Tarmaqlar salasin tártipke saliw hám báseki
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasida bozor iqtisodiyoti sharoitida raqobat muhitini yaratish va uni qo‘llab-quvvatlash masalalariga bag'ishlangan bo'lib, unda monopoliyaga qarshi kurashishning nazariy va amaliy jihatlari, milliy iqtisodiyotda raqobatbardoshlikni oshirishning innovatsion yo‘nalishlari va inson kapitalining ahamiyati kabi dolzarb mavzular chuqur tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Raqobat muhitining paydo bo‘lishi va uni saqlashda davlatning roli: Ushbu mavzuda O‘zbekistonda tovar bozorlarida raqobatni rivojlantirishga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlar, xususan, O‘zbekiston Respublikasining "Tovar bozorlarida monopolistik xizmatni cheklash to‘g‘risidagi" Qonuni va uning keyingi tahrirlari tahlil qilinadi. Raqobatni cheklovchi harakatlar, jumladan, monopolistik tuzilmalar va ularga qarshi kurashish mexanizmlari ko‘rib chiqiladi.
- O‘zbekistonda sog‘lom raqobat muhitini yaratishda O‘zbekiston Respublikasining maxsus qonunlari: Mavzuda O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyaga qarshi kurashish davlat komitetining iqtisodiyotni barqaror rivojlantirishdagi roli yoritilgan. Iqtisodiyotni isloh qilish jarayonida monopoliyadan chiqish va raqobatni rivojlantirishning muhim yo‘nalishlari, jumladan, raqobatga qarshi kurashishning huquqiy va tashkiliy-iqtisodiy jihatlari tahlil qilinadi.
- Monopoliyaga qarshi kurashishning obektiv zarurati: Ushbu bo'limda monopoliyaga qarshi kurashishning huquqiy va tashkiliy-iqtisodiy jihatlari, ya'ni raqobatni cheklashga qaratilgan harakatlar va ularning iqtisodiyotga ta'siri atroflicha ko'rib chiqilgan. Raqobatning turlari va ularning narx shakllanishiga ta'siri ham tahlil qilingan.
- Inson kapitalining rivojlanishining nazariy asoslari: Mavzuda inson kapitali tushunchasining mohiyati, uning rivojlanishining nazariy asoslari va iqtisodiyotga ta'siri ko'rib chiqiladi. Inson kapitalining iqtisodiy o'sishdagi o'rni, unga investitsiya kiritishning ahamiyati va global hamda milliy innovatsiya tizimlarida uning roli tahlil qilinadi.
- Milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirishda inson rivojlanishi konsepsiyasining roli: Ushbu bo'limda Milliy innovatsiya tizimining rivojlanishi va uning milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirishdagi roli tahlil qilinadi. Milliy innovatsiya tizimining asosiy yo'nalishlari, jumladan, tadqiqotlar va ishlab chiqarishni birlashtirish, yangiliklarni joriy etish va ularni qo'llab-quvvatlash mexanizmlari ko'rib chiqiladi.
- Raqobatning turlari sharoitida raqobatbardoshlikni oshirishda narx omilidan foydalanish: Mavzuda raqobatning turli shakllari (toza raqobat, monopol, oligopol, monopson) sharoitida narxlarning shakllanishi va raqobatbardoshlikni oshirishda narx omilining o'rni atroflicha tahlil qilingan. Bozor narxlariga ta'sir etuvchi omillar va ularga qarshi kurashish yo'llari ko'rsatilgan.
- Iqtisodiyotning haqiqiy sektori tarmoqlarida raqobat muhitini shakllantirishning innovatsion omillari: Ushbu mavzu iqtisodiyotning haqiqiy sektorida raqobat muhitini shakllantirishda innovatsiyalarning rolini yoritadi. Innovatsiyalarning raqobatbardoshlikni oshirishdagi ahamiyati, innovatsion tizimlarni rivojlantirish va ularga investitsiya kiritishning usullari tahlil qilinadi.
- Raqobat kuchaygan sharoitda hududlarni rivojlantirishning investitsiyaviy-innovatsion strategiyasi: Mavzu hududlarning investitsiyaviy-innovatsion strategiyasini rivojlantirish va ularning raqobatbardoshligini oshirish masalalariga bag'ishlangan. Hududlarning investitsiyaviy va innovatsion salohiyatini baholash, investitsiyalarni jalb qilish va innovatsion loyihalarni amalga oshirish yo'llari ko'rib chiqiladi.