Анъанавий чолгу ижрочилиги
Ushbu kitob Oʻzbekiston davlat konservatoriyasi talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, anʼanaviy dutor ijrochiligi asoslarini, shu jumladan dutor tarixini, ijro uslublarini, maktablarini, mashhur ijrochilarning ijro uslublarini, dutorning ijrosidagi bezaklarni hamda maqom yoʻllarining nota yozuvlarini oʻz ichiga oladi. Kitobda shuningdek, ijroiy texnika, musiqiy ifoda vositalari va terminlar lugʻati ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Oʻzbek musiqa merosini oʻrganish va uni kelajak avlodga yetkazishning “ustozdan-shogirdga” anʼanasi asosida taʼlim berishning ahamiyati, ijrochilik masalalarini oʻzlashtirish jarayoni va uning muhim bosqichlari haqida soʻz yuritiladi.
- Anʼanaviy cholgʻu (dutor) sinfi: Anʼanaviy cholgʻu ijrochiligi qadimdan “Ustoz shogird” anʼanalariga tayanib kelganligi, bolalar musiqa va sanʼat maktablari, litsey, kollej va oliy oʻquv yurtlarida musiqa oʻrganishning umumiy shart-sharoitlari va usullari haqida maʼlumot beradi.
- Dutor tarixi: Dutor cholgʻusining tarixi, dunyo musiqa madaniyatida tutgan oʻrni, yaratilishi va rivojlanish bosqichlari haqida tarixiy maʼlumotlar keltirilgan.
- Dutor va uning oʻzbek anʼanaviy musiqa ijrochiligidagi oʻrni: Oʻrta Osiyo musiqa madaniyatida dutor cholgʻusining oʻrni, uning ahamiyati va uslublari haqida soʻz boradi.
- Dutor ijrochiligidagi maktablari: Oʻzbekistonda shakllangan dutor ijrochilik maktablari, jumladan Xorazm, Fargʻona-Toshkent, Qoʻqon maktablari va ularning oʻziga xos xususiyatlari haqida maʼlumot beradi.
- Mohir ustozlarning ijro uslublari haqida: Oʻzbekistonning taniqli dutor ijrochilari, jumladan Faxriddin Sodiqov, Abdurahim Hamidov, Malika Ziyoyeva, Zokirjon Obidov, Mahmud Yunusov, Orif Qosimov, Turgʻun Alimatov kabi ustozlarning ijro uslublari va mashhur asarlari haqida maʼlumotlar beradi.
- Dutor ijrochiligidagi bezaklar: Dutor ijrochiligida qoʻllaniladigan turli xil bezaklar (qoʻshimcha zarblar, qochirim, kashish, miyang‘, molish, nola, toʻlqinlatish va boshqalar) va ularning ijro texnikasi, nota yozuvidagi ifodasi haqida soʻz yuritiladi.
- Berilgan asarlarga izohlar: Kitobda keltirilgan dutor uchun moslashtirilgan maqom yoʻllari (Tasnifi Rost, Garduni Rost, Muxammasi Ushshoq, Muxammasi Panjgoh, Saqili Vazmin, Saqili Rak-rak, Moʻgʻulchayi Buzruk va boshqalar)ning tuzilishi, ijro xususiyatlari va ularning ijrosi haqida batafsil maʼlumotlar berilgan.
- Glossariy: Kitobda foydalanilgan asosiy musiqa terminlarining izohli lugʻati keltirilgan.
- Testlar: Oʻrganilgan mavzularni mustahkamlash uchun test savollari berilgan.
- Adabiyotlar: Kitobni tayyorlashda foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati keltirilgan.