Стандартлаштириш, метрология, сертификатлаштириш, сифат
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasida standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish sohasidagi asosiy tushunchalar, huquqiy me'yoriy asoslar, ilmiy-amaliy masalalar, jumladan, sifatni boshqarish, turli xil standartlar va ularning qo'llanilish tartibini keng qamrovli yoritib beradi. Kitobda standartlashtirishning nazariy va amaliy jihatlari, jumladan, uning rivojlanish bosqichlari, davlat tizimi, xalqaro tashkilotlar va ularning roli, shuningdek, xizmatlar va mahsulotlarning sifatini baholash usullari batafsil tushuntirilgan. Standartlash, metrologiya va sertifikatlashtirishning muhimligini va O'zbekiston iqtisodiyoti uchun ahamiyatini ochib beradi.
Asosiy mavzular
- Standartlashtirishning nazariy asoslari: Standartlashtirishning mohiyati, rivojlanish bosqichlari, davlat tizimi, xalqaro tashkilotlar (ISO, IEC, EASC, JST) va ularning roli, asosiy tushunchalar va tamoyillar, standartlashtirishning nazariy asoslari, jumladan, parametrik qatorlar, umumiy texnik standartlar, kompleks standartlashtirish va uning nazariy jihatlari.
- Standartlashtirishning amaliy masalalari: Davlat va xo'jalik boshqaruv idoralari, standartlashtirish bo'yicha texnik qo'mitalar va tashkilotlar, korxonalarda standartlashtirish xizmatlari, standartlashtirishni rejalashtirish, texnik tavsiflar, qoidalarni ishlab chiqish, kelishish va tasdiqlash tartiblari, standartlashtirishning samaradorligini aniqlash usullari.
- Sifatni boshqarishga tizimli yondashuv: Sifatga tizimli yondashuvning evolyutsiyasi, Deming, Juran, Isikawa va Taguchi kabi mutaxassislarning modellari, standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirishning o'zaro bog'liqligi, sifatni boshqarishning asosiy bosqichlari va tamoyillari.
- Mahsulot sifatini baholash metodlari: Mahsulot sifatini miqdoriy baholashning ilmiy asoslari, kvalimetriya, mahsulot sifatining tavsiflari (parametrik, funksional, estetik, iqtisodiy), mahsulot va xizmatlarning sifatini baholash metodlari.
- Atrof muhitni muhofaza qilish: Atrof-muhitni muhofaza qilish standartlari, ekologik ko'rsatkichlar, tabiiy boyliklardan foydalanish me'yorlari va qoidalari, atrof-muhitga ta'sirni cheklash bo'yicha chora-tadbirlar.
- O'zbekiston O'lchashlar birliligini ta'minlash tizimi: O'lchashlar birliligining huquqiy asoslari, davlat va xususiy o'lchash tizimlari, standartlar, milliy va xalqaro birliklarning qo'llanilishi, o'lchash vositalarini kalibrlash va atteslatish tizimi.
- Sertifikatlashtirish: Sertifikatlashtirishning huquqiy va tashkiliy asoslari, sertifikatlashtirishning milliy tizimi, sertifikatlashtirish qoidalari, muvofiqlikni tasdiqlash, akkreditatsiya va sertifikatlashtirish jarayonlari.