Жалолиддин Румий «Маснавийи маънавий» асари ўзбекча таржималарининг қиёсий тадқиқи
Ushbu avtoreferat Jaloliddin Rumiyning «Masnaviyi Ma'naviy» asarining o'zbekcha tarjimalarining qiyosiy tahliliga bag'ishlangan. Tadqiqotda «Masnaviy»ning yaratilish tarixi, uning jahon adabiyotidagi o'rni, shuningdek, bu asarning o'zbek tiliga qilingan tarjimalarining lingvistik, stilistik va badiiy jihatlari chuqur o'rganiladi. Muallif, xususan, Jamol Kamol tarjimasiga alohida to'xtalib, uning original asarga sodiqligi, she'riy san'atlarni o'zbek tiliga o'tkazishdagi mahorati, shuningdek, asardagi islomiy-tasavvufiy istilohlarning tarjimasi kabi jihatlarni tahlil qiladi. Tadqiqotda shuningdek, she'riy vazn, qofiya va radif kabi adabiy vositalarning tarjimadagi o'rni, shuningdek, arxaizmlar va diniy-tasavvufiy iboralarning tarjimasi bilan bog'liq muammolar ham ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida o'zbek tarjimashunosligi oldida turgan dolzarb masalalar yechimi yuzasidan takliflar va tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- «Masnaviyi Ma'naviy»ning jahon va o'zbek adabiyotidagi o'rni: Ushbu mavzu Rumiy ijodining jahon adabiyotida tutgan o'rni, xususan, «Masnaviy» asarining o'zbek adabiyotiga ta'siri, uning madaniyatimizga singib ketganligi haqida ma'lumot beradi.
- «Masnaviyi Ma'naviy»ning o'zbekcha tarjimalari: Qiyosiy tahlil: Bu mavzu «Masnaviy»ning o'zbek tiliga qilingan turli tarjimalarini, jumladan, Jamol Kamol tarjimasini lingvistik, stilistik va badiiy jihatdan qiyosiy tahlil qilishga bag'ishlangan.
- Tarjimadagi she'riy vositalar: Qofiya, radif va vaznning o'rni: Ushbu mavzu Rumiy asaridagi she'riy san'atlarning, xususan, qofiya, radif va vaznning tarjimada qanday saqlangani va ularning tarjimon mahoratini aks ettirishdagi o'rni haqida so'z yuritadi.
- Islomiy-tasavvufiy istilohlar va arxaizmlarning tarjimasi: Mavzu «Masnaviy»da qo'llanilgan islomiy-tasavvufiy istilohlar va arxaizmlarning o'zbek tiliga tarjimasidagi o'ziga xos jihatlar, ularni to'g'ri yetkazishdagi muammolar va yechimlariga bag'ishlangan.