Mustaqillik davri о‘zbek she’riyatida g‘azal janri taraqqiyoti

Ushbu bitiruv malakaviy ishda Oʻzbekiston oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi, Qarshi davlat universiteti, Oʻzbek filologiyasi fakulteti, Adabiyotshunoslik kafedrasi talabasi Rasulova Madinaning “Mustaqillik davri oʻzbek sheʼriyatida gʻazal janri taraqqiyoti” mavzusidagi ilmiy ishining tahlili berilgan. Ishning asosiy maqsadi — mustaqillik davri oʻzbek sheʼriyatida gʻazal janrining taraqqiyoti va uning yangi davr shoirlari ijodida aks etishi, hamda mumtoz an'analarning yangicha talqinlar bilan davom ettirilishini oʻrganishdan iborat. Tadqiqotda E.Vohidov, A.Oripov, J.Jabborov, S.Sayyid kabi shoirlarning ijodiy faoliyati, xususan, gʻazal janri bilan bogʻliq izlanishlari tahlil qilingan. Shuningdek, 20-asrning 30-70-yillarida oʻzbek sheʼriyatining aruzga munosabati, yangilangan gʻazalchilik davri, mumtoz janrlarning zamonaviylashuvi kabi masalalar yoritilgan. Kitobda oʻzbek mumtoz sheʼriyatida gʻazal janrining oʻrni, uning rivojlanish bosqichlari, mumtoz va zamonaviy ijod namunalari bilan solishtirilgan holda tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: Mavzuning dolzarbligi, maqsadi va vazifalari, tadqiqotning ilmiy yangiligi, mavzuning oʻrganilganlik darajasi, ilmiy va amaliy ahamiyati, tadqiqot metodologiyasi va uslublari, tadqiqot ob'yekti va predmeti, ishning tuzilishi va tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
  • I.Bob Mumtoz poetik shakl va zamonaviy ifoda usuli: Bu bobda g'azal janrining tarixi, uning mumtoz she'riyatdagi o'rni, o'ziga xosliklari hamda zamonaviy she'riyatda uning rivojlanishi, X-XI asrlarda turkiy adabiyotda paydo bo'lishi, mumtoz shoirlar ijodida g'azalning ahamiyati, Alisher Navoiyning "g'azal mulkining sultoni" deb e'tirof etilishi, XX asr boshlaridan boshlab g'azalchilikda yangi yo'nalish paydo bo'lishi, aruz va barmoq vaznlarida yaratilgan g'azallarning o'ziga xos jihatlari tahlil qilingan.
  • II. Bob Yangi davr gʻazalchiligi: Bu bobda yangi davr she'riyatida g'azalchilik an'analari, A.Oripov ijodi, E.Vohidov ijodi, J.Jabborov ijodi, S.Sayyid ijodi kabi shoirlarning g'azal janridagi ijodiy faoliyati, ularning mumtoz an'analarni zamonaviy ruhda talqin etishlari, badiiy uslublari, o'ziga xos jihatlari tahlil qilingan. Shuningdek, 90-yillarda oʻzbek she'riyatida gʻazal janri taraqqiyoti, ijtimoiy, siyosiy, falsafiy vazifalar yuklatilgan asarlarning kamligi, an'anaviy va shakliy izlanishlarning oʻziga xosligi ham yoritilgan.
  • XULOSA: Ushbu malakaviy ishda mustaqillik davri oʻzbek sheʼriyatida gʻazal janrining taraqqiyoti va uning zamonaviy ijodkorlar tomonidan talqin etilishi, mumtoz an'analarning yangicha ruhda davom ettirilishi, ushbu janrning shakliy va mazmuniy oʻzgarishlari, shoirlarning badiiy izlanishlari, xususan, E.Vohidov va A.Oripov ijodida g'azal janrining oʻrni va ahamiyati haqida xulosalar chiqarilgan.