Цинарозиднинг циклодекстринлар билан сувда эрийдиган комплексларнинг тузилиши ва биологик фаоллигини ўрганиш
Mazkur tadqiqot ishi sarsilasi bioorganik kimyo institutida bajarilgan bo'lib, unda tahlil markazlarida o'simliklardan olingan biofaol moddalar, xususan, tsianarozidning siklodekstrinlar bilan kompleks hosil qilish va ularning biologik faolligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda tsianarozidning suvda eruvchanligini oshirish, biologik faolligini yaxshilash, yangi farmatsevtik vositalar yaratish hamda mahalliy xomashyolardan samarali foydalanish kabi dolzarb masalalar yoritilgan. Tadqiqotda tsianarozidning turli siklodekstrinlar bilan kompleks hosil qilishning fizik-kimyoviy usullari va ularning biologik faolligi atroflicha o'rganilgan. Xususan, komplekslarning antioksidant, antiyallash va vazorelakant ta'siriga alohida urg'u berilgan. Tadqiqot natijalari asosida yangi dorivor shakllarni yaratish uchun istiqbolli yo'nalishlar ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Tsianarozid va siklodekstrinlar komplekslarining tuzilishi va biologik faolligi: Ushbu mavzuda tsianarozidning turli siklodekstrinlar (g-siklodekstrin, 2-gidroksipropil-g-siklodekstrin) bilan suvda eruvchan komplekslar hosil qilishning usullari (birga bug'lash, liofil quritish, mexanik aralashtirish) batafsil o'rganilgan. Komplekslarning tuzilishi, fizik-kimyoviy xususiyatlari (termoanaliz, rentgen-difraksion analiz, UV-spektroskopiya, YMR-spektroskopiya) tadqiq qilingan. Shuningdek, komplekslarning antioksidant (DPPH, NO radikallari, lipid peroksidatsiyasi) va vazorelakant (aorta preparatlariga ta'siri) faolligi baholangan.
- Tsianarozidning biologik faolligini oshirishda siklodekstrinlarning roli: Tadqiqotda tsianarozidning suvda eruvchanligini oshirish, biologik faolligini yaxshilash va samaradorligini ko'tarishda siklodekstrinlarning muhim ahamiyati ko'rsatilgan. Sklodekstrinlar bilan hosil qilingan komplekslar tsianarozidning antioksidant, antiyallash va vazorelakant ta'sirini sezilarli darajada oshirishi aniqlangan. Bu esa tsianarozid asosidagi yangi dorilarni yaratish uchun istiqbolli yo'nalishlarni ochib beradi.