganiladi.
Temir, kobalt, nikel va ularning birikmalari: Temir, kobalt, nikel elementlarining elektron formulalari, oksidlanish darajalari, ularning birikmalarini olinishi va xossalari, elektrokimyoviy kuchlanish qatoridagi o'rinlari, kislotalar bilan o'zaro munosabati, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari va kompleks birikmalar hosil qilish xususiyatlari o'rganiladi.
Qalay va qoʻrgʻoshin va ularning birikmalari: Qalay va qoʻrgʻoshin elementlarining elektron tuzilishi, oksidlanish darajalari, kislotalar, ishqorlar va boshqa birikmalar bilan oʻzaro taʼsiri, oksidlanish-qaytarilish xossalari, gidroksidlari va tuzlarining olinishi va xossalari, shuningdek, ularning gidrolizi hamda zanglash jarayoni yoritilgan.
Kompleks birikmalar: Kompleks birikmalar tushunchasi, ularning tuzilishi, koordinatsion nazariya, ligandlar, markaziy atom, oksidlanish darajasi, kompleks ionlar, dissotsilanishi, beqarorlik doimiysi, shuningdek, turli elementlarning kompleks birikmalar hosil qilishi va ularning xossalari yoritilgan.