Сhizmachilik

Kitobda mashinasozlik chizmalarini o'rganish uchun kerakli barcha ma'lumotlar, jumladan, chizmachilikning nazariy asoslari, mashinasozlik chizmalarining turlari va ularning asosiy elementlari, geometrik yasashlar, proyeksiyalar yasash usullari, chizmalarda yuzalarning g'adir-budurligini belgilash, materiallarning xossalari, qo'yim va o'tqazishlar, qurilish chizmachiligi, loyihalash va konstruksiyalash asoslari, mashinalarni loyihalash asoslari, hamda chizmalardan foydalanish qoidalari bayon etilgan.

Asosiy mavzular

Chizmachilik fanining rivojlanish tarixi: Grafika tarixi va uning rivojlanish bosqichlari, o'rta Osiyo olimlarining hissasi haqida ma'lumot berilgan.
Chizmachi lik xo'jaligini tashkil etish: Chizma buyumlari, asboblari va moslamalari, ish joyini tashkil qilish, chizmalarni taxt qilish, masshtablar, chizma chiziqlari, asosiy yozuv, shriftlar va materiallarning grafik belgilanishi kabi mavzular yoritilgan.
Geometrik yasashlar: Parallel va perpendikular chiziqlarni o'tkazish, burchaklarni yasash, uchburchaklar va ko'pburchaklarni yasash, egri chiziqlarni va ulami yasash usullari, tutashmalar, oval va spirallarni yasash, konus kesimlarining proyeksiyalari kabi mavzular yoritilgan.
Proyeksiyalar yasash: Markaziy va parallel proyeksiyalar, o'zaro perpendikular ikkita va uchta proyeksiya tekisliklarida tasvirlar yasash, ko'rinishlar, qirqimlar va kesimlar, chizmalarda yuzalarning g'adir-budurligini belgilash, materiallar xossalarini ko'rsatish, qo'yim va o'tqazishlar, chizmalarda yozuvlar va texnik talablar kabi mavzular yoritilgan.
Mashinasozlik chizmalari: Vint chiziqlar, rezbalarni tasvirlash, ajraladigan va ajralmaydigan birikmalar, tishli uzatmalar, xrapovikli mexanizm, prujinalar, podshipniklar, shponkali birikmalar, tishli (shlisali) birikmalar, muftalar, shuruplar, shpilkalar, payvand choklar va boshqa turdagi birikmalar ko'rib chiqilgan.
Qo'yim (dopusk) va o'tqazishlar: O'lchamlar, chekli chetga chiqishlar, qo'yimlar, o'tqazishlar, parallellik, perpendikulyarlik, qiyalik, simmetriklik qo'yimlarining belgilanishi va ulami chizmalarda qo'yish qoidalari yoritilgan.
Chizmalarda yuzalarning g'adir-budurligini belgilash: Yuzalarning g'adir-budurligini baholash uchun qo'llaniladigan ko'rsatkichlar, ulami chizmalarda qo'yish qoidalari bayon etilgan.
Qurilish chizmachiligi: Binoning plani, fasadi, qirqimi, binoning turli elementlari (poydevor, devorlar, zinalar, deraza, eshiklar, to'siqlar, tom, pechkalar), sanitariya-texnika jihozlari, ulami chizish usullari ko'rib chiqilgan.
Loyihalash (konstruksiyalash) asoslari: Fazoviy tafakkurni rivojlantirish, texnik detallarni shakllantirish, konstruktorlik masalalarini yechish, mashinalarni loyihalash asoslari, berilgan chizma-sxema bo'yicha loyihalash, har xil turdagi qismlarni qayta loyihalash kabi mavzular yoritilgan.
Sxemalar: Sxemalarning umumiy tushunchalari, turlari, ko'rinishlari, kinematik, gidravlik, pnevmatik, elektr-radio sxemalar va ularning belgilanishi bayon etilgan.