Mexanika-3

«Tadbiqiy mexanika» fanidan «Mexanika – 3» fanidan Ma’ruzalar matni. Ushbu kitobda «Materiallar qarshiligi» fani, muhandislik tuzilmalari qismlarining hisob sxemalari, fanda qabul qilingan asosiy faraz va cheklanishlar, tashqi kuchlar va ularning klassifikatsiyasi, deformatsiyalar va ko’chishlar, ichki kuchlar va kuchlanishlar, shuningdek, egiluvchanlik, siljish va buralish kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, materiallarning xossalari va ularning mustahkamlik va bikrlikka hisoblari hamda me’yoriy qarshilik nazariyalari yoritib berilgan.

Asosiy mavzular

1-MA’RUZA: Materiallar qarshiligi fani, haqida asosiy tushunchalar, muhandislik tuzilmalari qismlarining hisob shakllari, fanda qabul qilingan asosiy faraz va cheklanishlar
2- MA’RUZA: Tashqi kuchlar va ularning klassifikatsiyasi, deformatsiyalar va ko’chishlar, ichki kuchlar, kesish usuli, kuchlanishlar, ichki kuch faktorlari (IKF) bilan kuchlanishlar orasidagi bog’lanishlar
3 - MA’RUZA: Oddiy deformatsiyalarda IKF ni aniqlash va ularning epyuralarini qurish, buralish deformatsiyasida IKF epyuralarini qurish, egilishdagi IKF va ularni aniqlash
4 - MA’RUZA: Eguvchi moment, ko’ndalang kuch va taqsimlangan yuk orasidagi differentsial bog’lanishlar, ko’ndalang kuch va eguvchi moment epyuralarini qurish va ularning to’g’riligini tekshirish
5 - MA’RUZA: To’g’ri sterjenning cho’zilishi va siqilishi, materiallarning xossalarini sinab o’rganish, cho’zilish va siqilishda mustahkamlik va bikrlikka hisoblar, ko’ndalang deformatsiya koeffitsienti, Puasson koefitsienti, hajmiy nisbiy o’zgarishi, elastik deformatsiyaning potentsial energiyasi
6 - MA’RUZA: Materiallarning xossalarini sinab o’rganish, cho’zilish diagrammasi, materialning mustahkamlik xarakteristikalari, plastiklik ko’rsatkichlari, solishtirma deformatsiya ishi, qattiqlik, zarbiy qovushqoqlik
7 - MA’RUZA: Cho’zilish va siqilishda mustahkamlik va bikrlikka hisoblar, ruxsat etilgan kuchlanishni tanlash, mustahkamlik zaxira koeffitsienti, cho’zilish-siqilishdagi mustahkamlik va bikrlik shartlari, o’z og’irligini hisobga olish, teng qarshilikli bruslar, pog’onali bruslar
8 - MA’RUZA: Cho’zilish - siqilishdagi statik aniqmas masalalar, umumiy tushunchalar, masalalarni yechish, temperatura o’zgarishida hosil bo’ladigan kuchlanishlar, yig’ishdagi kuchlanishlar
9 - MA’RUZA: Cho’zilish va siqilishdagi kuchlanganlik va deformatsiyalanganlik holatlarining tahlili, kuchlanganlik holatining xususiyatlari, deformatsiyalanganlik holatining tahlili
10 – MA’RUZA: Kuchlanganlik va deformastiya holati nazariyalari, nuqtadagi kuchlanish holati, nuqta kulanganlik holat turlari, chiziqli kuchlanish holati, tekis kuchlanish holati, tekis kuchlanish holatida o’zaro perpendikulyar yuzalardagi kuchlanishlar orasidagi boglanish
11 – MA’RUZA: Bosh yuzalar va bosh kuchlanishlarni aniqlash, Morni doirasi, kuchlanishlar doirasi yordamida kuchlanganlik holatini grafik usulda aniqlash, turli kuchlanishlik holatlari uchun Mor doirasi, Mor doirasi yordamida kuchlanishlik holatini teskari masalasini echish
12 - MA’RUZA: Hajmiy kuchlanganlik holati, umumiy holatdagi kuchlanganlik holatidagi deformastiyaning potentsial energiyasi, umumlashtirilgan Guk qonuni, deformastiya natijasida hajmning nisbiy o’zgarishi, umumiy holatdagi kuchlanganlik holatida deformastiyaning potentsial energiyasi
13 – MA’RUZA: Tekis kesim yuzalarining geometrik xarakteristikalari, tekis kesimlarning statik momentlari, tekis kesimlarning inerstiya momentlari, parallel o’qlarga nisbatan inerstiya momentlari orasidagi munosabat, oddiy kesimlarning markaziy inerstiya momentlari
14 - MA’RUZA: Bosh inerstiya o’qlari va bosh inerstiya momentlari, koordinata o’qlari burilganida inerstiya momentlarining o’zgarishi, bosh o’qlar va bosh inerstiya momentlari, inerstiya radiusi haqida tushuncha, inerstiya ellipsi haqida tushuncha, misol
15 – MA’RUZA: Siljish, umumiy tushunchalar, sof siljishdagi kuchlanganlik holati, siljishdagi deformatsiya, siljishdagi potentsial energiya, siljishga oid amaliy hisoblar
16 - MA’RUZA: To’gri bruslarning buralishi, doiraviy kesimli brusning buralishi, buralishdagi mustahkamlik va bikrlik shartlari, buralishdagi potentsial energiya
17 - MA’RUZA: To’gri bruslarni egilishi, sof egilish, kuchlanishlarni aniqlash, umumiy tushunchalar, egilishdagi normal kuchlanishlar, tekis kesimlarning qarshilik momentlari
18 - MA’RUZA: Balkalarni normal kuchlanishlar bo’yicha mustahkamlikka hisoblash, uch xil masalalardan namunalar
19 - MA’RUZA: Ko’ndalang egilishda kuchlanishlarni aniqlash va mustahkamlikka hisoblash, urinma kuchlanishlarni aniqlash, D.I. Juravskiy formulasi, qo’shtavr kesimda urinma kuchlanishlarning taqsimlanishi, balkalarning mustahkamligini urinma kuchlanishga tekshirish, egilishdagi potentsial energiya
20 - MA’RUZA: Deformatsiyalangan sistemalar ustivorligi, umumiy tushunchalar, kritik kuchni aniqlash uchun Eyler masalasi, sterjen uchlarini mahkamlanish usulini kritik kuch formulasiga ta’sir i
21 - MA’RUZA: Proportsionallik chegarasidan keyingi kuchlanishlarda ustivorlikni yo’qolishi, siqilgan sterjenlarni tejamli ko’ndalang kesimlari
22 - MA’RUZA: Ko’chishlarni aniqlashning umumiy usullari, umumlashtirilgan kuchlar va ko’chishlar, tashqi kuchni bajargan ishi, Klapeyron tenglamasi, ichki kuchni bajargan ishi
23 - MA’RUZA: Ishlar va ko’chishlar orasidagi bog’lanishlar, Mor usulida ko’chishlarni aniqlash, Betti teoremasi, Maksvell teoremasi, ichki kuchni bajargan ishi orasidagi bog’lanish
24 - MA’RUZA: Murakkab qarshilik, umumiy tushunchalar, qiyshiq egilish, qiyshiq egilishda deformatsiya, markazlashmagan siqilish, kuchlanishlarni aniqlash, neytral o’q holatini aniqlash, kesim yadrosi
25 - MA’RUZA: Mustaxkamlik nazariyalari, mustaxkamlik nazariyasi xaqida umumiy tushunchalar, birinchi, ikkinchi va uchinchi klassik mustaxkamlik nazariyalari, mustaxkamlikning energetik nazariyasi
26 - MA’RUZA: Morni mustaxkamlik nazariyasi, mor nazariyasi, mustaxkamlik nazariyalarini o’zaro solishtirish
27 - MA’RUZA: Kuchlarni dinamik ta’siri, umumiy tushunchalar, inertsiya kuchini hisobga olish, tashqi kuchni zarbiy ta’siri