Табиий газни нордон газлардан абсорбцион усулда тозалаш жараёнининг фаоллигини ошириш
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi tabiiy gazni, ayniqsa, oltingugurtli gazlarni va karbonat angidridni (SO2) standart monoetanolamin (MEA) va metil-dietanolamin (MDEA) kabi aminlar yordamida tozalash jarayonlarini o'rganish va ularni takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotning asosiy maqsadi MDEA va gidroksiaminlar (GMDFA) asosidagi yangi kompozitsion ishchi eritmalarning samaradorligini o'rganish hamda ularni amaldagi texnologiyalarga tatbiq etish bo'yicha takliflar berishdan iborat.
Asosiy mavzular
- Kirish: Mamlakatimizda kadrlarni tayyorlash milliy dasturi, Oliy ta'lim tizimini rivojlantirish va neft-gaz sanoatining ahamiyati haqida umumiy ma'lumot berilgan.
- I BOB. ADABIYOTLAR SHARXI: Tabiiy gazni normadon gazlardan tozalashda ishlatiladigan turli xil aminlar va ularning xossalari, H2S va CO2 ni ajratish usullari, jumladan, MDEA va GMDFA asosidagi kompozitsiyalarning afzalliklari hamda ularning texnik-iqtisodiy samaradorligi bo'yicha mavjud adabiyotlar tahlil qilingan. Turli xil gazlarni tozalash texnologiyalari, jumladan, kimyoviy, fizikaviy va aralash usullarning qo'llanilishi ham ko'rib chiqilgan.
- II BOB. TAJRIBA QISMI: Amaliy tadqiqotlar natijalari, jumladan, amin eritmalarning H2S va CO2 ni ajratishdagi selektivligi, ularning fizik-kimyoviy xossalari, ko'pik hosil qilishi, korroziyaga chidamliligi va regeneratsiya jarayonlari o'rganilgan. Tajribada MDEA va GMDFA asosidagi kompozitsion ishchi eritmalarning samaradorligi DЭA bilan taqqoslangan va qo'shimcha tadqiqotlar natijasida yangi texnologik parametrlar ishlab chiqilgan.
- III BOB. OLINGAN NATIJALARNING UMUMLASHTIRILGAN MUHOKAMASI: Tadqiqot natijalari umumlashtirilgan va Şurttan gazini tozalashda MDEA eritmasining qo'llanilishi samaradorligi asoslangan. MDEA va GMDFA asosidagi kompozitsion ishchi eritmalarning texnik-iqtisodiy samaradorligi ko'rsatilib, ularni amaliyotga tatbiq etish bo'yicha takliflar berilgan.
- Xulosa: Dissertatsiya natijalari bo'yicha yakuniy xulosalar chiqarilgan. MDEA va GMDFA asosidagi 30% kompozitsion ishchi eritmaning tabiiy gazni tozalashda yuqori samaradorlikka ega ekanligi, energiya sarfini kamaytirishi, korroziyaga chidamliligi va boshqa afzalliklari tasdiqlangan. Shu bilan birga, MDEA ishchi eritmasini amaliyotga joriy etish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Foydalanilgan adabiyotlar: Tadqiqot jarayonida foydalanilgan ilmiy-texnik adabiyotlar va patentlar ro'yxati keltirilgan.