Populyatsiya ekologiyasi
Ushbu kitob populyatsiya ekologiyasi, populyatsiyaning tuzilishi, dinamikasi va turlari o'rtasidagi munosabatlarni o'rganadi. Unda populyatsiyaning asosiy xususiyatlari, klassifikatsiyasi va ularga ta'sir etuvchi omillar ko'rib chiqiladi. Kitob o'simliklar va hayvonlar populyatsiyalariga oid misollar bilan boyitilgan.
Asosiy mavzular
- Populyatsiya tushunchasi va xususiyatlari: Populyatsiya bir turga mansub organizmlar guruhi bo'lib, ma'lum joyda yashaydi va umumiy hayotiy belgilarga ega. Uning xususiyatlariga qalinligi, tug'ilishi, o'limi, yosh tarkibi va genetik xususiyatlari kiradi.
- Populyatsiya klassifikatsiyasi: Populyatsiyalar elementar, ekologik va geografik turlarga bo'linadi. Elementar populyatsiyalar kichik guruhlar bo'lsa, ekologik populyatsiyalar biogeotsenozlarda, geografik populyatsiyalar esa geografik sharoitlarda uchraydi.
- Populyatsiyaning dinamikasi: Populyatsiya dinamikasi uning soni va qalinligining o'zgarishi bilan bog'liq. Unga tug'ilish, o'lim, migratsiya va tashqi omillar ta'sir etadi. Populyatsiya o'z-o'zini boshqarish qobiliyatiga ega.
- Populyatsiyalarning o'zaro ta'siri: Populyatsiyalar o'rtasida raqobat, parazitlik, yirtqichlik va simbioz kabi turli xil munosabatlar mavjud. Raqobat resurslar uchun kurash bo'lsa, parazitlik va yirtqichlik bir tur boshqasini ekspluatatsiya qilishga asoslangan.
- Populyatsiyaning tuzulishi: Populyatsiya a'zolarining jins, yosh bo'yicha, morfologik ko'rinishi, fiziologik jarayoni, xulqiy holatlari, genitek xususiyatlari va hududlar bo'yicha taqsimlanishi populyatsiyaning tuzulishini aks ettiradi.